Η ιστορία της Μαρίνας: Να σωθεί μόνο εκείνη, δεν με ένοιαζε για μένα

Τι πιο ωραίο όταν είσαι ερωτευμένη να έρθει ένα παιδί, να σφραγίσει την αγάπη και να την κάνει ακόμη μεγαλύτερη; 12/2/2013 «Είμαι έγκυος, αγάπη μου». Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και με είχε αρπάξει αγκαλιά από τη χαρά του.

Ιούνιος 2013: Διάγνωση από την β΄ επιπέδου: πλακουντιακή ανεπάρκεια.

Τι είναι αυτό; Προσπαθώ να καταλάβω, αλλά είναι όλα τόσο θολά. Αναρωτιέμαι γιατί. Χαϊδεύω την κοιλιά μου και λέω: θα το παλέψουμε και αυτό. Τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου. Οι πόνοι αφόρητοι σε μέση, πλευρά, όλα πόναγαν. Με δυσκολία κοιμόμουν τα βράδια. Πεταγόμουν σα να πνιγόμουν. Πρηζόμουν. Νόμιζα ότι ήταν από το αλάτι….

3 Αυγούστου 2013, 11 το πρωί. Ραντεβού με τον γιατρό εσπευσμένα στο μαιευτήριο για παρακολούθηση. Η πίεσή μου 21-22 έπρεπε να κάνω ένεση κορτιζόνης και το πολύ σε 15 μέρες θα γένναγα όπως μου είπε ο γιατρός. Η κατάστασή μου κρίσιμη και μένα και της μικρής μου. Όλοι έξω από το μαιευτήριο ανήσυχοι. Εγώ μέσα να κλαίω. Έπρεπε να γίνει καισαρική αν θέλαμε μία από τις δυο μας να γλιτώσει κι εγώ σκεφτόμουν τη μικρή: να σωθεί μόνο εκείνη, δεν με ένοιαζε για μένα.

Γέννησα στις 16:45, στις 3 Αυγούστου 2013 ένα πανέμορφο κοριτσάκι, 890 γρ. Εκείνη στη θερμοκοιτίδα, εγώ στην εντατική. Ο γιατρός τα κατάφερε. Μας είχε σώσει και τις δύο.

Κάθε μέρα πήγαινα και την έβλεπα. Μια κούκλα. Ένα μικροσκοπικό ανθρωπάκι. Οι μέρες περνούσαν, η μικρή σιγά σιγά διέφευγε τον κίνδυνο και την πήραμε στο σπίτι στις 3 Οκτωβρίου 2013. Την κοιτούσα σαν χαζή. Αναρωτιόμουν πώς βγήκε αυτό το πλασματάκι από την κοιλιά μου. Οι μήνες πέρναγαν και μεταμορφωνόταν σε μια κούκλα. Σήμερα είναι 7 μηνών, 5,5 κιλά, με τα πιο όμορφα πράσινα ματάκια στον κόσμο, που όταν με κοιτούν και μου χαμογελούν πεθαίνω χίλιες φορές. Και δεν το αλλάζω με τίποτε το αγγελούδι μου. Την Αγγελική μου.

Μαρίνα Κ. 

H ιστορία της Κωνσταντίνας: Καμία μητέρα δεν πρόκειται να ξεχάσει

Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την ιστορία μου. Δεν ξέρω πώς να αρχίσω, ούτε είμαι καλή στα γράμματα, αλλά κάπως έτσι αρχίζει η δική μου ιστορία. Όταν μάθαμε με τον άντρα μου ότι είμαι έγκυος τρελαθήκαμε από τη χαρά μας, όμως εγώ από την αρχή ένιωθα ότι κάτι δεν θα πάει καλά. Κοιμόμουν και ξυπνούσα με τον ίδιο φόβο. Ενώ περνούσε ο καιρός και έκανα όλες τις απαραίτητες εξετάσεις, όλα έδειχναν να πηγαίνουν τέλεια.

Μέχρι που μια μέρα δεν αισθανόμουν καλά. Πονούσε το κεφάλι μου και έκανα διαρκώς εμετούς. Πήγα στο νοσοκομείο γιατί επιπλέον ένιωθα να μου ανεβαίνει η πίεση. Μου μέτρησαν την πίεση που ήταν πολύ ανεβασμένη, μου είπαν ότι έπαθα δηλητηρίαση, μου έβαλαν ορό και με έστειλαν σπίτι μου. Από τότε όμως ανέβαινε η πίεση μου σχεδόν κάθε μέρα. Ένιωθα εξαντλημένη και δεν μπορούσα ούτε να περπατήσω - ήμουν περίπου 28 εβδομάδων. Έπαιρνα συνέχεια τηλέφωνο τη γιατρό μου, της έλεγα ότι έχω πίεση και δεν με πίστευε. Ώσπου μια μέρα, στις 33 εβδομάδες, πήγα στο νοσοκομείο με 18 πίεση. Μου έκαναν εισαγωγή και με κράτησαν για 4 μέρες λέγοντάς μου ότι δεν έχω προεκλαμψία, ότι το μωρό μου είναι καλά (1.400 γρ.) και ότι είμαι 30 εβδομάδων τελικά.

Κάπως έτσι πήγα σε εξωτερικό γιατρό, που μου έκανε μια εξέταση και μου είπε να τρέξω επείγοντος στο πανεπιστημιακό της Αλεξανδρούπολης γιατί το μωρό μου δεν μεγάλωνε και κινδύνευε η ζωή του όπως και η δική μου. Νοσηλεύτηκα για 2 εβδομάδες με ειδική θεραπεία και κάτω από στενή παρακολούθηση. Με είχαν σε ένα θάλαμο όπου συνεχώς έρχονταν νέες μανούλες με τα μωρά τους, κάτι πολύ δύσκολο για μένα και τον άντρα μου, αφού ξέραμε πως το μωρό μας δεν θα γεννιόταν παραπάνω από 1.600 γρ. και από ό,τι μας είπαν οι γιατροί θα έμπαινε σε θερμοκοιτίδα.

Το χειρότερο ήταν μετά τη γέννα στο δωμάτιο, όταν έβλεπα τις μανούλες με τα μωρά τους στην αγκαλιά, ενώ εγώ ούτε είχα δει τη μικρή μου κορούλα. Για 2 μέρες ήμουν στην άγνοια. Μου έλεγαν όλοι ότι είναι καλά, μέχρι που ήρθε η μέρα να πάω να την δω. Όταν την είδα μέσα στη θερμοκοιτίδα με οξυγόνο, κατέρρευσα. Έκλαιγα με αναφιλητά. Το επισκεπτήριο ήταν μόνο 20 λεπτά και δεν μου έφτανε. Ο φόβος και η αγωνία με κυρίευαν μέχρι το επόμενο. Οι γιατροί δεν μου έδιναν σαφή εικόνα για την πορεία της υγείας της, δεν ήξερα τι θα αντικρίσω στο επόμενο επισκεπτήριο. Μέχρι που πριν από 2 εβδομάδες έφτασε στα 1.800 γρ. και την έβαλαν σε κρεβατάκι. Ήταν η πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής μου. Τώρα είμαστε στα 2.300 γρ. και περιμένουμε να την πάρουμε στο σπίτι μας.

Θα ήθελα να δώσω μια συμβουλή σε όλες της μανούλες που ζουν την ίδια εμπειρία με μένα. Χρειάζεται μεγάλη δύναμη και υπομονή κάτι που ποτέ μου δεν είχα και τώρα χάρη στην κόρη μου απέκτησα. Γιατί τα μωρά μάς καταλαβαίνουν είτε βρίσκονται στην θερμοκοιτίδα είτε όχι, ξέρουν πώς νιώθουμε. Σήμερα που πήγα να δω την κόρη μου είδα μια μανούλα που γέννησε χτες να κλαίει και θυμήθηκα τα δικά μου. Αυτή την εμπειρία πιστεύω πως καμία μητέρα δεν πρόκειται να ξεχάσει ...

Κωνσταντίνα

Η ιστορία της Γιοβάννας: Ένιωθα τύψεις που άφηνα το μωρό μόνο του

Από την πρώτη στιγμή που έμαθα ότι ήμουν έγκυος φανταζόμουν την τέλεια εγκυμοσύνη και τον υπέροχο φυσιολογικό τοκετό. Τα πράγματα όμως δεν ήρθαν καθόλου έτσι. Στον τέταρτο μήνα είχα αιμορραγία και συσπάσεις και ο γιατρός μου είπε να μείνω στο κρεβάτι, να μην κουράζομαι και να μην αγχώνομαι. Στον έκτο οι συσπάσεις έγιναν περισσότερες και έπρεπε να νοσηλευτώ. Δύο μήνες ήμουν στην κλινική, τέντα στο κρεβάτι. Ξημέρωσε ο θεός την Τετάρτη 18 Δεκέμβρη τη μέρα του γάμου μου μέσα στην κλινική. Ξύπνησα, πήρα το πρωινό μου και ξαφνικά ένιωσα έναν περίεργο πόνο κάπου στα νεφρά μου. Από της 9 το πρωί μέχρι της 9 το βράδυ πέθαινα από τον πόνο. Κολικός εντέρου, ούτε στον χειρότερο εχθρό μου τέτοιος πόνος. Παντρεύτηκα διπλωμένη στα δύο, τρέχοντας συνεχώς στην τουαλέτα, ο γιατρός συνέχεια δίπλα μου, ώσπου στις 9 το βράδυ μετά από 3 παυσίπονες ενέσεις και μια ναρκωτική μου είπε πως έπρεπε να πάρουν το μωρό, 40 μέρες νωρίτερα από την πιθανή ημερομηνία τοκετού.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ την στιγμή που είδα τον γιο μου μελανιασμένο να τον χτυπάνε για να πάρει ανάσα και εγώ να φωνάζω «γιατί δεν κλαίει, γιατί δεν κλαίει». Έκλαψε, μου τον έφεραν να τον φιλήσω και τον πήραν. Ήμουν τόσο ευτυχισμένη και περίμενα την επόμενη μέρα να τον δω και να τον πάρω στην αγκαλιά μου. Και πάλι όμως τα πράγματα δεν έγιναν έτσι. Γεννήθηκε με ανεβασμένο ίκτερο και προβλήματα στο αναπνευστικό και μπήκε κατευθείαν στην εντατική. Ο άντρας μου, μου έκρυψε ότι το πρώτο 24ωρο ήταν κρίσιμο γι’ αυτόν. Την επομένη ήρθε ο γιατρός και μου είπε τι είχε το παιδί.

Την πρώτη μέρα δεν πήγα τον δω, ήμουν στο στάδιο της άρνησης, εντελώς σοκαρισμένη. Δεν ένιωθα τίποτε. Ήμουν τελείως απροετοίμαστη για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Την άλλη μέρα κατέβηκα με το καροτσάκι και αυτό επειδή ο άντρας μου επέμενε πολύ. Μπήκα μέσα και από μακριά είδα μια θερμοκοιτίδα με κάτι φώτα, στέφτηκα από μέσα μου «τι είναι αυτό, ποιο παιδάκι είναι άραγε εκεί;». Ήταν το δικό μου παιδί, μια στάλισα τόση δα, με καλώδια και σωληνάκια στο κορμάκι του και με μια μάσκα στα μάτια του. Κατέρρευσα. Ο ίκτερος ήταν τόσο υψηλός που ήμασταν στα όρια της αφαιμαξομετάγγισης...

Πήγαινα κάθε μέρα, τον έβλεπα για λίγο και μετά προσπαθούσα να αντλήσω γάλα με το θήλαστρο για να του το δώσουν. Ένιωθα τόσες τύψεις που τον άφηνα μόνο του, που δεν ήμουν εκεί συνέχεια να με νιώθει δίπλα του. Που δεν τον πήρα εγώ πρώτη φορά αγκαλιά, δεν τον άλλαξα εγώ πρώτη φορά, δεν τον τάισα εγώ πρώτη φορά. Οι τιμές του ίκτερου έπεσαν λίγο μετά από τρεις μέρες, όπως επίσης και του αιματοκρίτη του τόσο πολύ που χρειάστηκε μετάγγιση. Πήγα, τον είδα, του είπα «η μαμά είναι εδώ» και άφησα τους γιατρούς να κάνουν τη δουλειά τους.

Μετά από 10 μέρες ήρθε το μωρό στο σπίτι, παραμονή Πρωτοχρονιάς. Τίποτα δεν έγινε έτσι όπως το είχα φανταστεί και το περίμενα. Έχασα πολλά χρόνια ζωής μέσα στην εντατική. Ένιωθα τόσο ανήμπορη που δεν μπορούσα να κάνω τίποτε. Δεν ήθελα ούτε να τον αγγίζω γιατί φοβόμουν ότι θα καταλάβαινε πως ήμουν εγώ και μετά θα ένιωθε ότι τον εγκατέλειπα εκεί μόνο του. Εξακολουθώ να νιώθω τύψεις και ντρέπομαι που δεν πήγα να τον δω την πρώτη μέρα. Παρόλα αυτά το παιδί μου από την πρώτη μέρα μέσα μου μέχρι την τελευταία που τον πήρα στην αγκαλιά μου, μου χάρισε το ομορφότερο ταξίδι και την ομορφότερη περιπέτεια που έζησα κι ας ήταν στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού μου και της κλινικής. Ο θεός να έχει καλά όλα τα παιδιά του κόσμου και το δικό μου που από την πρώτη του ανάσα ήταν τόσο δυνατό και πάλεψε για να είναι τώρα γερό.

Γιοβάννα Δάλλα

Πώς να κρυφτείς απ' τα παιδιά...

(Εντυπώσεις από την πρώτη συνάντηση γονιών με πρόωρα παιδιά)

_ Μαμά, θα φύγεις;

_ Ναι αγάπη μου.

_ Σε θέλω. Γιατί θα φύγεις;

_ Γιατί πρέπει να συναντήσω κάποιους γονείς που είναι στενοχωρημένοι και να τους πω να μην στενοχωριούνται.

_ Γιατί στενοχωριούνται οι γονείς;

_ Γιατί δεν έχουν τα μωρά τους μαζί τους. Γεννήθηκαν πολύ μικρά και πρέπει να μείνουν για λίγο στο νοσοκομείο. Είναι πρόωρα.

_ Είμαι και εγώ πρόωρο μαμά; (σ.σ. πού το κατάλαβε;)

_ Ναι μωρό μου.

_ Στενοχωριόσουν και συ;

_ Ναι στενοχωριόμουν.

_ Ήμουν στο νοσοκομείο, μικρό μωρό;

_ Ναι ήσουν.

_ Και με τσιμπούσαν;

_ Σε τσιμπούσαν.

_ Και πόναγα;

_ Πόναγες λίγο, όχι πολύ, γιατί τα μωρά δεν πονάνε πολύ.

