Δωρίστε γάλα / Φτιάξτε μας τράπεζες

Η σημερινή ιστορία μιλάει για μια μητέρα που είχε πολύ, πάρα πολύ γάλα και αυτό ήταν – όσο κι αν σας φαίνεται απίστευτο – πρόβλημα. Το δικό της πρόβλημα, η Κατερίνα το έκανε προσφορά. Μια μαμά που ουδεμία σχέση είχε με πρόωρο τοκετό, ρώτησε, έμαθε, ενημερώθηκε και μπήκε στον κόπο να γίνει δωρήτρια γάλακτος για τα πρόωρα μωρά του μαιευτηρίου Έλενα Βενιζέλου. Την Κατερίνα Ιωαννίδου τη γνώρισα επειδή θέλησε να περιαυτολογήσει - και κατά τη γνώμη μου έκανε πολύ καλά - για την προσφορά της αυτή με σκοπό να γνωστοποιήσει την ύπαρξη της μίας και μοναδικής ελληνικής τράπεζας γάλακτος για πρόωρα ή οποία δέχεται δωρεές (την ιστορία της διαβάζετε εδώ).

Ποια είναι η διαφορά της από τις άλλες τράπεζες; Στο Έλενα από το 1947 (!) υπάρχει όλη η απαραίτητη υποδομή για να γίνουν δωρεές γάλακτος από ξένες μητέρες και στη συνέχεια το γάλα αυτό να χορηγηθεί στα πρόωρα που νοσηλεύονται εκεί και το έχουν τρομακτική ανάγκη. Το μητρικό γάλα είναι σχεδόν φάρμακο γι' αυτά τα μωρά. Προφυλάσσει από θανατηφόρες ασθένειες όπως η νεκρωτική εντεροκολίτιδα και ενισχύει το ανοσοποιητικό του βρέφους ενάντια στις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, καθώς μέσω αυτού το μωρό λαμβάνει έτοιμα αντισώματα και λεμφοκύτταρα και έναν μεγάλο αριθμό αντιμικροβιακών παραγόντων. Στην τράπεζα του Έλενα, τόσο οι δωρήτριες όσο και το γάλα τους μπορούν να ελεγχθούν υγειονομικά και στη συνέχεια το γάλα να παστεριωθεί μερικώς και να εμπλουτιστεί αν χρειάζεται με επιπλέον θρεπτικά στοιχεία. Το γάλα που δίνεται στα πρόωρα του Έλενα λειτουργεί ως γέφυρα, μέχρι να μπορέσει η κάθε μητέρα να θηλάσει το νοσηλευόμενο μωρό της. Δηλαδή μόνο τις 2-3 πρώτες εβδομάδες της ζωής. Αν μετά, το νεογνό έχει μεγάλες ανάγκες σε γάλα και η μαμά του δεν έχει μπορέσει να διατηρήσει τη γαλουχία της, του χορηγείται και φόρμουλα.

Είναι πολύ δύσκολο για μια μαμά με πρόωρο να διατηρήσει τη γαλουχία της – όχι ακατόρθωτο φυσικά -, κυρίως λόγω της φυσικής απομάκρυνσης της μητέρας από το βρέφος, της κακής ψυχολογικής της κατάστασης, αλλά και των συνθηκών που επικρατούν στη χώρα μας. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ενιαία πολιτική στις μονάδες. Και αν στη μία επιτρέπεται να αντλήσεις γάλα στο σπίτι σου και να το πας στο επισκεπτήριο, σε μια άλλη απαγορεύεται, ενώ στις μονάδες των παιδιατρικών νοσηλευτικών ιδρυμάτων - που συχνά φιλοξενούνται δύσκολα περιστατικά -, δεν υπάρχουν καν δωμάτια άντλησης. Και, ξέρετε, η διαμονή 2-3 εβδομάδων στη μονάδα είναι η καλή εκδοχή της προωρότητας… Πολλά μωρά με σημαντικά προβλήματα πρέπει να μείνουν έως και αρκετούς μήνες εκεί.