Όταν αφήνεις για δεύτερη φορά το παιδί σου άρρωστο στο σπίτι, γιατί έτυχε να αρρωστήσει τις ημέρες που εσύ έχεις ορίσει ένα σημαντικό ραντεβού και δεν γίνεται να μην πας, πρέπει να έχεις έναν πολύ καλό λόγο να λείψεις. Πρέπει να είσαι εντελώς ειλικρινής με το παιδί. Πρέπει να μπορείς να πεις την αλήθεια. Και βασικά πρέπει να το θες πολύ αυτό που κάνεις. Να το πιστεύεις και να το αγαπάς. Και τη θλίψη που εισπράττεις αφήνοντας το παιδί σου μόνο, παρέα με τον πυρετό και τις μύξες του, να την αντισταθμίζεις με την ικανοποίηση ότι κάτι, σε κάποιους πρόσφερες.

Η δική μου ικανοποίηση είναι ότι η αρχή έγινε. Μιλήσαμε για την προωρότητα. Ανοιχτά. Της μίλησα για τη δική της προωρότητα. Στον βαθμό που μπορεί να καταλάβει όντας 3μιση χρονών. Γιατί θα ήταν υποκριτικό να σας προτρέπω να μιλήσετε για την προωρότητα και εκείνη να μην ξέρει τίποτε.

Πολλές φορές αναρωτήθηκα πώς μιλάς για την προωρότητα. Πώς μιλάς για κάτι που πόνεσε, ίσως πονάει ακόμη και ενώ είναι το πιο δικό σου πράγμα, αφορά έναν άλλο; Τον σημαντικότερο; Απάντηση δεν βρήκα. Ύστερα έφτιαξα το 31εβδομάδες. Και άρχισα να μιλάω γι’ αυτό, χωρίς κανένα πλάνο, χωρίς καμία στρατηγική. Άρχισα να μιλάω για τα συναισθήματα που προκύπτουν από τα γεγονότα. Για όλα όσα μέσα σου αλλάζουν με αφορμή αυτά. Για τα όσα τελικά κάνουν μια ιστορία πανανθρώπινη.

Μετά ζήτησα να μου στείλετε εσείς τις ιστορίες σας. Για να τις διαβάσουν όσοι βρίσκονται τώρα στο τούνελ και να πάρουν μια ανάσα. Για να μοιραστούμε δύσκολα συναισθήματα και να νιώσουμε καλύτερα. Και μου δείξατε εσείς πώς μιλάς για προωρότητα. Και πόσα κότσια χρειάζονται για να το κάνεις.

Μου πήρε δύο χρόνια να αποφασίσω να με εκθέσω. Δεν ξέρω πόσα ακόμη για να πω τα πάντα. Μέσα όμως από αυτή τη διαδικασία του μοιράσματος, αρχίζει και μοιάζει πιο εύκολο. Αρχίζει και αποκτά νόημα.

Ευχαριστώ πολύ όσους ήρθαν. Ευχαριστώ πολύ όσους κοινοποίησαν τη συνάντηση. Ευχαριστώ πολύ το Εργαστήρι Μελέτης της Παιδικής Ηλικίας, στο οποίο θα συναντηθούμε ξανά, στα τέλη του Οκτώβρη. Το πότε, θα σας το ανακοινώσω σύντομα. Εν τω μεταξύ, αν έχετε προτίμηση σε μέρα και ώρα be my guest στα σχόλια από κάτω.

Μία ανυπόγραφη ιστορία: Με άδεια αγκαλιά

Έχουν περάσει σχεδόν 4 χρόνια από τότε, αλλά πιστεύω πως κανείς ποτέ δεν μπόρεσε να με καταλάβει, ούτε η μάνα μου η ίδια, ούτε καν ο άντρας μου. Αυτός ο βίαιος αποχωρισμός από τη ζωή που κουβαλούσα μέσα μου για 36 εβδομάδες μου στοίχισε πολύ. Όσο περνούν βέβαια τα χρόνια το σκέφτομαι λιγότερο, αλλά το αίσθημα της απώλειας παραμένει το ίδιο έντονο. Υποψιάζομαι πως κάπως έτσι νιώθουν όσοι ακρωτηριάζονται.

Μάθαμε για την εγκυμοσύνη μου και ζούσαμε την απόλυτη ευτυχία. Κάναμε τον γάμο γρήγορα γρήγορα, στήσαμε το σπίτι μας και περιμέναμε. Όλες οι αρχικές εξετάσεις καλές, ώσπου ήρθε η ώρα της καμπύλης ζαχάρου. Διαβήτης κύησης, ειδική διατροφή, ινσουλίνη. Είχα φτάσει σε καλό σημείο ελέγχου. Στις 35 εβδομάδες πήγα για το μηνιαίο ραντεβού στον γιατρό μου. Όλα καλά με την μπέμπα, αλλά η πίεσή μου στα ύψη. Μετρώ για κάποιες μέρες την πίεση και ο μέσος όρος είναι ανησυχητικά υψηλός. Κάνω τις ενέσεις ωρίμανσης πνευμόνων και μπαίνω άμεσα για καισαρική.

Κατά τη διάρκεια της καισαρικής η πίεση μου ανεβαίνει πολύ, ίσα που προλάβαμε τα χειρότερα. Εγώ ταλαιπωρημένη και μισομεθυσμένη από τη νάρκωση, αλλά προλαβαίνω να δω ένα κατακόκκινο πραγματάκι με μαύρο κεφάλι να κουνάει ζωηρά χέρια και πόδια και να κλαίει δυνατά! Μετά τίποτα. Βρίσκομαι στο φορείο στην αίθουσα της ανάνηψης, συνέρχομαι σιγά σιγά, ακούω μια κοπέλα δίπλα μου να παρακαλάει με κλάματα τον γιατρό της να της δώσει παυσίπονα, μια άλλη κλαίει με αναφιλητά και η νοσοκόμα της λέει να μην κάνει έτσι γιατί όλα πήγαν καλά. Ξαφνικά κοιτάζω την κοιλιά μου, δεν βλέπω το βουναλάκι μου και συνειδητοποιώ τι έχει γίνει. Ψάχνω γεμάτη αγωνία κάποιον να μου πει για το παιδί μου. Οι νοσοκόμες που τριγυρνούν εκεί δεν ξέρουν, ψάχνουν να βρουν την μαία μου, κάπου έχει χαθεί. Περνάει κάποια ώρα και με πάνε στο τρίκλινο δωμάτιό μου, συνοδεία με όλο το συγγενολόι μου που έχει μαζευτεί. Όλοι είναι τρισευτυχισμένοι, ο άντρας μου γελάει μέχρι τ' αφτιά, όλα πήγαν τέλεια μου λένε, να μου ζήσει και.... μου δείχνουν φωτογραφίες της. Όταν γεννήθηκε, ο νοσοκόμος την έβγαλε για 5 λεπτά στους συγγενείς, τράβηξαν φωτογραφίες, τσέπωσε τα κεράσματα και το μωρό μου.... πού είναι το μωρό μου;

Το μωρό μου είναι στη ΜΕΝΝ, για απλή παρακολούθηση γιατί είχα διαβήτη κύησης και φοβούνται για τυχόν επεισόδιο υπογλυκαιμίας. Βρίσκομαι σε ένα δωμάτιο με άλλες δύο κοπέλες που έχουν τα μωράκια τους, τα αγκαλιάζουν, τα παίρνουν οι νοσοκόμες του ορόφου, αυτές μιλάνε και γελάνε με τους συγγενείς τους, κάθονται σταυροπόδι. Εγώ είμαι ακίνητη με τους ορούς ακόμα, με καθετήρα, με πρησμένο χέρι από τις βελόνες, βλέπω τα μωρά των άλλων και ουρλιάζω μέσα μου «φέρτε μου το δικό μου μωρό». Ενώ η κουνιάδα μου τσακώνεται με τον άντρα μου γιατί αυτός τόλμησε να πει πως έπρεπε να έρθει και η άλλη τους αδελφή να με επισκεφτεί. Κι εγώ ψάχνω το μωρό μου...

Τη νύχτα δεν καταφέρνω να κοιμηθώ. Πονάω πολύ και κάθε στιγμή που κλείνουν τα μάτια μου βλέπω το κόκκινο πραγματάκι να κουνάει χεράκια και ποδαράκια. Φέρνουν το μωρό της διπλανής για να το ταΐσει και μετά από 5 λεπτά αυτή τους παίρνει τηλέφωνο να έρθουν να το ξαναπάρουν για να κοιμηθεί. Κι εγώ ψάχνω το μωρό μου...

Την επόμενη μέρα σηκώνομαι επιτέλους, βγάζω ορούς και καθετήρες και κάνω λίγα βήματα. Έρχεται η ώρα του επισκεπτηρίου. Με χίλια ζόρια φτάνω στον όροφο, βάζω τα προστατευτικά και περιμένω με αγωνία την πόρτα που θα ανοίξει, δεν θέλω να χάσω λεπτό. Πρέπει να έχει γύρω στα 30 μωράκια εκεί μέσα, αλλά εγώ την αναγνωρίζω αμέσως! Ο άντρας μου κοιτάει το όνομα στο πυρεξάκι για να σιγουρευτεί, ενώ εγώ την έχω κιόλας πάρει αγκαλιά. (Χριστέ μου, σχεδόν 4 χρόνια μετά και κλαίω. Είναι στο διπλανό δωμάτιο και κοιμάται, κι εγώ κλαίω.) Πόσο γρήγορα περνάει αυτή η μισή ώρα. Μας ανακοινώνουν ότι πρέπει να μείνει κι άλλο στην ΜΕΝΝ. Μισόλογα, θα δούμε, κάνουμε εξετάσεις. Επιστρέφω στο δωμάτιο. Κι άλλες επισκέψεις, θείες, συγγενείς, τα μωρά των διπλανών να κλαίνε, η μία από αυτές έχει αφήσει το μωρό στο κουνάκι να κλαίει κι αυτή μιλάει συνεχώς στο κινητό. Κι εμένα μου λείπει το μωρό μου.

Ο γιατρός με συμβουλεύει να περπατάω πολύ. Για να μην βλέπω τις διπλανές περπατάω στους διαδρόμους πάνω κάτω, όλες τις ώρες μέχρι να έρθουν τα επισκεπτήρια. Αποχαυνώνομαι, δεν με νοιάζει τίποτα, μόνο τα 3 μισάωρα που θα τη δω. Μετά από 3 εικοσιτετράωρα, αρχίζω να συνέρχομαι και βάζω το μυαλό μου να σκεφτεί. Γιατί κρατάνε ένα παιδί που γεννήθηκε 2.650 γρ. στην ΜΕΝΝ; Γιατί δεν μου δείχνουν τις υποτιθέμενες εξετάσεις; Γιατί δεν μου απαντούν ευθέως αν έχει κάτι ή όχι; Κατεβαίνω στον όροφο της ΜΕΝΝ, κάνω φασαρία, κάνω ερωτήσεις, απαιτώ να δει το παιδί δικός μου παιδίατρος, απαιτώ να μου δώσουν τις εξετάσεις ΤΩΡΑ. Ως εκ θαύματος, το παιδί για το οποίο μου έλεγαν «θα δούμε, και δεν ξέρουμε σίγουρα, και πρέπει να το παρακολουθήσουμε και βλέπουμε» γίνεται περδίκι και 1 ώρα μετά τη φασαρία βρίσκεται στον όροφό μου.

Μου τη φέρνουν στο κουνάκι της, προσπαθώ να τη θηλάσω όπως έχω δει στην τηλεόραση (γιατί κανείς δεν ασχολήθηκε να μου δείξει, δεν είχα το μωρό εξάλλου), δεν τα καταφέρνω αλλά δεν με νοιάζει, μου φτάνει που την έχω δίπλα μου. Είναι η πρώτη νύχτα που κοιμάμαι, έχοντας το μωρό μου δίπλα μου. Εννοείται δεν την στέλνω με τις νοσοκόμες στον θάλαμο των νεογνών, την κρατάω δίπλα μου. Περνάω τη νύχτα μαζί της, μαζί με το κομμάτι μου που έλειπε από το σώμα μου για 3 ατέλειωτα εικοσιτετράωρα. Την επόμενη φεύγουμε όλοι μαζί για το σπίτι μας και δεν χωρίζουμε ποτέ.

Έχω βιώσει αυτή την απώλεια, την άδεια αγκαλιά, έχω υπάρξει λεχώνα χωρίς μωρό μόνο και μόνο γιατί η παραμονή στη ΜΕΝΝ καλύπτεται από το ΙΚΑ και «αφού θα τα πάρουν οι γονείς μωρέ πίσω από το ΙΚΑ, τι πειράζει να κάτσει 2-3 μέρες μέσα το παιδί; θα κάνουμε καλό στην μάνα κιόλας, θα ξεκουραστεί πριν μπει στο λούκι με το μωρό». Για να πάρει το μαιευτήριο αυτά τα 300 ευρώ, εγώ κατάντησα η τρελή που περιδιάβαινε τους διαδρόμους για 3 μέρες ασταμάτητα, το παιδί βίωσε άδικα τη μοναξιά μακριά μου, χάσαμε τον θηλασμό και φυσικά εμένα μου έχουν μείνει απωθημένα. Οι μαίες που με έβαλαν στο ίδιο δωμάτιο με τις άλλες απερίγραπτες λεχώνες ήταν επίσης απερίγραπτες. Και το βίωσα όλο αυτό άδικα, χωρίς να έχει το παραμικρό θέμα υγείας το παιδί μου.

Σας μιλάω ειλικρινά, θεωρώ ήρωες τους γονείς που καταφέρνουν να διατηρήσουν σώας τας φρένας τους μετά από 1 και 2 μήνες παραμονής των μωρών τους στις ΜΕΝΝ, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Εύχομαι κουράγιο και δύναμη και μακάρι να γινόταν να μην υπάρξει ποτέ ξανά μαμά με άδεια αγκαλιά.

Πρόωρα γονείς συναντιούνται

Μηνιαίες δωρεάν συναντήσεις για γονείς πρόωρων

Φοράω την πράσινη φόρμα. Έχω προαίσθημα. Πλένω τα χέρια μου. Χτυπάει το κινητό του. Βγαίνει από το δωμάτιο απολύμανσης. Σκουπίζω τα χέρια μου. Τα απολυμαίνω με το αντισηπτικό. Βγαίνω από το δωμάτιο απολύμανσης. Τον βλέπω να με πλησιάζει. Σκυφτό κεφάλι. Θα τη χειρουργήσουν τώρα. Εκτάκτως. Τον ακούω σαν έξω από μένα. Πρέπει να σταθώ στα πόδια μου. Γι’ αυτό κάθομαι. Τώρα την παίρνουν. Περάστε να τη δείτε. Όχι, δεν προλαβαίνετε. Γυρίζω το κεφάλι. Να, εκεί. Ένα μικρό φορείο μεταφέρει ένα λιλιπούτειο πλάσμα χωμένο σε ροζ κουβέρτα. Είναι απίστευτο πόσο πιο μικρή δείχνει εκτός θερμοκοιτίδας. Το φορείο τρέχει. Τρέχω κι εγώ. Μου την αρπάζουν ξανά. Αυτή τη φορά μπροστά από τα μάτια μου. Για να ζήσει. Να πάω μαζί της; Όχι. Να περάσετε από το γραφείο του τάδε να υπογράψετε για την εγχείριση. Ο χρόνος σταματάει. Οι κινήσεις των ανθρώπων γύρω μου κοκαλώνουν. Τώρα μπορώ να καταρρεύσω. Αλλά βρίσκω την αγκαλιά της. Και πέφτω μέσα. Και κλαίω. Και εκείνη μου λέει: «Θα πάνε όλα καλά. Τα καταφέρνουν πάντα. Και ο δικός μου χειρουργήθηκε και αύριο τον παίρνω σπίτι. Κι εγώ έτσι ήμουν. Σε νιώθω. Όμως θα πάνε όλα καλά. Θα δεις». Και με κρατάει σφιχτά. Και τώρα κλαίω πιο πολύ. Δεν την ξέρω, αλλά είναι η μόνη που χρειάζομαι. Μια άλλη μαμά στην εντατική. Δεν ξέρω πόση ώρα πήρε στο γύρω περιβάλλον για να αρχίσει να κινείται πάλι. Λίγα λεπτά μάλλον. Όσα μου πήρε και μένα να σταθώ απέναντι σε αυτή τη μαμά και να την κοιτάξω. Βγάζω την ποδιά. Ανοίγω την πόρτα της εντατικής. Και ξεκινάω για την καρδιοχειρουργική. Δεν την ξαναείδα. Ήταν η μόνη που χρειάστηκα. Και την ευγνωμονώ που βρέθηκε εκεί, την ώρα που την έπαιρναν για δεύτερη φορά μακριά μου και ο κόσμος μου σταμάτησε.  

Από τότε πέρασαν αρκετές στιγμές που χρειάστηκα δίπλα μου μια μαμά από την εντατική, αλλά δεν υπήρχε. Δεν μπορούσα καν να την αναζητήσω. Δεν ήμουν σε τέτοια φάση. Και κάπως έτσι τρία χρόνια μετά, αποφάσισα να διοργανώσω μηνιαίες, τακτικές συναντήσεις για γονείς που θέλουν να μιλήσουν μεταξύ τους για όσα κοινά έχουν και να βοηθήσουν όσους βρίσκονται τώρα στο roller coaster της προωρότητας. Σόρι, λάθος. Να διοργανώσουμε. Γιατί μαζί θα το κάνουμε.

Μαζί με το Εργαστήρι Μελέτης της Παιδικής Ηλικίας που βρίσκεται πίσω από την Αμερικανική Πρεσβεία, ανάμεσα στο Έλενα και το Αλεξάνδρα και όχι μακριά από το Παίδων, για να μπορέσουν να έρθουν και οι γονείς που βλέπουν τα παιδιά τους στη ΜΕΝΝ. Κυρίως για να μπορέσουν να έρθουν αυτοί. Μαζί με τη Χριστίνα Αποστολίδη, την ιδρύτρια των Creta Mums στην Κρήτη, που θα οργανώσει στο Ηράκλειο τις αντίστοιχες μηνιαίες συναντήσεις γονέων με πρόωρα (θα ακολουθήσει και η Θεσσαλονίκη, ελπίζω). Μαζί με όλους όσοι θα βοηθήσουν, ώστε να ακουστούν οι συναντήσεις αυτές και να μαζευτούμε. Μαζί με όλους εσάς που θα έρθετε και θα μοιραστούμε, εκτός από ιστορίες, και ιδέες. Μαζί – ελπίζω – και με τους γονείς έξω από τις ΜΕΝΝ. Γιατί αυτούς θέλουμε κοντά. Να τους πούμε πώς είναι το «μετά», να τους στηρίξουμε, όταν ακούνε «δυστυχώς».

Πιο συγκεκριμένα λοιπόν:

Τι είναι: Εντελώς δωρεάν συναντήσεις για τους γονείς που θέλουν να μοιραστούν τα βιώματά τους, να πάρουν και να δώσουν βοήθεια και χρήσιμες πληροφορίες.

Πότε: Η πρώτη συνάντηση θα γίνει την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2014, στις 6 το απόγευμα και το ραντεβού θα οριστεί είτε για την τελευταία Κυριακή είτε για την τελευταία Παρασκευή κάθε μήνα και θα ανακοινώνεται από εδώ.

Πού: Στο Εργαστήρι Μελέτης Παιδικής Ηλικίας, Ιωάννου Φιλήμονος 3, (πρώτη παράλληλος της Δορυλαίου), πίσω από την αμερικάνικη πρεσβεία.

Η ομάδα: Δεν χρειάζεται να είναι πάντα η ίδια, καθώς για τη συγκέντρωσή της δεν απαιτείται κάποιος συγκεκριμένος αριθμός, ούτε δήλωση συμμετοχής.

Με παιδιά; Οι συναντήσεις απευθύνονται σε ενήλικες, αν ωστόσο δεν έχετε πού να αφήσετε τα παιδιά σας, είναι ευπρόσδεκτα. Από τον αριθμό τους θα εξαρτηθεί και η τυχόν ομαδική απασχόλησή τους.

Προσεχώς: Στο Ηράκλειο της Κρήτης (οι ημερομηνίες θα ανακοινωθούν σύντομα).

Προσεχώς επίσης στην Αθήνα θα οργανωθούν δωρεάν ομαδικές συναντήσεις με ψυχολόγο για όσους νιώθουν έτοιμοι να μιλήσουν ανοιχτά για το τραύμα της προωρότητας και να ενταχθούν σε μια συγκεκριμένη ομάδα που ο ένας θα ξέρει τον άλλο (θα σας ενημερώσω σύντομα).

Σας περιμένω.

Mε το ένα, με το δύο, με το τρία

Tα κοιτούσα καθώς έπαιζαν και ενίοτε τσακώνονταν για το ποιος θα πάρει το ποδήλατο, το πατίνι, την μπάλα και δεν μπορούσα παρά να σκεφτώ ότι αυτά τα παιδιά έχουν ένα κοινό. Την κόρη μου και τα τρίδυμα που συναντήσαμε το καλοκαίρι στις διακοπές μας, πρωτοάγγιξαν τα ίδια χέρια: οι γιατροί και οι μαίες του μαιευτηρίου στο οποίο γεννήθηκαν με ελάχιστους μήνες διαφορά. Μπορεί και να πέρασαν τις πρώτες μέρες της ζωής τους στην ίδια θερμοκοιτίδα, πάντως όχι στα δωμάτια που εμείς και οι γονείς εκείνοι είχαν προετοιμάσει. Και ενώ μέσα μου ζητωκραύγαζα για τη θεαματική νίκη τους, η εξίσου θεαματική σύμπτωση του να είμαστε όλοι εκεί τώρα μαζί, πρώην πρόωρα - παιδιά πλέον - και γονείς που άλλοτε στέκονταν στην ίδια ουρά αναμονής κρατώντας τις ίδιες αγωνίες, μου έφερνε έναν κόμπο. Και αυτός με τη σειρά του πολλά ερωτηματικά. Για τις τρίδυμες κυήσεις που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην προωρότητα. Διότι πέρα από εκείνο το τούρκικο σίριαλ στο οποίο πρωτοείδα τρίδυμα – ευτυχισμένα και υγιή σαν κούκλες αγορασμένες από κάποιο κατάστημα παιχνιδιών – το ταξίδι μου στην προωρότητα μου έχει συστήσει και άλλα τρίδυμα. Όπως εκείνα με τα οποία νοσηλευόταν η Γιόννα μαζί. Δύο αγόρια κι ένα κορίτσι, γύρω στα 700 γρ. – θυμάμαι το βάρος του κοριτσιού, γιατί ήταν στην διπλανή θερμοκοιτίδα. Ή τα άλλα που συνάντησα τυχαία ένα απόγευμα στο Γύθειο – στις περσινές διακοπές – «μια χαρά τώρα ευτυχώς, αλλά τότε…». Ή κάποια άλλα, όχι-μια-χαρά-τώρα-δυστυχώς – θα επανέλθω.


Θέλω λοιπόν να ρωτήσω και να μάθω πώς και γιατί επιλέγει κανείς να φέρει στον κόσμο τρίδυμα, αφού κάτι τέτοιο σημαίνει αναγκαστικά ότι θα είναι πρόωρα. Και αναφέρομαι στη φάση της εμβρυομεταφοράς, αφού από εξωσωματική προκύπτουν οι τρίδυμες κυήσεις. Γιατί δηλαδή ένας γιατρός μεταφέρει πολλά γονιμοποιημένα ωάρια σε μια γυναίκα; Το ερώτημα θα μου πείτε είναι αφελές. «Μα φυσικά για να αντέξει τουλάχιστον ένα. Νομίζεις ότι είναι για όλες εύκολο; Και μετά από τόσες προσπάθειες, εσύ θα το ρίσκαρες;». Δεν ξέρω, ειλικρινά. Το δικό μου κούτελο γράφει «προωρότητα» και είμαι τόσο τρομοκρατημένη που θα μπορούσα να το χτυπήσω τατουάζ με κατακόκκινα γράμματα AVOID PREMATURITY για όποιον δεν το κατάλαβε. Αυτό έμαθα σε αυτή τη ζωή και αυτό έχω να πω στους υπόλοιπους. Δεν γλιτώνεις πάντα εύκολα από την προωρότητα. Και το σημαντικότερο: Δεν γλιτώνει πάντα ο άνθρωπος που θα αγαπήσεις πιο πολύ. Το ρισκάρεις;


Κι ύστερα, θες να μπεις στο τριπ να κάνεις μείωση; Λίγα τράβηξες για να φτάσεις ως εδώ; Ψάχνοντας λίγο (λίγο όμως) το θέμα, έπεσα επάνω στον νόμο. Που λέει πως μέχρι την ηλικία των 40 ετών, το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο μεταφοράς είναι τα 3 έμβρυα. Μετά τα 40 τα 4. Διαφωτίστε με τώρα, γιατί κάτι δεν πιάνω καλά. Το σκεπτικό ποιο ακριβώς είναι; Ότι δλδ η 40άρα δεν έχει τις ίδιες πιθανότητες να κυοφορήσει, άρα τις αυξάνουμε με αυτόν τον τρόπο; Ότι η μεγαλύτερη ηλικία είναι παράγοντας επικίνδυνης εγκυμοσύνης και άρα προωρότητας, μας ενδιαφέρει κάπως;


Μια φίλη, μου πρότεινε να γράψω το ίδιο ποστ με αναφορά στις δίδυμες κυήσεις. Το ίδιο είναι, μου είπε. Και είναι σαφώς περισσότερες. Βάλτε λοιπόν τώρα στο ίδιο κείμενο τη λέξη δίδυμα αντί για τρίδυμα αν θέλετε. Εγώ όμως δεν θέλω. Διότι τα δίδυμα μπορεί και να γεννηθούν τελειόμηνα, τα τρίδυμα όχι. Ο Νίκος Μάνεσης είναι ένα από τα τρίδυμα που γεννήθηκαν πριν από 13 χρόνια και, όχι, δεν είναι μια χαρά τώρα. Αλλά το παλεύει πολύ. Μαζί και οι γονείς του φυσικά. Για να παραμείνει σταθερό το σώμα του Νίκου χρειάζεται να κάνει πολλές επεμβάσεις (δεν έχει κάνει και λίγες μέχρι τώρα), συνεχή φυσιοθεραπεία και ειδικές ασκήσεις. Αφού χτυπήσετε τα σχετικά λινκ και τον γνωρίσετε εξ αποστάσεως, θα ήθελα να ρωτήσω όλους και όλες εσάς που έχετε στείλει τις ιστορίες σας στο 31 εβδομάδες: θα σας πείραζε αν τις βγάζαμε σε ένα βιβλίο για να τον βοηθήσουμε;


Τέλος, με αυτό το ποστ, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω πως το 31 εβδομάδες και το IVF Forums δώσανε για λίγο τα χέρια. Σε συνεργασία με τις έμπειρες σε θέματα υπογονιμότητας ψυχολόγους Χριστιάνα Γερμανού (Αθήνα) και Έλλη Γιαννοπούλου (Θεσσαλονίκη) προσφέρουν πέντε δωρεάν συνεδρίες σε δύο αναγνώστριες του IVFforums (μία στην Αθήνα και μία στη Θεσσαλονίκη). Αν ανήκετε σε εκείνες που προσπαθούν να γίνουν μαμάδες με εξωσωματική και νιώθετε πως χρειάζεστε κάποιου είδους συμπαράσταση ή υποστήριξη, μπορείτε να την κερδίσετε πολύ απλά. Κοινοποιώντας την ανάρτηση του IVF Forums, κάνοντας like στη σελίδα του 31 εβδομάδες στο facebook και στέλνοντας ονοματεπώνυμο, τηλέφωνο και πόλη διαμονής στο ίνμποξ μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου (λεπτομέρειες στο τέλος της συνέντευξης που θα διαβάσετε εδώ). Τα ονόματα των τυχερών θα ανακοινωθούν τον Οκτώβριο.

Αύγουστος, ο θηλαστικός

Πίσω από γερμένα πεύκα προβάλλουν αμμουδερές παραλίες, έθνικ παρεό ριγμένα τάχα μου δίπλα σε σαγιονάρες, παιδικές πατούσες με λίγη άμμο, παιδικά χεράκια με επιμελώς ατιμέλητα μακραμέ βραχιόλια, ένα κουβαδάκι εκεί που σκάει το κύμα, κανένα ηλιοβασίλεμα, μια φέτα καρπούζι, ξέρεις τώρα, όλα αυτά που συνθέτουν το μεγαλειώδες ελληνικό καλοκαίρι. Πού να βγεις να πεις ότι η πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου, η πιο ελληνικά καλοκαιρινή, είναι διεθνώς η Εβδομάδα Θηλασμού; Πριν από ενάμιση μήνα, ξεκίνησα μια προσπάθεια ενημέρωσης για αυτό το ζόρικο θέμα που λέγεται Θηλασμός Πρόωρων. Και όλα αυτά τα κείμενα, που πολύ θα ήθελα να είχα διαβάσει πριν από 4 χρόνια, τα μάζεψα, τα συμμάζεψα και σκέφτηκα να τα ρίξω όλα μαζί σαν ένα στα πελάγη του ελληνικού διαδικτύου αυτή την πρώτη εβδομάδα του μαγευτικού Αυγούστου. Ύστερα όμως σκέφτηκα ότι τα πελάγη αυτές τις μέρες είναι πολύ γαλανά και το σημείωμα θα χαθεί. Προτού λοιπόν το στείλω σε γυάλινο μπουκάλι με την ελπίδα ότι τουλάχιστον μία θα το βρει, φτιάχνω εδώ έναν μικρό επίλογο με όλα αυτά που ίσως θέλετε να βρείτε, αναζητώντας τα δύσκολα του θηλασμού – σε περίπτωση που εσείς ή κάποια γνωστή σας προσπαθείτε να θηλάσετε το πρόωρο μωρό σας καλοκαιριάτικα. Σε αυτούς που σκέφτηκαν να μεταφέρουν την εβδομάδα των πανηγυρικών θηλασμών τον Νοέμβριο υποβάλλω τα σέβη μου, πλην όμως όσες γεννήσαμε πρόωρα, εκείνο τον μήνα έχουμε τα δικά μας θέματα. Κατά τα άλλα, καλό Αύγουστο. Με τις εικόνες που προανέφερα. Οι άλλες να γίνουν γρήγορα παρελθόν.