Με απλές μαθηματικές πράξεις, το γάλα δεν φτάνει. Το Έλενα στέλνει και στο Αλεξάνδρα, αλλά δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες όλων των ΜΕΝΝ. Προκύπτουν λοιπόν δύο συμπεράσματα: Χρειαζόμαστε περισσότερο μητρικό γάλα από μητέρες που έχουν περίσσευμα (και τα μωρά τους δεν έχουν ξεπεράσει τον 6ο μήνα). Χρειαζόμαστε περισσότερες τέτοιες τράπεζες. Φυσικά και οι άλλες, σαν κι αυτή του Αγία Σοφία και του Μητέρα παραδείγματος χάρη, που δέχονται, φυλάνε και χορηγούνε το γάλα των μαμάδων των οποίων τα βρέφη νοσηλεύονται εκεί, είναι σπουδαίες (ναι, δεν είναι αυτονόητο ότι υπάρχουν παντού). Όμως στις τράπεζες για τις οποίες σας μιλάω μπορεί σχεδόν κάθε μητέρα να κάνει μια προσφορά η οποία θα βοηθήσει το μωρό κάποιας άλλης που βρίσκεται σε σοβαρή κατάσταση.

Το κράτος πάλι που αναπτύσσει τέτοιες υποδομές και παρακινεί τους πολίτες του να τις αξιοποιήσουν λέγεται κράτος με κοινωνικό πρόσωπο. Γι’ αυτό η Κατερίνα Ιωαννίδου (η ίδια που έφτιαξε για εμάς την έρευνα της προωρότητας αφιλοκερδώς) και εγώ απευθύνουμε την έκκληση αυτή στον Υπουργό Υγείας Παναγιώτη Κουρουμπλή και στον αναπληρωτή υπουργό Ανδρέα Ξανθό καθώς επίσης και στη Διεύθυνση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας: «Φτιάξτε περισσότερες τράπεζες δωρεάς γάλακτος. Ενημερώστε τις μητέρες για τη χρησιμότητά τους».

Σήμερα, θέλω να σας ζητήσω να δωρίσετε γάλα. Να παρακινήσετε άλλες μητέρες που μπορούν, να το κάνουν. Να ψηφίσετε εδώ (μπείτε στη σελίδα και ψηφίστε, δεν αρκεί να κλικάρετε μόνο επάνω στο link) και να διαδώσετε το σχετικό ψήφισμα. Και ξανά, να υπογράψετε την πρωτοβουλία της ομάδας Θήλαστρο & Θηλασμός για την υποστήριξη του μητρικού θηλασμού στις ΜΕΝΝ (εδώ). Από την ίδια ομάδα παραθέτουμε και τις οδηγίες δωρεάς μητρικού γάλακτος στην τράπεζα του Έλενα Βενιζέλου.

Προκειμένου να κάνετε δωρεά μητρικού γάλακτος στην Τράπεζα Μητρικού Γάλακτος του Μαιευτηρίου Έλενα Βενιζέλου θα πρέπει να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:

1. Τηλεφωνική επικοινωνία με τα παρακάτω τμήματα για λήψη αναλυτικών οδηγιών και φαξ με τη λίστα των απαραίτητων εξετάσεων (σημειώστε το όνομα του ατόμου με το οποίο θα συνεννοηθείτε).
Τηλέφωνο επικοινωνίας Τράπεζας Μητρικού Γάλακτος: 213 2051360
Τηλέφωνο επικοινωνίας Τμήματος Θηλασμού: 210 6462782, http://www.hospital-elena.gr/klinikes/thilasmos.html

2. Διενέργεια των εξετάσεων δωρεάν στο Έλενα Βενιζέλου ή σε οποιοδήποτε μικροβιολογικό εργαστήριο της επιλογής σας.

3. Μεταφορά γάλακτος σε ισοθερμική τσάντα με παγοκύστες ή προκειμένου για μητέρες που κατοικούν στην επαρχία, αποστολή με courrier, σε ισοθερμικά κουτιά με παγοκύστες.

Προϋπόθεση: Η ηλικία του μωρού για το οποίο αντλεί η μητέρα να μην είναι άνω των 6 μηνών. 

Τι μας βοήθησε στη ΜΕΝΝ (αποτελέσματα έρευνας Γ')

Πριν από 2 μήνες το 31εβδομάδες έτρεξε στο διαδίκτυο μία έρευνα για την προωρότητα με σκοπό να βρούμε μαζί τις λύσεις στα προβλήματα που μας απασχόλησαν και μας απασχολούν ως γονείς πρόωρων και - γιατί όχι; - να προσπαθήσουμε να τις υλοποιήσουμε.

Σήμερα δημοσιεύει τα αποτελέσματα του τρίτου μέρους της έρευνας που έχει να κάνει με τα όσα μας βοήθησαν κατά την παραμονή των παιδιών μας στη ΜΕΝΝ (τα αποτελέσματα του πρώτου μέρους τα διαβάζετε εδώ και του δεύτερου εδώ. Θα ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα).

Τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται βασίζονται σε ποσοτική έρευνα που διεξήχθη από και για το blog 31ebdomades από την ερευνήτρια αγοράς Κατερίνα Ιωαννίδου. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε την περίοδο 7-28 Φεβρουαρίου 2015 με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου το οποίο διανεμήθηκε ηλεκτρονικά. Συνολικά συμμετείχαν 367 μητέρες πρόωρων βρεφών (δηλαδή μητέρες που γέννησαν πριν την 37η εβδομάδα κύησης).

Τι μας βοήθησε στη ΜΕΝΝ*

Τη σημαντικότερη βοήθεια, σε ποσοστό 75%, μας δίνουν οι άλλοι γονείς των οποίων τα παιδιά νοσηλεύονται μαζί με τα δικά μας ή εκείνοι των οποίων τα παιδιά είχαν νοσηλευτεί στο παρελθόν (66%). Ακολουθεί η προσευχή σε ποσοστό 56% και η κουβέντα με τον σύντροφό μας σε ποσοστό 53%. Ένα 49% των μαμάδων βοηθήθηκε αντλώντας γάλα για τα μωρά τους και ένα 44% επειδή βρίσκονταν συνεχώς στο νοσοκομείο, ενώ το 41% από τις νοσηλεύτριες των μονάδων που συχνά δείχνουν πιο φιλικό πρόσωπο. Τέλος, το να μιλάμε με τη μητέρα μας και με τον ίδιο κάθε φορά γιατρό είναι δύο παράγοντες που βοηθούν σε ποσοστό 34%. Αξίζει να σημειωθεί πως ένα 76% απάντησε πως η επαφή με ψυχολόγο ήταν άγνωστη γι' αυτές εμπειρία (που ενδεχομένως να βοηθούσε, θα συμπλήρωνα εγώ). 

Η επαφή με ανθρώπους που μας κατανοούν, είτε επειδή το έχουν ζήσει (κυρίως γι' αυτό), είτε επειδή είναι δικοί μας και μοιραζόμαστε με αυτούς τη ζωή μας είναι το ένα ισχυρό κομμάτι βοήθειας. Η προσωπική επαφή - που πάντα στηρίζει σε στιγμές δύσκολες - πάει εδώ χέρι χέρι με την προσωπική πίστη. Ο άλλος πόλος βοήθειας είναι η αίσθηση ότι προσφέρουμε κάτι στα παιδιά μας, είτε με τη φυσική μας παρουσία (την οποία το ελληνικό σύστημα υγείας μάς στερεί στις περισσότερες μονάδες), είτε με την προσφορά του μητρικού γάλακτος. 

Workshop θηλασμού

Γι' αυτόν τον λόγο, το 31εβδομάδες σε συνεργασία με τη La Leche League Greece - Σύνδεσμο Θηλασμού Ελλάδος, προσφέρει ένα δίωρο σεμινάριο πρακτικών οδηγιών για τον θηλασμό στα πρόωρα βρέφη. Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στις 9 Μαΐου 2015, στις 5 το απόγευμα, στο κέντρο της Αθήνας (Ερμού 44) και απευθύνεται σε μητέρες με πρόωρα, αλλά κυρίως σε μέλλουσες μητέρες με υψηλές πιθανότητες πρόωρου τοκετού λόγω πολύδυμης κύησης. Το σεμινάριο προσφέρεται εντελώς δωρεάν και καλούμε όσες έχουν μια σχετική ιστορία θηλασμού που θέλουν να μοιραστούν, ώστε να καθοδηγήσουν και να εμψυχώσουν τις μέλλουσες μητέρες, να δηλώσουν συμμετοχή (στο ksokou@gmail.com με την ένδειξη ''Για το σεμινάριο θηλασμού''). Η συνάντηση γίνεται με τον συντονισμό και την ευγενική προσφορά της IBCLC Άντας Παλατζιάν στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Αγκαλιάς Καγκουρό που γιορτάζεται στις 15 Μαΐου. 

*Οι απαντήσεις δόθηκαν με χρήση 5βάθμιας κλίμακας. Τα ποσοστά που παρουσιάζονται αναφέρονται στην απάντηση Ιδιαίτερα σημαντική βοήθεια για την παράγραφο των βοηθητικών παραγόντων.

Τα προβλήματά μας μετά τη ΜΕΝΝ (αποτελέσματα έρευνας Β')

Πριν από 1μιση μήνα το 31εβδομάδες έτρεξε στο διαδίκτυο μία έρευνα για την προωρότητα με σκοπό να βρούμε μαζί τις λύσεις στα προβλήματα που μας απασχόλησαν και μας απασχολούν ως γονείς πρόωρων και - γιατί όχι; - να προσπαθήσουμε να τις υλοποιήσουμε.