(και άλλα ερωτήματα)

Είναι ιδέα μου ή δεν με βοηθάνε αρκετά να θηλάσω; Εδώ.

Σε τι ωφελεί τελικά να θηλάσω το πρόωρο μωρό μου; Εδώ.

Μπορώ να δωρίσω το γάλα μου σε πρόωρα μωρά; Εδώ.

Γιατί με κάνουν να νιώθω άσχημα που δεν θήλασα; Εδώ.

Πώς μπορεί να βοηθήσει μία πιστοποιημένη σύμβουλος γαλουχίας IBCLC; Εδώ.

Μπορεί να θηλάσει αποκλειστικά μια μαμά με ένα πολύ πρόωρο μωρό; (και άλλες αλήθειες και ψέματα για τον θηλασμό των πρόωρων). Εδώ.

Υπάρχει δημόσιος φορέας που μπορώ να ζητήσω βοήθεια για τον θηλασμό; Εδώ.

Υπάρχει κάποια ομάδα στο Facebook που μπορεί να με βοηθήσει στην προσπάθειά μου να αντλήσω γάλα; Εδώ (Αν το αίτημά σας να μπείτε στην ομάδα καθυστερεί να εγκριθεί ή απορρίπτεται, επικοινωνήστε μαζί μου στο ίνμποξ του 31ebdomades).

Κάποιο site με βοηθητικό υλικό; Εδώ. 

Τι είναι το sns και πώς μπορώ να το εφαρμόσω; Εδώ.

Μπορεί κάποια μητέρα που θήλασε να μου δώσει πρακτικές συμβουλές, πώς να τα καταφέρω; Εδώ.

Υπάρχουν άλλες μητέρες που μπορούν να με εμπνεύσουν με την ιστορία τους; Ναι. Η Μαργαρίτα, η Αρτεμισία, η Χ. και η Κέλλυ.

Το 31 εβδομάδες ευχαριστεί ιδιαιτέρως όλους όσοι βοήθησαν για τη συγκέντρωση των πληροφοριών και του σχετικού υλικού και συγκεκριμένα: τους γιατρούς Γεώργιο Λιόση και Ιωάννα Αντωνιάδου-Κουμάτου. Τις IBCLC Κατερίνα Μιχαηλίδου και Βίκυ Φαρδογιάννη. Την ομάδα υποστήριξης Θήλαστρο & Θηλασμός και την Κωνσταντίνα Γιαννιώτη. Και φυσικά όλες τις μητέρες που μοιράστηκαν τις προσωπικές τους ιστορίες.

Kαλές διακοπές σε θηλάζουσες και μη!

10 + 1 αλήθειες και ψέματα για τον θηλασμό των πρόωρων

Η Κατερίνα Μιχαηλίδου, Διεθνώς Πιστοποιημένη Σύμβουλος IBCLC, μία από τις πρώτες που κάνουν αυτή τη δουλειά στην Ελλάδα, μου άνοιξε τα μάτια όσον αφορά τον θηλασμό των πρόωρων. Επειδή τα όσα μου είπε ήταν πραγματική αποκάλυψη, κατέγραψα την κουβέντα μας με αυτόν τον «περιοδικίστικο» τρόπο του σωστού-λάθους. Σε όλα απαντάει εκείνη. Ως εισαγωγή στο κείμενό της, αναφέρω τα όσα θα έκανα τώρα αν είχα μια δεύτερη ευκαιρία. Τώρα που ξέρω. Αυτά, τα κλειδιά της επιτυχίας, είναι όσα θα είχαν κάνει τη διαφορά όχι μόνο στη δική μου περίπτωση, αλλά και σε πολλές άλλες νομίζω.

1) Θα μιλούσα κατευθείαν με σύμβουλο γαλουχίας και θα την ενοχλούσα όσο συχνά χρειαζόμουν.

2) Θα χρησιμοποιούσα επαγγελματικό θήλαστρο με διπλή αντλία.

3) Θα ξυπνούσα μία φορά μέσα στη νύχτα για άντληση.

4) Θα είχα συνεχώς την κόρη μου αγκαλιά και δεν θα αποστειρωνόμουν τόσο πολύ από τη στιγμή που ήρθε στο σπίτι.

Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να διαβάσετε όλα όσα λέει, μόνο και μόνο για την καλύτερη ατάκα που έχω ακούσει ποτέ από ειδικό θηλασμού: «Το να είναι μια μητέρα δίπλα στο παιδί της είναι από μόνο του αναντικατάστατο και μια μητέρα που έχει ζήσει την προωρότητα είναι σίγουρα δίπλα στο παιδί της, και αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο. Και το παιδί το νιώθει».

1Ένα πρόωρο δεν μπορεί να θηλάσει αποκλειστικά

Λάθος. Από τις μητέρες με πρόωρα με τις οποίες έχω δουλέψει το 85% κατάφεραν να θηλάσουν αποκλειστικά. Και δεν εννοώ ότι τα μωρά πήραν μόνο μητρικό γάλα από το μπουκάλι, αλλά ότι έπιασαν και στήθος. Θυμάμαι μια πολύ δύσκολη περίπτωση, με μωρό 600 γρ. που κατάφερε να το θηλάσει, όταν εκείνο έπιασε το κατάλληλο βάρος, αποκλειστικά, μέχρι 2 χρονών! Ήταν βέβαια μια πολύ τυπική και αυστηρή με το πρωτόκολλο των αντλήσεων* μαμά και είχε ένα πολύ υποστηρικτικό περιβάλλον. Διότι και στον θηλασμό παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες και ο συνδυασμός τους. Στις περιπτώσεις λοιπόν που το μωρό νοσηλεύεται στη ΜΕΝΝ, διατηρούμε την παραγωγή της μητέρας με αντλήσεις και όταν αργότερα είναι ώριμο, κάνουμε σταδιακά και με πολύ σεβασμό τη μετάβαση στο στήθος. Δεν ρισκάρουμε τη σίτιση του παιδιού και δεν θέλουμε να μειωθεί το γάλα της μαμάς. Και βέβαια δουλεύουμε με συνεχή ψυχολογική στήριξη στη μητέρα. Παίρνουμε το ιστορικό και βλέπουμε πώς έχει αντιδράσει το στήθος στις πρώτες μέρες. Όσο πιο κοντά είμαστε στη γέννα τόσο πιο πολλά πετυχαίνουμε όσον αφορά την παραγωγή. Μπαίνουμε σε ένα πρωτόκολλο αντλήσεων – περισσότερο ή λιγότερο επιθετικό – ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν και έχουμε ένα αποτέλεσμα μέσα σε 10-15 μέρες. Ξεκινάμε αντλήσεις κάθε 2-3 ώρες, ενώ το βράδυ οι μητέρες με τα πρόωρα πρέπει να έχουν ένα 4ωρο ύπνου επειδή έχουν πολύ ανάγκη να ξεκουραστούν ψυχολογικά. Επειδή όμως η προλακτίνη ανεβοκατεβαίνει δεν θέλουμε να μένει αδρανές το στήθος 5 ώρες. Το επαγγελματικό θήλαστρο σίγουρα βοηθάει πολύ. Λέω στις μητέρες να αντλούν στα επισκεπτήρια ή αν δεν έχουν τη δυνατότητα να νοικιάσουν επαγγελματικό να πάρουν δύο μικρά. Με το διπλό θήλαστρο ανεβαίνει η προλακτίνη πολύ περισσότερο και τελειώνει γρηγορότερα η μαμά.

2 Η μαμά ενός πρόωρου δεν χρειάζεται να πιεστεί

Εξαρτάται. Γενικά ο θηλασμός στα πρόωρα δεν θέλουμε να κουράσει ψυχολογικά τη μητέρα, διότι έχει άλλα στο μυαλό της. Δεν θέλουμε να είναι αυτοσκοπός. Πολλές φορές ωστόσο, οι επαγγελματίες υγείας συμβουλεύουν τις μητέρες να μην πιεστούν και να μην ταλαιπωρηθούν να θηλάσουν. Αυτό όμως σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι λάθος προσέγγιση. Διότι εξαρτάται από τη μητέρα που έχεις απέναντί σου, η οποία μπορεί να είναι πρόθυμη να κάνει μια υπερπροσπάθεια με λίγη καθοδήγηση. Γι’ αυτό και πρέπει να σεβόμαστε απόλυτα το τι θέλει εκείνη. Αν την βλέπουμε στα όρια της, της δίνουμε ένα περιθώριο να το ξανασκεφτεί και να ξεκουραστεί λίγο. Και πρέπει πάντα να βάζουμε μικρούς, ρεαλιστικούς στόχους. Διότι όταν η μητέρα δει τα οφέλη, πόσα αποκομίζει και η ίδια και το παιδί, καταλαβαίνει ότι σίγουρα αξίζει τον κόπο και αυτό την ενθαρρύνει Το νοσηλευτικό προσωπικό αρκεί να δίνει έστω και το λιγοστό γάλα μιας μητέρας και να αφήνει την προσπάθεια στους δικούς της ρυθμούς. Το να έχει προσπαθήσει μια μητέρα το θεωρώ αναντικατάστατο. Έρευνες έχουν δείξει πως αν μια γυναίκα αισθάνεται ότι δεν αξιοποίησε όλες τις ευκαιρίες και δεν έκανε όσα ήθελε ή μπορούσε, τότε νιώθει άσχημα και είναι κρίμα.

3 Η μαμά ενός πρόωρου δεν έχει γάλα

Λάθος. Άκουσα κάποτε μια μητέρα να λέει ότι δεν είχε γάλα και ύστερα έμαθα ότι αντλούσε μόνο 5 λεπτά. Τι θέλω να πω με αυτό; Ότι πρέπει να εξετάσεις προσεκτικά όλους τους παράγοντες για τους οποίους μια μητέρα ενδέχεται να μην έχει την απαιτούμενη παραγωγή. Καταρχάς, μια μητέρα πρόωρου τις 10 πρώτες μέρες είναι απολύτως φυσιολογικό να έχει λίγο γάλα. Αν αυτό συνεχιστεί πρέπει να αξιολογήσεις τι συμβαίνει. Μπορεί να οφείλεται σε κάτι πολύ απλό. Μπαίνει σωστά η χοάνη; Είναι στη σωστή ένταση; Μήπως έχει χαλάσει κάτι στο θήλαστρο; Αποκλείεις λοιπόν σενάρια. Μπορεί να χρειάζεται να δουλέψουμε πιο επιθετικά και για 2-3 μέρες να κάνουμε αντλήσεις κάθε 2 ώρες. Επίσης, δεν αντιδρούν όλες οι γυναίκες το ίδιο στο θήλαστρο. Αν θες να τις στηρίξεις, πρέπει να κάνεις και κάποια άλλα πράγματα. Να κρατάει π.χ. μια φωτογραφία του μωρού την ώρα της άντλησης. Και στις κλινικές θα έπρεπε σιγά σιγά να βάλουν λίγο τις μαμάδες στο παιχνίδι. Θα βοηθούσε πολύ στον θηλασμό. Συμπερασματικά, αν μια μητέρα κάνει 6-8 αντλήσεις την ημέρα και όλοι οι άλλοι παράγοντες είναι αποκλεισμένοι, τότε συνήθως αλλάζουμε πρωτόκολλα αντλήσεων. Προσοχή όμως, πρέπει να περάσουν 7-10 μέρες με το ίδιο πρωτόκολλο.

4 Η στενοχώρια μειώνει την παραγωγή γάλακτος

Εξαρτάται. Η στενοχώρια μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή, αλλά όχι σε σημαντικό βαθμό. Είναι ο συνδυασμός όλων που επηρεάζει. Είναι η αντλία, αντί για το μωρό, είναι η αγωνία, είναι και οι ευαίσθητες ορμόνες. Οι ισορροπίες είναι πιο λεπτές ειδικά όταν είμαστε προς την εδραίωση** και δεν γίνεται σωστή διέγερση. Αν δηλαδή κάνουμε λίγες αντλήσεις - καθώς η προλακτίνη παρουσιάζει μια περιοδικότητα κάθε 3 ώρες – και παράλληλα επέλθει ένα σοκ στη μαμά, τότε μπορεί το σύστημα να μπλοκάρει πολύ και η κατάσταση να μην είναι αναστρέψιμη, αν και δεν είναι κάτι που συνηθίζεται.

5 Ο θηλασμός στην υιοθεσία είναι εφικτός

Σωστό. Σας ακούγεται υπερβολικό, πριν από 10 χρόνια θα έμοιαζε εξωπραγματικό, αλλά συμβαίνει. Υπάρχουν συστηματικές αναφορές στα διεθνή και ευρωπαϊκά συνέδρια περιπτώσεων υιοθεσίας που επιτυγχάνεται γαλουχία σε καλό ποσοστό, η λεγόμενη πρόκλητη γαλουχία (induced lactation). Αν μπορεί λοιπόν να συμβεί σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί στις περισσότερες «δύσκολες» περιπτώσεις.

6 Ο θηλασμός βοηθάει ψυχολογικά τη μητέρα ενός πρόωρου

Σωστό. Αποδεδειγμένα η μητέρα επωφελείται από τις ορμόνες του θηλασμού, αφού αυτές, δηλαδή η ωκυτοκίνη και η προλακτίνη, ονομάζονται και ορμόνες της αγάπης και της χαλάρωσης και βοηθούν τις μητέρες να αντεπεξέλθουν στον νέο τους ρόλο. Πόσω μάλλον όταν έχουν να αντιμετωπίσουν την αγωνία της ΜΕΝΝ. Επιπλέον, η μητέρα με πρόωρο παιδί, όταν δει τα οφέλη του μητρικού γάλακτος μετά από λίγες ημέρες, αρχίζει να νιώθει πως προσφέρει κάτι σημαντικό στο παιδί και αυτό τη στηρίζει από μόνο του.

7 Η μαγιά μπίρας βοηθάει τη γαλουχία

Λάθος. Ναι μεν υπάρχει οίδημα στο στήθος και μια βελτίωση στη ροή τις πρώτες μέρες, αλλά μακροπρόθεσμα η μαγιά δεν δίνει το αποτέλεσμα που θέλουμε. Διότι προκαλεί κολικούς στο βρέφος, αλλοιώνει τη γεύση του γάλακτος και θρέφει μύκητες, ειδικά αν μια μητέρα έχει πάρει αντιβίωση. Διατροφικά μπορούμε να κάνουμε πράγματα για να αυξήσουμε το γάλα. Πάντα σε συνεργασία με τον γιατρό φυσικά. Για παράδειγμα, βοηθάνε οι πρωτεΐνες, η βρόμη, ο τραχανάς - και γενικά το σιτάρι - και τα μαυρομάτικα, αλλά όχι τα γαλακτοκομικά. Φυσικά, η κάθε περίπτωση εξετάζεται ξεχωριστά, βάσει ιστορικού, καθώς θα πρέπει να διαπιστώσουμε αν υπάρχει ενδεχόμενο αλλεργιών κ.λπ. 

8 Το πρόωρο που θα πιει από μπιμπερό δεν θα μπορέσει να θηλάσει

Λάθος. Η σίτιση με μπιμπερό ενδέχεται να μπερδέψει οποιοδήποτε βρέφος, αλλά όχι όλα, ανεξαρτήτως προωρότητας. Όμως, στα πρόωρα μωρά πολλές φορές δεν γίνεται αλλιώς, πρέπει να δουλέψεις και με μπιμπερό. Αρχικά, θα πρέπει να εξετάσουμε τι ταιριάζει σε κάθε περίπτωση, πώς ανταποκρίνεται το μωρό, αλλά και τι θέλει και τι μπορεί η μητέρα να δουλέψει. Προσωπικά, προτείνω εναλλακτικές, και όχι μόνο μπιμπερό, ώστε να μην συνηθίζουν τα μωρά σε κανέναν τρόπο σίτισης. Για παράδειγμα, sns το οποίο το βάζουμε σε ένα μεταβατικό στάδιο, λίγο προτού πιάσει στήθος το μωρό. Αποτελεσματική είναι και η σίτιση με το δάχτυλο, βάζουμε δηλαδή στο στόμα του μωρού το δάχτυλο, μαζί με το σωληνάκι του sns. Η αρχή βέβαια καλό είναι να γίνεται μέσα στην κλινική.

9 Το πρόωρο δεν μπορεί να πιάσει εύκολα στήθος

Εξαρτάται. Έχω δει πρόωρα μωρά που έπιασαν χωρίς καμία ιδιαίτερη προσπάθεια και άλλα που δυσκολεύτηκαν πολύ. Η αλήθεια είναι ότι στη μετάβαση από το μπιμπερό στο στήθος, τα περισσότερα πρόωρα θέλουν λίγο παραπάνω χρόνο και προσπάθεια. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να γίνεται ποτέ απότομα. Προτιμάμε το παιδί να παίρνει μισό μισό γάλα από το θήλαστρο και το στήθος, ενώ παράλληλα διατηρούμε τις αντλήσεις, όχι όμως για τα ίδια χρονικά διαστήματα. Σταδιακά αυξάνουμε την ώρα που το μωρό μπαίνει στο στήθος και απαλείφουμε τις αντλήσεις. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται μια αξιολόγηση από έμπειρο IBCLC ότι όντως το μωρό θηλάζει σωστά, κάνει ενεργητικό θηλασμό, μπορεί να κρατήσει την παραγωγή της μαμάς και μετά να μπει στο στήθος.

10 Μια μεικτή διατροφή 50% μητρικό, 50% ξένο, δεν μπορεί να είναι αναστρέψιμη

Εξαρτάται. Είναι πράγματι δύσκολο σε αυτές τις περιπτώσεις να περάσουμε στον αποκλειστικό θηλασμό, δεν είναι όμως πάντοτε ακατόρθωτο. Το σημαντικό είναι να έχει γίνει καλή αρχή και να μπορέσει να εδραιωθεί ο θηλασμός και να μην χάσει το παιδί το ενδιαφέρον του. Ακόμη όμως και αυτό να μην έχει λειτουργήσει και να γίνεται επικουρικά ο θηλασμός, το μητρικό γάλα για ένα πρόωρο είναι φάρμακο, διότι όπως θα ξέρετε έχει άλλη σύσταση. Γι’ αυτό στις μητέρες λέω πάντα πως αξίζει τον κόπο.

11 Μια μητέρα που δεν θήλασε, δεν πρόσφερε στο μωρό της όσα μπορούσε

Λάθος. Μια γυναίκα που γέννησε πρόωρα και δεν κατάφερε να θηλάσει έκανε σίγουρα το καλύτερο που μπορούσε στη δεδομένη φάση που πέρασε και με όσα γνώριζε τότε. Τώρα, πρέπει να κοιτάξει μπροστά, τι άλλο δηλαδή μπορεί να δώσει στο παιδί διατροφικά. Δεν χρειάζεται να προσκολληθεί στο παρελθόν και τη λύπη της. Το να είναι μια μητέρα δίπλα στο παιδί της είναι από μόνο του αναντικατάστατο και μια μητέρα που έχει ζήσει την προωρότητα είναι σίγουρα «δίπλα» στο παιδί της, και αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο. Και το παιδί το νιώθει. Τη μητέρα που δεν θήλασε, τη συμβουλεύω να αποκομίσει τα οφέλη από τη skin-to-skin επαφή και το baby wearing. Διότι, ξέρετε, αυτές τις μητέρες τις βάζουν σε ένα τριπ απόστασης, να κοιμάται μόνο του το μωρό, να του δίνουμε πιπίλα και όλα αυτά που δεν χρειάζεται επ’ ουδενί να συνεχιστούν. Η μαμά πρέπει να παίρνει συνεχώς το παιδί επάνω της. Και να χαλαρώσει από τον φόβο ότι θα του μεταφέρει τα μικρόβιά της, το βρέφος πρέπει να έρθει σε επαφή με τα μικρόβια των γονιών του.

*Πρωτόκολλο αντλήσεων: το συγκεκριμένο πρόγραμμα τακτικών αντλήσεων με θήλαστρο.

** Εδραίωση θηλασμού: η επίτευξη της παραγωγής γάλακτος που χρειάζεται το  μωρό.

Το κείμενο αφορά τον θηλασμό των πρόωρων και γράφτηκε σε συνέχεια της ανάρτησής μου για τον θηλασμό.

Αν θέλετε να ρωτήσετε κάτι την Κατερίνα Μιχαηλίδου ή να τη συμβουλευτείτε, χρησιμοποιήστε τον χώρο των σχολίων κάτω από αυτό εδώ το κείμενο. 

Άλλη μια ιστορία (και θηλασμού)

H ιστορία μιας μητέρας που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμη.

Έμεινα έγκυος τον Αύγουστο του 13. Όλα κυλούσαν ήρεμα, όλοι ήμασταν τρισευτυχισμένοι και κάναμε σχέδια. Φτάσαμε στην 31η εβδομάδα και όλα ήταν σχεδόν έτοιμα, ανυπομονούσα να έρθει η ώρα του τοκετού, να σπάσουν τα νερά, να ζήσω την κάθε στιγμή με τον άντρα μου, να δούμε τα ματάκια του μωρού μας και να ακούσουμε το πρώτο του κλάμα. Πριν κλείσω τις 32 εβδομάδες όμως ξαφνικά και χωρίς κάποιο λόγο με πιάνουν κάτι πετρώματα στην κοιλιά. Επικοινωνώ με την γυναικολόγο μου και καταλήγουμε στις συσπάσεις braxton hicks, ξεκούραση και ηρεμία. Έλα όμως που δεν περνούσαν με τίποτα και γίνονταν όλο και πιο συχνές. Φύγαμε εσπευσμένα να βρούμε τη γιατρό μου στην κλινική όπου θα γεννούσα εξ αρχής για να κάνουμε καρδιοτοκογράφημα. Τελικά ήταν αυτό που φοβόμασταν: συσπάσεις που έφταναν μέχρι το 90%. Μου έκαναν άρον άρον εισαγωγή και μου έβαλαν όρο για να ηρεμήσουν τη μήτρα, αφού πρώτα κάναμε τις ενέσεις κορτιζόνης για τα πνευμόνια του μωρού. «Κίνδυνος πρόωρου τοκετού» έγραφε η καρτέλα μου, το άγχος μου τεράστιο και οι συσπάσεις να χτυπάνε κόκκινο.Ο άντρας μου άφησε τα πάντα και ήταν μέρα-νύχτα μαζί μου, καθισμένος σε μία καρέκλα για τρία 24ωρα, ήταν το πρώτο μας μωράκι και ήμασταν τρομοκρατημένοι. Δεν ήξερα για ποιον να πρωτοκλάψω για μένα και την κακή μου μοίρα, για το μωρό ή για τον άντρα μου που είχε γίνει ένα ράκος. 

Μετά από 3 μέρες και μια αγωγή που δεν έπιανε η γιατρός, μας συμβούλεψε να μπούμε σε δημόσιο νοσοκομείο γιατί ως πρόωρο το μωράκι θα χρειαζόταν μια εξειδικευμένη μονάδα νεογνών. Φύγαμε αμέσως και μπήκαμε σε μεγάλο δημόσιο νοσοκομείο της πόλης, κανένας γιατρός δεν πίστευε πως με συσπάσεις σχεδόν 100% δεν είχα καθόλου πόνους και καμία αλλαγή στον τράχηλο. Κάθε πρωί που περνούσαν οι γιατροί με εξέταζαν για διαστολή μιας και κανένα φάρμακο δεν με έπιανε. Ώσπου φτάσαμε στην 34η εβδομάδα. Όλα έδειχναν καλά παρά τις συσπάσεις. Ένα πρωινό όμως ξύπνησα με διαστολή και βουρ στην αίθουσα τοκετών. Το άγχος τεράστιο, ίσα ίσα πρόλαβα να ειδοποιήσω τους δικούς μου. Ο γιατρός αποφάσισε να προσπαθήσουμε να γεννήσω φυσιολογικά - επιτέλους κάτι πήγαινε όπως το ονειρευόμουν. Όχι για πολύ όμως, μετά από 3 ώρες συσπάσεων και διαστολή 6 το μωρό άρχισε να ρίχνει παλμούς, άρχισαν να ακούγονται σειρήνες, στα μεγάφωνα ούρλιαζαν για επείγουσα καισαρική και οι νεογνολόγοι απο τη ΜΕΝΝ έτρεχαν σαν τρελοί - όχι και πολύ ευχάριστο για μια μητέρα που έτρεμε από τον φόβο της. Όλα έγιναν πολύ γρήγορα και το τελευταίο πράγμα που θυμάμαι ήταν εμένα να κλαίω και να σκέφτομαι τα χειρότερα και τη γιατρό να φωνάζει στην αναισθησιολόγο «Γρήγορα! Κόβω!».

Όταν ξύπνησα πια βρισκόμουν στην αίθουσα ανάνηψης, το μόνο που κατάφερα να ψελλίσω ήταν πώς είναι το μωρό. Ο άνδρας μου μου είπε ότι είναι καλά, αλλά μέσα στη ζάλη μου δεν παρατήρησα το ανήσυχο πρόσωπο του. Το απόγευμα ήθελα να πάω στη ΜΕΝΝ να δω τον μικρό, αλλά δεν με άφησαν. «Καλύτερα να ξεκουραστείς» μου είπαν και πήγε μόνος του ο σύζυγος. «Όλα καλά» μου είπε φεύγοντας, «έχουμε έναν πανέμορφο πρίγκιπα!». Την άλλη μέρα με πήγε ο άντρας μου με το καροτσάκι να τον δω. Μπήκαμε στη ΜΕΝΝ, ντυθήκαμε και αποστειρωθήκαμε. Μου έκανε εντύπωση το εντελώς αφιλόξενο περιβάλλον ενός χώρου που φιλοξενεί μωράκια και αγχωμένους γονείς. Όταν τον είδα, κόντεψα να λιποθυμήσω. Είχε σωληνάκια παντού, δεν θα την ξεχάσω πότε αυτή την εικόνα. Ήθελα τόσο πολύ να κλάψω, να του μιλήσω να τον χαϊδέψω, δεν έκανα τίποτα όμως. Καθόμουν εκεί και τον κοιτούσα κοκκαλωμένη. Ο άντρας μου μου είπε να του μιλήσω για να καταλάβει ότι είμαι εκεί, αλλά δεν έβγαινε λέξη, δεν ήξερα τι να πω και αυτό με στενοχωρούσε περισσότερο. 

Γύρισα στο δωμάτιο και εκεί με περίμενε κάτι ακόμη χειρότερο, μια άλλη μαμά να θηλάζει το μωράκι της. Ένιωσα να μου μπήγουν το μαχαίρι στη καρδιά. Πώς μπορούν να το κάνουν αυτό; Δεν σκέφτονται καθόλου την ψυχολογία των λεχώνων; Ευτυχώς, η κοπέλα ήταν γλυκύτατη και με έναν πρόωρο τοκετό στο ιστορικό της, με στήριξε πολύ και μου έδωσε δύναμη. Μετά τις πολύωρες συζητήσεις μας, με έπεισε να πάω να δω τον μικρό και μόνη μου, κάτι που δεν τολμούσα χωρίς τον άντρα μου. Στάθηκα έξω από την πόρτα της ΜΕΝΝ και έτρεμα. Τελικά μπήκα μέσα, τον πλησίασα αργα αργά, ήταν τόσο μικρούλης και τόσο όμορφος, μου ερχόταν να κλάψω αλλά κρατήθηκα. Είναι κρίμα που δεν υπάρχουν προσωπικοί χώροι για κάθε μωράκι, ώστε να μπορούν οι γονείς να εκφράζονται ελεύθερα. Έφυγα όπως όπως και νιώθω ενοχές που δεν μπόρεσα να στηρίξω το μωράκι μου τις πρώτες μέρες. 

Γυρνώντας στο δωμάτιο είδα ότι ήμουν μόνη. Ξέσπασα επιτέλους, έκλαιγα για ώρα, τα έβαλα με μένα, με τον Θεό, γιατί στο δικό μου αγγελούδι, γιατί αφού όλα ήταν φυσιολογικά... Πήρα τηλέφωνο τον άντρα μου και ήρθε αμέσως, έκλαιγα σαν παιδί στην αγκαλιά του. Εκείνη τη μέρα βρήκα τη δύναμη και τον ρώτησα τι έγινε στο χειρουργείο και πώς είναι το μωρό. Ο μικρός μου μαχητής βγήκε 2.400 γρ. και 49 πόντους, μεγάλο μωράκι για την ηλικία του ευτυχώς. Γεννήθηκε όμως μελανιασμένος, δεν έκλαψε και δεν ανέπνευσε, μόνο η καρδούλα του χτυπούσε, στην κλίμακα apgar είχε 2/10. Χάρη στους νεογνολόγους όμως το παιδί επανήλθε στο δεκάλεπτο. Eίχε όμως μία παράλυση στο αριστερό του χεράκι. Κανείς δεν μου είπε τίποτα για αυτό, ο άντρας μου και οι συγγενείς μου πέρασαν δύο εφιαλτικές μέρες μέχρι να καταλήξουν οι γιατροί ότι ήταν προσωρινό, αφού το παιδί είχε ζοριστεί στη γέννα. Μέχρι που μάλωσε με μια αναίσθητη νοσηλεύτρια στη ΜΕΝΝ η οποία μπροστά του σήκωνε το χεράκι του παιδιού και το άφηνε να πέσει κάτω για να πει στο τέλος «Δεν το βλέπεις; Είναι ανάπηρο!». Αν είναι δυνατόν τέτοια αναισθησία, αν ήμουν εκεί θα την είχα πνίξει, τέτοιοι άνθρωποι δεν πρέπει να δουλεύουν σε τέτοια μέρη. Στο τσακ γλιτώσαμε το παιδί, θα το χάναμε αν αργούσαμε λίγο ακόμα, ευγνωμονώ τη γιατρό για τη γρήγορη αντίδρασή της και τους νεογνολόγους για την επιμονή τους. 

Ο μικρός ήταν καλά, εμείς ηρεμήσαμε όσπου να αρχίσει ο επόμενος Γολγοθάς. ΘΗΛΑΣΜΟΣ. Στο νοσοκομείο είχαν ξεχάσει πως υπάρχω, πως το πρωτόγαλά μου είναι σημαντικό για το πρόωρο μωράκι μου. Ευτυχώς μίλησα με τον παιδίατρο μας-σύμβουλο θηλασμού και μου είπε τι να κάνω. Άρχισα αντλήσεις τη 2η μέρα μετά την καισαρική. Το ένα μου στήθος έβγαζε αίμα παρ' όλο που δεν φαινόταν πληγωμένο. Πήγαινα το γάλα στις μαίες και τις έβλεπα να το πετάνε γιατί ήταν αιματηρό όπως έλεγαν. Καμιά όμως δεν μπήκε στον κόπο να μου πει γιατί βγαίνει έτσι, να με βοηθήσει, να με καθησυχάσει. Αντλούσα και έκλαιγα, ούτε για αυτό δεν ήμουν ικανή, ένιωθα υπεύθυνη για όλα. Ώσπου την 3η μέρα επιτέλους το γάλα καθάρισε και το πήγαινα κάθε 3 ώρες στο μωρό μου, για να το ταΐζω με μπιμπερό - φυσικά για θηλασμό ούτε λόγος. Την 4η μέρα έφυγα με βαριά καρδιά αφού άφηνα το μωρό μου πίσω. Το αντικατέστησα όμως με ένα θήλαστρο και πολλά πήγαινε-έλα στο νοσοκομείο. Δεν σκεφτόμουν τίποτε άλλο, μόνο πώς θα προλάβω τα ωράρια του γαλακτοκομείου. 

Μια βδομάδα μετά μάς παίρνουν τηλέφωνο να πάμε να τον πάρουμε. Ετοιμαστήκαμε και λίγο πριν ξεκινήσουμε με παίρνουν τηλέφωνο από τη ΜΕΝΝ. Μου κόπηκαν τα πόδια, νόμιζα ότι κάτι έπαθε ο μικρός μου, «μην έρθετε να τον πάρετε, είναι οριακά για ίκτερο», άντε πάλι κλάμα και απογοήτευση. Τελικά τον πήραμε δύο μέρες μετά. Το αγγελούδι μου ήταν τόσο ήσυχο και όμορφο. Με τον θηλασμό όμως τι γίνεται; Το ήθελα τόσο πολύ και κάθε μέρα που χανόταν ήταν πολύτιμη. Η σύμβουλος θηλασμού μου είπε να επιμένω να τον βάζω στο στήθος κι ας σπαράζει ο μικρός. Επαφή δέρμα με δέρμα, τίποτε όμως, δεν έπιανε, είχα σχεδόν χάσει το παιχνίδι. Δεν τα παράτησα όμως. Δοκίμασα ψευδοθηλές ως έσχατη λύση και τα καταφέραμε επιτέλους. Η χαρά μου δεν περιγράφονταν, τουλάχιστον θα ξεφορτωνόμουν το απρόσωπο θήλαστρο. Συνέχισε μου είπε ο παιδίατρος, βγάζε λίγο λίγο τις ψευδοθηλές και κάποια στιγμή θα πιάσει. Όπως και έγινε. Δυόμιση μηνών ξαφνικά έπιασε. Ήμουν τόσο ευτυχισμένη. Τα καταφέραμε! Ο μικρός μου μαχητής κέρδισε και αυτή τη μάχη!

Αυτή την περίοδο ζούμε τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής μας. Οι πρωινές μας αγκαλίτσες, τα ναζάκια του και το χαμόγελό του μας κάνουν να ξεχνάμε τα πάντα. Υπάρχει βέβαια ακόμη το αγκαθάκι από την περιπέτειά μας στην καρδιά μου, αλλά εκείνος μου δίνει δύναμη και θα το ξεπεράσουμε μαζί. Ευχαριστώ πολύ τη γιατρό για την γρήγορη και σωστή αντιμετώπιση του περιστατικού μας και φυσικά τους νεογνολόγους που φρόντισαν το αγγελούδι μου, τη συγκάτοικό μου στο δωμάτιο του νοσοκομείου που με στήριξε και με βοήθησε πολύ κι ας μη πρόλαβα να της το πω και τέλος ένα μεγάλο ευχαριστώ στον άντρα μου που στάθηκε δίπλα σε μένα και στο μωρό μας. Χαίρομαι πολύ και είμαι πολύ τυχερή που έχω έναν τέτοιο άνθρωπο στη ζωή μου.

Πρώτες βοήθειες θηλασμού*

Πολύ προτού γεννήσω, όταν είχα αποφασίσει να θηλάσω το μωρό, μια φίλη που το δοκίμασε, προνόησε να μου δώσει το τηλέφωνο μιας σύμβουλου θηλασμού. Δεν αναρωτήθηκα ποτέ τι κάνει: βοηθάει μια γυναίκα όταν θηλάζει (not). Φύλαξα το νούμερό της για το καλοκαίρι. Με πρόλαβε όμως η άνοιξη. Και ήμουν πολύ στενοχωρημένη. Τρομαγμένη. Απελπισμένη. Η σύμβουλος θηλασμού δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό ως κάποια που θα μπορούσε να βοηθήσει. Άλλωστε εγώ δεν θήλαζα, απλώς αντλούσα γάλα. Αφού προσπάθησα να πάρω πληροφορίες για το πώς να αυξήσω την παραγωγή μου από τις μαίες του μαιευτηρίου και άκρη δεν έβγαλα, αποφάσισα να τηλεφωνήσω σε μια μαία ιδιώτη.

Πέρασε πολύς καιρός για να καταλάβω πόσα μπορεί να προσφέρει μια πιστοποιημένη σύμβουλος γαλουχίας, γιατί αυτός είναι ο σωστός τίτλος, στη μητέρα ενός πρόωρου που θέλει να θηλάσει και αντλεί γάλα όσο το μωρό της βρίσκεται στη ΜΕΝΝ. Αλλά και πόσο κρίσιμες είναι αυτές οι πρώτες ημέρες για την παραγωγή του γάλακτος και άρα για την εδραίωση και την επιτυχία του θηλασμού. Για το τι είναι μια πιστοποιημένη σύμβουλος θηλασμού και πού μπορεί να βοηθήσει, ρίξτε μια ματιά εδώ. Για να πάρετε μια γενική ιδέα, κάτι σαν Εισαγωγή στον Θηλασμό των Πρόωρων Α' εξαμήνου, και να μάθετε πώς, διαβάστε τις απαντήσεις που μου έδωσε η Βίκυ Φαρδογιάννη IBCLC.

Η Βίκυ, εκτός από το ότι βοηθάει τις μητέρες που θέλουν να θηλάσουν - και όχι που ήδη θηλάζουν όπως εσφαλμένα νόμιζα παλιά - στη Θεσσαλονίκη, είναι και δημιουργός μιας πολύ ενδιαφέρουσας σελίδας (www.thilasmos.com), στην οποία μπορείτε να βρείτε επιπλέον χρήσιμες πληροφορίες. Μου υποσχέθηκε μάλιστα ότι θα φτιάξει μια ειδική κατηγορία για τις μητέρες με πρόωρα, την οποία και το 31εβδομάδες θα τροφοδοτεί με σχετικές ειδήσεις. Η σελίδα της έχει ήδη δημοσιεύσει κάποιες από τις δικές μας ιστορίες θηλασμού και η Βίκυ περιμένει τις ερωτήσεις σας κάτω από αυτό εδώ το ποστ. Για αρχή.

1 Ποιο είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα που έχουν οι μητέρες με πρόωρα και πώς μπορείς να βοηθήσεις;
Καταρχήν οι μητέρες των πρόωρων μωρών ανησυχούν πολύ περισσότερο για το βάρος του μωρού τους. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι όταν η μητέρα δεν έχει ενημερωθεί για το πώς να διατηρήσει την παραγωγή γάλακτος από το στήθος της. Μπορεί να έχουν περάσει αρκετές εβδομάδες από τον τοκετό κι αν η μητέρα δεν έχει φροντίσει για την παραγωγή της, τότε τα πράγματα πραγματικά είναι δύσκολα, αφού έχουμε πρόβλημα μειωμένης παραγωγής γάλακτος ή καθόλου παραγωγής. Άλλο πρόβλημα μπορεί να είναι η άρνηση του μωρού να θηλάσει και η μειωμένη πρόσληψη βάρους από το μωρό. Ένας σύμβουλος θηλασμού μπορεί να βοηθήσει σε όλα αυτά τα προβλήματα, με τις κατάλληλες τεχνικές.

2 Πότε ένα πρόωρο είναι έτοιμο να μπει στο στήθος;
Ένα πρόωρο μωρό μπορεί να μπει στο στήθος από την στιγμή που μπορεί να σιτιστεί από το στόμα. Μην ξεχνάμε ότι το έμβρυο κάνει θηλαστικές κινήσεις ήδη από την 20η εβδομάδα κύησης ή και νωρίτερα.

3 Τι μπορεί να κάνει μια μητέρα για να αυξήσει το γάλα της;
Προκειμένου μια μητέρα να αυξήσει ή/και να διατηρήσει την παραγωγή της, θα πρέπει να νοικιάσει ένα θήλαστρο νοσοκομειακού τύπου, διπλής άντλησης κατά προτίμηση, δηλαδή άντληση και από τα δύο στήθη ταυτόχρονα και να αντλεί γάλα κάθε 2 ώρες, για περίπου 20 λεπτά. Το πιο σημαντικό είναι να τηρεί αυστηρά αυτό το πρόγραμμα αντλήσεων (λέγεται πρωτόκολλο). Εάν μπορεί παράλληλα και να θηλάζει, τότε αυτό είναι το ιδανικό.

4 Πόσο σημαντική είναι η υποστήριξη στο σπίτι; Τι λες συνήθως σε μια μητέρα που αγωνιά για το βάρος του παιδιού της, αλλά θέλει και μπορεί να θηλάσει;
Η ψυχολογική υποστήριξη είναι το κλειδί της επιτυχίας του θηλασμού. Ο πατέρας και το συγγενικό περιβάλλον θα πρέπει να εμψυχώνουν, να ενθαρρύνουν και να υποστηρίζουν με κάθε τρόπο την μητέρα στην προσπάθειά της να θηλάσει το παιδί της. Να είναι δίπλα της αρωγοί και να αναλαμβάνουν όλες τις υπόλοιπες φροντίδες του σπιτιού ή των άλλων παιδιών αν υπάρχουν, ώστε να μπορέσει η μητέρα να αφοσιωθεί απερίσπαστη στην προσπάθειά της. Σε κάθε νέα μητέρα που το μωρό της έχει χαμηλό βάρος, λέω να φροντίζει να θηλάζει πολύ συχνά, να μην αφήνει το μωρό να κοιμάται πολλές ώρες και να ελέγχει τακτικά την πάνα του μωρού για ούρα και κενώσεις. Εάν το μωρό δεν παίρνει μπιμπερό, αυτός είναι ένας αξιόπιστος τρόπος για να βεβαιωθούμε ότι το μωρό θηλάζει καλά.

5 Ένα βρέφος που τρέφεται με μεικτή διατροφή στη μονάδα, μπορεί να περάσει στον αποκλειστικό θηλασμό στο σπίτι, πώς και με ποιες προϋποθέσεις;
Η μοναδική προϋπόθεση είναι η μητέρα να έχει φροντίσει να διατηρήσει την παραγωγή της σε καλά επίπεδα, με τη χρήση θήλαστρου. Εάν το έχει κάνει αυτό, ο αποκλειστικός θηλασμός είναι εφικτός.

6 Τι σημαίνει επαναγαλακτισμός και πώς τον πετυχαίνουμε;
Όταν η μητέρα έχει διακόψει την παραγωγή γάλακτος (συνήθως με χάπια, ή μειώνοντας σταδιακά τους θηλασμούς ή τις αντλήσεις) και κάποια στιγμή θέλει να την επαναφέρει, τότε μιλάμε για επαναγαλακτισμό. Η διαδικασία χρειάζεται πολύ υπομονή και επιμονή, με πρωτόκολλο αντλήσεων και ίσως και σύστημα συμπληρωματικής σίτισης από το στήθος (sns) και σε γενικές γραμμές χρειάζεται αρκετός χρόνος για να καταφέρει και πάλι η μητέρα να θηλάσει μερικώς ή αποκλειστικά.

7 Γιατί ακούμε τόσο διαφορετικές απόψεις για τον θηλασμό και ποια τελικά πρέπει να ακολουθούμε;
Οι επικρατούσες απόψεις όσον αφορά το θηλασμό είναι συχνά ανυπόστατες δοξασίες που καμία σχέση δεν έχουν με την σύγχρονη, επιστημονική τεκμηρίωση του θέματος. Μια έμπειρη μητέρα με προσωπική εμπειρία θηλασμού πολλές φορές μπορεί να βοηθήσει πιο αποτελεσματικά από έναν επαγγελματία υγείας που όμως δεν έχει γνώσεις περί θηλασμού.

8 Αν μια μητέρα σου τηλεφωνήσει απογοητευμένη αργά το βράδυ και σου πει ότι θέλει να διακόψει την προσπάθεια θηλασμού, τι θα της πεις;
Θα της πω ότι μπορεί να διακόψει τον θηλασμό ανά πάσα στιγμή, όμως ενώ δεν ξέρω καμία μητέρα που μετάνιωσε επειδή θήλασε το μωρό της, ξέρω πάρα πολλές που μετάνιωσαν επειδή δεν το έκαναν. Θα προσπαθήσω να την ενθαρρύνω να συνεχίσει, έστω και για μία μέρα ακόμα, θα προσπαθήσω να την κάνω να ξεκαθαρίσει στο μυαλό της το «γιατί» αυτής της απόφασης, θα το συζητήσω μαζί της αν θέλει, και θα καταστήσω σαφές ότι σέβομαι απολύτως την επιλογή της και θα τη βοηθήσω να το κάνει εάν επιμείνει στην απόφασή της.

9 Πόσες επισκέψεις χρειάζονται και ποιο το κόστος τους;  
Δεν χρειάζονται πολλές επισκέψεις, τις περισσότερες φορές αρκεί μία και μόνο επίσκεψη, σπανίως μπορεί να χρειαστεί να δούμε τη μητέρα και το μωρό και μία δεύτερη φορά. Τα κόστη ποικίλουν πολύ, οπότε δεν μπορώ να πω με σιγουριά…

10 Ποιο είναι το πιο ιδιαίτερο στοιχείο σχετικά με τον θηλασμό των πρόωρων που έχεις παρατηρήσει;
Τα πρόωρα μωρά, που έχουν στερηθεί τη μητρική αγκαλιά για μέρες ή εβδομάδες, είναι μωρά στερημένα και ταλαιπωρημένα και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, όταν συναντηθούν με τη μητέρα τους συνήθως γαντζώνονται από το στήθος της και δεν έχουν πρόβλημα με τον θηλασμό. Αυτή που χρειάζεται στήριξη, ενθάρρυνση και επιβεβαίωση είναι η μητέρα, η οποία συνήθως είναι τρομοκρατημένη και αισθάνεται αδύναμη και ανεπαρκής, και ως νέα μητέρα, αλλά και επειδή γέννησε πρόωρα το μωρό της.

Το κείμενο αφορά τον θηλασμό των πρόωρων και γράφτηκε σε συνέχεια της ανάρτησής μου για τον θηλασμό.

Αν θέλετε να ρωτήσετε κάτι τη Βίκυ Φαρδογιάννη ή να τη συμβουλευτείτε, χρησιμοποιήστε τον χώρο των σχολίων κάτω από αυτό εδώ το κείμενο.

Αλκυονίδες μέρες*

Όταν έχεις γεννήσει πρόωρα και έχεις κάνει το δύσκολο ταξίδι του θηλασμού - επιτυχώς ή όχι δεν έχει σημασία - δεν θέλεις προπαντός να ακούσεις ψέματα. Διότι ξέρεις. Και αν για κάτι παραδέχομαι την Ιωάννα Αντωνιάδου-Κουμάτου, παιδίατρο-αναπτυξιολόγο, διευθύντρια κοινωνικής και αναπτυξιακής παιδιατρικής, υπεύθυνη του εθνικού προγράμματος προώθησης του θηλασμού «Αλκυόνη», πέρα φυσικά από το ίδιο το έργο της, είναι ότι δεν κρύφτηκε πίσω από το δάχτυλό της. 

Στη συζήτηση που είχα μαζί της παραδέχτηκε ότι οι ίδιοι οι παιδίατροι πρέπει πρωτίστως να εκπαιδευτούν στον θηλασμό και οι νεογνολόγοι να μάθουν να μη φοβούνται πως το παιδί θα μολυνθεί από την αγκαλιά της μητέρας του στη μονάδα. Ύστερα, εκείνη, η υπέρμαχος του θηλασμού με λόγο και με έργο, η ίδια που θυμώνει επειδή το Νοσοκομείο Παίδων δεν έχει δωμάτιο θηλασμού και άντλησης, στάθηκε με συγκατάβαση απέναντι στη μητέρα, που αποφασίζει να μη θηλάσει, ενώ δεν συντρέχει κάποιος ιατρικός λόγος και μου εξήγησε γιατί η κριτική και η εχθρότητα στο θέμα του θηλασμού μπορεί να φέρουν ακόμη και το αντίθετο αποτέλεσμα.

Η Αλκυόνη, με εκείνη επικεφαλής, μοιάζει λίγο με τις ζεστές αλκυονίδες μέσα στο κρύο του Γενάρη και αυτό μας δίνει κάποια ελπίδα. Όπως και τα σχέδιά της για την υποστήριξη του θηλασμού στα πρόωρα, για τα οποία όμως δυστυχώς δεν μπόρεσε να μας αποκαλύψει περισσότερα. Δεν θα μπορούσα παρά να είμαι φαν της οποιασδήποτε τέτοιας προσπάθειας, γι' αυτό και όταν έφυγα από το γραφείο της δώσαμε τα χέρια: το 31 εβδομάδες να τη στηρίξει και η Αλκυόνη να αγκαλιάσει, με όποια μέσα διαθέτει προς το παρόν, τις μητέρες που γέννησαν πρόωρα και θέλουν να θηλάσουν.

Ποιος είναι ο ρόλος και το έργο της Αλκυόνης;

Στόχος της  Αλκυόνης είναι η αύξηση του πολύ χαμηλού ποσοστού του μητρικού θηλασμού στην Ελλάδα.Έτσι στοχεύει στο να στηρίξει τις γυναίκες να θηλάσουν αλλά και τους επαγγελματίες της υγείας να το υποστηρίξουν. Οργανώνει  ή υποστηρίζει διοργανώσεις άλλων φορέων για την προώθηση του θηλασμού, εκπαιδευτικές ή ενημερωτικές, και στέκεται απέναντι στο κράτος με πολύ συγκεκριμένες διεκδικήσεις. Η μία είναι να γίνει πιο θεσμικός ο κώδικας εμπορίας υποκατάστατων μητρικού γάλακτος, να γίνει με άλλα λόγια η κατευθυντήρια οδηγία νόμος. Από την άλλη, απευθυνόμαστε τόσο στα κρατικά νοσηλευτικά ιδρύματα όσο και στην ιδιωτική πρωτοβουλία και διεκδικούμε καλύτερες συνθήκες για τον θηλασμό. Ζητάμε ένα δωμάτιο για να μπορούν να θηλάζουν οι μητέρες ή και να αντλούν γάλα. Και το ζητάμε από εμπορικά κέντρα, αεροδρόμια, σταθμούς, εταιρείες με πολλούς εργαζόμενους και - όσο κι αν σας φαίνεται παράξενο - από νοσοκομεία. Δεν είναι δυνατόν το Νοσοκομείο Παίδων να μην έχει ένα δωμάτιο θηλασμού και ένα δωμάτιο άντλησης. Μέχρι στιγμής στο κάλεσμά μας έχουν ανταποκριθεί δυο-τρία νοσοκομεία της επαρχίας και ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο. Κανένα άλλο. Είναι τραγικό. Είναι τραγική η βραδυκινησία του συστήματος.

Πού θεωρείτε ότι οφείλεται;

Στο ότι μετράνε τα πάντα σε χρήμα, ειδικά αυτή την εποχή. Και στο ότι βλέπουν σε έναν βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Λένε π.χ. οι επιχειρηματίες «αυτό το δωμάτιο προτιμώ να το νοικιάσω ως αποθήκη» και δεν καταλαβαίνουν ότι ένας χώρος θηλασμού ευνοεί τα ψώνια στο εμπορικό κέντρο.

Η προώθηση του θηλασμού όμως δεν πρέπει να ξεκινάει από το ιατρικό προσωπικό; Συχνά οι συμβουλές τους είναι αντικρουόμενες και μπερδεύουν μια πρωτάρα μαμά.

Φυσικά. Θα σας πω το εξής: Ενώ η πρόθεση θηλασμού στις μαμάδες είναι 90%, την πρώτη εβδομάδα θηλάζει αποκλειστικά το 41% και τον πρώτο μήνα μόλις το 20%. Ξέρετε τι καταδεικνύει αυτή η πτώση; Την ανυπαρξία ενός συστήματος υγείας. Το ότι δεν υπάρχουν υποστηρικτικές υποδομές, μαίες στις περιφέρειες, ιατρεία θηλασμού, μονάδες που να υποστηρίζουν τον θηλασμό προτού ακόμη γεννήσει η μαμά, αλλά και παιδίατροι που να είναι εκπαιδευμένοι στον μητρικό θηλασμό και να έχουν και τον χρόνο να ασχοληθούν με αυτό. Γιατί αν είμαι ένας ιδιώτης παιδίατρος και μια μαμά με παίρνει 25 φορές την ημέρα και μου λέει «κλαίει», γιατί στην αρχή έτσι είναι, είναι πολύ πιθανό να κουραστώ ή από ανασφάλεια να πω «δώσε λίγο συμπλήρωμα». Γι’ αυτό και εμείς στην Αλκυόνη ετοιμάζουμε ένα e-learning πρόγραμμα εκπαίδευσης επαγγελματιών υγείας και στον χώρο της παιδιατρικής και στον χώρο της γυναικολογίας, το οποίο θα προσπαθήσουμε να γίνει προαπαιτούμενο για τη λήψη της ειδικότητας.

Πόσο λάθος είναι να δώσει κανείς συμπλήρωμα; Το ρωτάω αυτό γιατί στα πρόωρα μωρά συμβαίνει κατά κόρον. Είναι αδύνατον μετά να επανέλθουμε στον θηλασμό;

Όχι, δεν είναι αδύνατον, αλλά αυτά πρέπει να γίνονται προγραμματισμένα και με κάποια υποστήριξη στη μαμά. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι η μαμά δικαιούται και να κοιμηθεί ώστε να μπορεί να είναι «καλύτερη» με το μωρό της. Το πρώτο διάστημα, ακόμη και στα τελειόμηνα παιδιά, είναι δύσκολο. Δεν υπάρχουν ωστόσο υποστηρικτικές δομές. Μία από τις δράσεις της Αλκυόνης είναι να φτιάξει ένα σύστημα υποστήριξης για το οποίο πρέπει να πω ότι δεν βρίσκω πολλούς υπέρμαχους. Έχουμε κάνει μια γραμμή θηλασμού, το 10525, μέχρι τις 5 το απόγευμα και Σάββατο πρωί - δεν έχω τη δυνατότητα στελέχωσής του και τη νύχτα - και ετοιμάζουμε ενημερωτικό υλικό που θα ανέβει σε ένα site το οποίο θα αφορά τους γονείς αλλά και τους γιατρούς, ώστε να μην είναι αγχωμένοι με το βάρος του παιδιού και την επάρκεια του γάλακτος που είναι η συχνότερη αιτία διακοπής.

Πειράζει τελικά να χάσει λίγο βάρος το μωρό;

Όχι δεν πειράζει. Αλλά αυτός είναι ο λόγος αγωνίας γονιών και γιατρών. Ο παιδίατρος θα το συνεκτιμήσει και με άλλα στοιχεία

Πόσο σημαντική είναι η ψυχολογική υγεία μιας μητέρας; Πότε θα της προτείνατε να δώσει ξένο γάλα;

Δεν είναι πολύ διακριτό το όριο. Είναι μια συνεκτίμηση παραγόντων. Πόσο παροδική ή πόσο βαθιά είναι η θλίψη που περνάει μια μητέρα, η κούραση της, πόσο υποστηρικτικό σύστημα έχει, αν βλέπεις ότι έχει επιλόχειο κατάθλιψη ή είναι οι πρώτες «μαυρίλες» που αντιμετωπίζει μια μαμά μετά τον τοκετό. Αν έχεις ένα παιδί που είναι στην κόψη του ξυραφιού από πλευράς πρόσληψης τροφής και βάρους ή αν το ίδιο το παιδί σου δίνει το περιθώριο να περιμένεις. Είναι πολλές οι παράμετροι που πρέπει να συνεκτιμηθούν ανά περίπτωση. Δεν είναι μια διαχωριστική γραμμή που λες από εδώ και πριν θηλασμός από εκεί και πέρα συμπλήρωμα.

Αφού τα πράγματα δεν είναι τόσο ευδιάκριτα ούτε για εσάς τους γιατρούς, γιατί οι μητέρες είναι τόσο αυστηρές μεταξύ τους; Γιατί υπάρχει αντιπαλότητα ανάμεσα σε θηλάζουσες και μη;

Πιστεύω ότι οφείλεται στο έλλειμμα της κουλτούρας και της συνεχούς πορείας του θηλασμού και θα σας πω αμέσως τι εννοώ. Τρεις γενιές πίσω τα παιδιά των αγροτικών οικογενειών στα χωριά μας θήλαζαν, των αστικών είχαν τη δυνατότητα ακόμη και να έχουν παραμάνες. Αλλά ακόμη και στα χωριά υπήρχε ο θεσμός της παραμάνας. Υπήρχε κάποια γυναίκα που χωρίς πληρωμή μπορούσε να θηλάσει και το παιδί μιας άλλης είτε επειδή εκείνη δεν είχε γάλα, είτε επειδή ήταν άρρωστη, είτε επειδή είχε πεθάνει, διότι αυτό συνέβαινε συχνότερα, όπως φαντάζεστε. Αυτά καταργήθηκαν κάποια στιγμή. Η αστυφιλία μας απέτρεψε από τον θηλασμό, η διαφήμιση του γάλακτος ήρθε να μας πείσει, γιατρούς και μαμάδες, ότι το υποκατάστατο είναι καλύτερο και έτσι εδώ και περίπου 3 γενιές οι μητέρες δεν έχουν θηλάσει. Οι μαμάδες της δικής σας γενιάς δεν έχουν καμία εμπειρία θηλασμού, ούτε της δικής μου. Άρα αυτή τη στιγμή όχι μόνο η γιαγιά αλλά και η προγιαγιά του παιδιού που γεννιέται δεν έχει εμπειρία θηλασμού. Εμείς λοιπόν τώρα πρέπει να κινητοποιήσουμε μια εμπειρία αντίστροφη.

Δεν συμβαίνει αυτό; Δεν είναι σήμερα οι γυναίκες πιο συνειδητοποιημένες;

Οι μητέρες που βλέπουμε να θηλάζουν είναι η κορυφή του παγόβουνου. Ίσως επειδή υπάρχουν αρκετές ομάδες υποστήριξης του θηλασμού, δίνεται μια ψευδαίσθηση ότι όλες αυτές οι κινητοποιημένες μαμάδες -που είναι ένα κίνημα- μεταβάλλουν τα ποσοστά του θηλασμού. Δυστυχώς δεν είναι έτσι. Από κάτω υπάρχουν μαμάδες που θέλουν μια κινητοποίηση για να θηλάσουν. Και αυτό είναι φυσιολογικό διότι από τον μητρικό θηλασμό έχουμε αποστασιοποιηθεί. Και σε αυτό οφείλεται άλλωστε και η αντιπαλότητα για την οποία συζητούσαμε προηγουμένως. Η αποστασιοποίηση αυτή κάνει τις γυναίκες που θηλάζουν να νιώθουν πολύ περισσότερο περήφανες απ’ όσο δικαιούνται - στο κάτω κάτω μία φυσική διαδικασία είναι. Οι υπόλοιπες που δεν θηλάζουν από την άλλη πλευρά, βιώνουν ενοχή, κριτική και άρα θυμό. Είναι φυσικά αυτά τα συναισθήματα, αλλά οφείλουν να μην υπάρχουν. Η επιθετικότητα των μεν προς τις δε είναι απαράδεκτη. Ο καθένας κάνει το καλύτερο που μπορεί για το παιδί του. Στη ζωή μου σαν παιδίατρος εδώ και 40 χρόνια, έχω καταλάβει ότι οι μητέρες που δεν έχουν απολύτως καλή πρόθεση απέναντι στο παιδί τους είναι ελάχιστες. Είναι σπανιότατο φαινόμενο. Η μαμά είναι μαγεμένη από τη φύση απέναντι στο παιδί και είναι εκεί για να του προσφέρει τα πάντα, οι δυο τους είναι ένα ισχυρό δίδυμο. Χρειάζεται όμως ο κατάλληλος άνθρωπος για να την υποστηρίξει και να της δείξει πώς να θηλάσει. Κανένας δεν δικαιούται θυμό. Ακόμη και η μητέρα, που αποφασίζει να μη θηλάσει, ενώ δεν συντρέχει κάποιος ιατρικός λόγος, έχει τους δικούς της λόγους. Το να σταθώ κριτικά απέναντί της δεν έχει κανένα νόημα. Να την υποστηρίξω έχει νόημα. Να τη βοηθήσω να αλλάξει γνώμη κι αν δεν αλλάξει γνώμη να τη στηρίξω σε αυτή της την επιλογή. Ξέρετε, αυτός ο θυμός και ο φανατισμός είναι που μειώνει ίσως τα ποσοστά θηλασμού.

Τι  θα λέγατε σε μια μητέρα που γέννησε πρόωρα για να τη στηρίξετε να θηλάσει και πώς μπορείτε να τη βοηθήσετε στην Αλκυόνη;

Θα προσπαθούσα να την πείσω ότι ο θηλασμός θα βοηθήσει πολύ το παιδί της. Τόσο το μητρικό γάλα από μόνο του, όσο και η σωματική επαφή, αν αργότερα το μωρό καταφέρει να πιάσει το στήθος. Όμως σέβομαι και αντιλαμβάνομαι το να μην τα καταφέρει κάποια μαμά που έχει ένα πρόωρο παιδί. Εκεί νομίζω ότι χρειάζεται ένα έμπειρο προσωπικό, μαζί και ψυχολόγος, διότι αυτή η μητέρα χρειάζεται και πρακτική και ψυχολογική στήριξη. Στο ιατρείο θηλασμού της Αλκυόνης υπάρχει και ψυχολόγος και μια μητέρα μπορεί να πάρει συμβουλές από το τηλέφωνο, τόσο την περίοδο που αντλεί γάλα επειδή το παιδί της βρίσκεται στη μονάδα όσο και όταν τελικά το πάρει στο σπίτι. Ωστόσο, το σημαντικό για τη μητέρα αυτή είναι να πάρει βοήθεια στον χώρο που βρίσκεται το παιδί της.

Λίγα πράγματα γίνονται όμως προς αυτή την κατεύθυνση στα ελληνικά ιδρύματα.

Έχετε δίκιο. Για τους γιατρούς των μονάδων έχει μεγαλύτερη σημασία η επιβίωση του βρέφους και τη μαμά σε αυτόν τον αγώνα την κάνουν λίγο στην άκρη. Ωστόσο, εξ ορισμού πρέπει να ενισχύεται ο θηλασμός και η σχέση της μαμάς με το παιδί. Και η αγκαλιά. Να το πάρει στα χέρια της, με τους τραχειοσωλήνες και όλα τα σωληνάκια, να το πιάσει, να το χαϊδέψει, να του μιλήσει, να ξαναθυμηθεί αυτό το μωράκι τις ενδομήτριες εμπειρίες του. Αυτό στα αλήθεια είναι ένα έλλειμμα στις μονάδες, παρ’ όλο που οι έρευνες αποδεικνύουν ότι τα μωρά που έχουν επαφή με τους γονείς έχουν καλύτερη έκβαση. Γι’ αυτό όμως χρειάζεται υποδομή, τεχνογνωσία και εκπαίδευση, όχι μόνο των νοσηλευτών αλλά και των γιατρών. Εμείς πρώτοι πρέπει να μάθουμε να μην φοβόμαστε ότι θα πάθει κάτι το παιδί από τον γονιό που πάει να το πιάσει.

Όσον αφορά το κομμάτι της ψυχολογικής στήριξης μέσα στις μονάδες, πόσο απαραίτητο το θεωρείτε;

Απολύτως. Κοιτάξτε, οι γονείς των πρόωρων έρχονται αντιμέτωποι με την πιο σκληρή ιατρική, την ιατρική στις εντατικές. Ορισμένοι φοβούνται να επενδύσουν συναισθηματικά σε ένα πλάσμα που μπορεί να χαθεί. Υπάρχει μια κατηγορία γονιού που λέει «εγώ είμαι εδώ και το παιδί μου θα ζήσει». Μια άλλη είναι ακινητοποιημένη, λέει: «θα ζήσει ή δεν θα ζήσει κι αν ζήσει τι παιδί θα είναι;». Και μια τρίτη δεν θέλει να κάνει δεσμό με το παιδί, γιατί φοβάται περισσότερο τον πόνο της απώλειας. Αυτά είναι απολύτως θεμιτά και ακουμπάνε πάνω σε παλιότερα θέματα. Εκεί είναι που χρειάζεται υποστήριξη το ζευγάρι.

Τι θα μπορούσε να γίνει για να λειτουργήσουν τράπεζες γάλακτος και σε άλλα μαιευτήρια εκτός από το Έλενα;

Είναι δύσκολο κάτι τέτοιο στις μέρες μας, διότι οι φορείς είναι διστακτικοί, λόγω των χρημάτων που απαιτούνται. Ωστόσο αν κάνει κανείς μια μακροχρόνια ανάλυση, τα οφέλη από τον μητρικό θηλασμό είναι τεράστια. Και δεν μιλώ μόνο για τα ατομικά, τα οφέλη για την οικογένεια, αλλά και για τα οικονομικά οφέλη σε ένα κράτος. Αν καθίσει κάποιος και υπολογίσει αρρώστιες, απουσίες από την εργασία κ.λπ. θα δει ότι ο μητρικός θηλασμός μόνο οικονομία είναι. Μόνο όφελος έχει η υποστήριξή του σε οποιοδήποτε κράτος. Όμως όσο βλέπουμε βραχυπρόθεσμα τα πράγματα, οι δομές που απαιτούν χρήματα δεν θα μπορέσουν να στηριχτούν.

Πόσο πιθανή βλέπετε στο μέλλον τη δημιουργία μιας πρωτοβουλίας για τη στήριξη του θηλασμού στα πρόωρα;

Είναι μέσα στις σκέψεις μας και μάλιστα έχω στο νου μου να δουλέψω ένα πρόγραμμα στήριξης σε μία από τις μονάδες. Επίσης έχει αρχίσει διεθνώς να γίνεται μια προσπάθεια προτυποποίησης μιας τέτοιας πράξης και σκέφτομαι να συνεργαστούμε με τους ανάλογους εταίρους ώστε να εφαρμοστεί σε μια μονάδα και να μεταλαμπαδευτεί. Διότι χρειάζεται μόνο διάθεση, κέφι και επιθυμία. Δεν χρειάζονται παραπάνω χρήματα.


* Σε συνέχεια της γνώμης μου για τον θηλασμό. 

ΧΡΗΣΙΜΑ
Στην Αλκυόνη μπορείτε να βρείτε υποστήριξη ακόμη κι αν προς το παρόν αντλείτε γάλα. Μπορείτε να βοηθηθείτε έστω και μόνο ψυχολογικά. Μπορείτε ακόμη να συγκροτήσετε μια ομάδα μαζί με άλλες μητέρες που γνωρίσατε στη ΜΕΝΝ και προσπαθείτε να θηλάσετε.

_Τηλεφωνήστε στο 210 7701.557 καθημερινά (9 π.μ. - 2 μ.μ.) και κλείστε ραντεβού στο ιατρείο θηλασμού της Αλκυόνης (λειτουργεί κάθε Δευτέρα 3 μ.μ. - 5 μ.μ.).

_Τηλεφωνήστε καθημερινές 9 π.μ. - 5.μ.μ και τα πρωινά του Σαββάτου στο 10525 για στήριξη του θηλασμού σε όποια φάση κι αν βρίσκεστε. 

Η προσπάθεια θηλασμού* αξίζει

Η Μαργαρίτα γέννησε στις 31 εβδομάδες και είδε το πρωτόγαλά της να πετιέται, γιατί κανείς δεν σκέφτηκε να τη βοηθήσει να το στείλει στο μωρό της που νοσηλευόταν σε άλλο ίδρυμα. Με πολλή προσπάθεια και λίγη τύχη κατάφερε και θήλασε. Και μας διηγείται την ιστορία της.


«Ήταν Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου βράδυ και είχαμε φύγει από το γραφείο του γυναικολόγου κλαίγοντας. Ήμουν έγκυος 31 εβδομάδων και το μωρό δεν μεγάλωνε. Δεν είχα καν μεγάλη κοιλιά. Δεν είχα συνειδητοποιήσει τίποτα και το μωρό έπρεπε να γεννηθεί. Βάρος 1180 γρ. Γέννησα με καισαρική, 1024 γρ., είδα το μωρό για δευτερόλεπτα και θα το έβλεπα σε τρεις μέρες ξανά. Είχε πάει στο Παίδων. Εγώ σε άλλη κλινική. Δεν ένιωθα μητέρα με τίποτα.

Το δωμάτιο τετράκλινο. Το επόμενο πρωί, ήρθε μια μαία και μου είπε ότι για να μην πρηστεί το στήθος μου πρέπει να βγάλω το γάλα με θήλαστρο. Είχα μια βασική ενημέρωση και έτσι ζητούσα το θήλαστρο κάθε τρεις ώρες. Το γάλα που έβγαλα την πρώτη ημέρα γέμισε ένα μπουκάλι. Το γάλα αυτό πετάχτηκε. Πετάχτηκε γιατί δεν είχαν σκεφτεί να μου δώσουν αποστηρωμένο φιαλίδιο. Γιατί το μωρό
ήταν μακριά και δεν σκέφτηκαν ότι μπορεί να ήθελα να δώσω το πρωτόγαλά μου στο πρόωρο παιδί μου. Εγώ πάλι δεν σκέφτηκα ότι θα μου έδιναν μη αποστειρωμένο φιαλίδιο.

Έβγαζα το γάλα κάθε τρεις ώρες, με κόσμο να μπαινοβγαίνει στο ιδιωτικό μαιευτήριο και να με κοιτάει παράξενα που ήμουν με το στήθος έξω και ένα μηχάνημα με αστείο ήχο να βγάζει το γάλα. Με κοιτούσαν περίεργα και ψιθύριζαν. Τη δεύτερη μέρα δεν άντεξα. Σηκώθηκα, πήγα και υπέγραψα και έφυγα.

Πήγα να δω το παιδί δύο μέρες αφότου γέννησα. Στο Παίδων μόλις με είδαν, άκουσα τον εφημερεύοντα ιατρό στη ΜΕΝΝ να λέει «Τι ήρθε αυτή δεύτερη μέρα εδώ; Έχει γούστο να μας
λιποθυμήσει». Χωρίς σχόλια... Κάπως έφτασε στα χέρια μου ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για δημιουργία τράπεζας γάλακτος. Ήθελα να νιώσω μητέρα. Ήθελα να δεθώ με τον γιο μου και δεν μπορούσα. Το μόνο που μπορούσα και όφειλα να κάνω είναι να βγάζω το γάλα μου και να του το δίνω. Από εκείνη την ημέρα, μέχρι που βγήκε από τη μονάδα, έναν μήνα αργότερα, και μέχρι που πέρασαν 6 μήνες, έβγαζα το γάλα με ενοικιαζόμενο διπλό θήλαστρο, έτσι ώστε να αυξήσω το γάλα, κάθε 3 ώρες το 24ωρο.

Όταν τον πήρα στο σπίτι προσπαθούσα να πιάσει το στήθος, αλλά δεν μπορούσε. Στην αρχή ήταν μικρός, μετά είχε μάθει το μπουκάλι. Είχα δει όλα τα σχετικά βίντεο στο διαδίκτυο, με οδηγίες θηλασμού. Τα ήξερα απέξω. Αλλά δεν... Τελικά, αποφάσισα να πάω σε σύμβουλο θηλασμού. Την πρώτη μέρα που πήγα στο γραφείο της μου έδειξε το αυτονόητο. Μου έδειξε πώς να κρατάω το παιδί σωστά κάτι που θα ορκιζόμουν ότι κάνω σωστά αλλά δεν έκανα. Το παιδί θήλασε εκείνη την στιγμή για πρώτη φορά, στο γραφείο της ιατρού-σύμβουλου IBCLC.

Ναι, στο δικό μου μυαλό, έγινα μητέρα. Ναι, τα κατάφερα. Ναι, δέθηκα με το παιδί. Ναι, μίσησα το θήλαστρο. Κουράστηκα. Ήταν ό,τι πιο δύσκολο έχω κάνει αλλά θα το έκανα ξανά. Καμιά δεν γεννήθηκε μητέρα. Καμιά δεν γεννήθηκε γνωρίζοντας πώς να θηλάσει. Είναι δύσκολο. Με υπομονή και τύχη τα κατάφερα. Δεν μπορώ να πω σε καμία μητέρα ότι θα τα καταφέρει σίγουρα. Μπορώ όμως να πώ ότι η προσπάθεια ΑΞΙΖΕΙ. Καλή επιτυχία σε όλες τις μαμάδες, πρόωρων ή τελειόμηνων μωρών!».


Μαργαρίτα Συντίλα



* Σε συνέχεια της γνώμης μου για τον θηλασμό.

Στείλτε μου ιστορίες θηλασμού επιτυχείς ή όχι (ksokou@gmail.com), δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να βοηθήσουμε τις επόμενες. Και αν τώρα θηλάζετε ή αντλείτε γάλα, στείλτε μου τις απορίες σας στη σελίδα του 31εβδομάδες στο facebook. Ίσως έτσι, μαζί με τις δικές σας ιστορίες και εμπειρίες, ανοίξουμε μια κουβέντα. Η οποία εύχομαι να εξελιχθεί σε μια ομάδα πρώτων βοηθειών.