Σήμερα δημοσιεύει τα αποτελέσματα του δεύτερου μέρους της έρευνας που έχει να κάνει με τα προβλήματα τα οποία προέκυψαν κατά την άφιξη των παιδιών μας στο σπίτι μετά τη ΜΕΝΝ (τα αποτελέσματα του πρώτου μέρους τα διαβάζετε εδώ. Θα ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα).

Τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται βασίζονται σε ποσοτική έρευνα που διεξήχθη από και για το blog 31ebdomades από την ερευνήτρια αγοράς Κατερίνα Ιωαννίδου. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε την περίοδο 7-28 Φεβρουαρίου 2015 με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου το οποίο διανεμήθηκε ηλεκτρονικά. Συνολικά συμμετείχαν 367 μητέρες πρόωρων βρεφών (δηλαδή μητέρες που γέννησαν πριν την 37η εβδομάδα κύησης).

Τα προβλήματά* μας αμέσως μετά τη ΜΕΝΝ
Παίρνοντας το παιδί στο σπίτι τα προβλήματα διαφοροποιούνται και έχουν να κάνουν πρωτίστως με την πρόσληψη βάρους του μωρού (51%), με τη μόνιμη ανησυχία ότι κάτι έχει (40%), τη διατήρηση της γαλουχίας (39%), την κακή ψυχολογική μας κατάσταση (36%) και τη διαδικασία των αντλήσεων με θήλαστρο (34%).

Θα ήταν ίσως πολυτέλεια να μιλήσουμε για ένα λειτουργικό σύστημα υποστήριξης και παρακολούθησης της λεχώνας στο σπίτι την στιγμή που δεν μας επέτρεψαν να αγγίξουμε τα παιδιά μας στη ΜΕΝΝ, αλλά ούτε μας "άγγιξε'' κάποιος ειδικός (το 76% δεν είχε καμία εμπειρία με ψυχολόγο παρά την άσχημη ψυχολογική κατάσταση που βίωνε), χωρίς να τον αναζητήσουμε (εμείς όμως θα το διεκδικήσουμε και αυτό). Θα ήταν όμως σωτήριο ή έστω εξαιρετικά βοηθητικό να υπήρχαν δομές που να μπορούμε να απευθυνθούμε για τις λίγο πιο ιδιαίτερες ανάγκες των πρόωρων μωρών μας και τις δικές μας τον πρώτο καιρό στο σπίτι.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρώτο διάστημα στο σπίτι η μητέρα με πρόωρο μωρό ενδεχομένως να αντιμετωπίζει δυσκολίες να βγαίνει συχνά έξω, μπορείτε να απευθυνθείτε σε ορισμένα τηλέφωνα.

Για ψυχολογική υποστήριξη: στο τηλ. 210 9319 054 της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης Φαιναρέτη, Δευτέρα-Παρασκευή 9-9 (περισσότερα εδώ).

Για στήριξη της γαλουχίας: στο τηλ. 10525 της Αλκυόνης, καθημερινά 9-5 και Σάββατο 9-2 (περισσότερα εδώ).

Για τη στήριξη γονέων με απώλειες ή με άρρωστα παιδιά: στα τηλ. 210 6463 622 για την Αθήνα και 213 0510 010 για τη Θεσσαλονίκη, Δευτέρα - Παρασκευή 10-6, της Μέριμνας (περισσότερα εδώ).

Για κάθε άλλη απορία και ανάγκη σας επικοινωνήστε με το 31εβδομάδες στο mail ksokou@gmail.com και στη σελίδα μας στο facebook.


*Οι απαντήσεις δόθηκαν με χρήση 5βάθμιας κλίμακας. Τα ποσοστά που παρουσιάζονται αναφέρονται στην απάντηση Ιδιαίτερα έντονη παρουσία του προβλήματος για την παράγραφο των προβλημάτων.
 

Η ιστορία θηλασμού της Κωνσταντίνας: δίδυμα 29 εβδομάδων

Πρoτού γεννήσω είχα ήδη αποφασίσει ότι θα έκανα τα πάντα για να θηλάσω. Αναρωτιόμουν συχνά πυκνά πώς θα το κατάφερνα με τα δίδυμα και για αυτό έβλεπα βιντεάκια, διάβαζα βιβλία και γενικά προετοιμαζόμουν. Τελικά όμως, όλα τα πράγματα συμβαίνουν για κάποιον λόγο.

Να εξηγηθώ: Γέννησα περίπου στις 29 βδομάδες. Τα μωρά μου τόσα δα, ένα μήνα στη ΜΕΝΝ και λίγο λιγότερο στις υπόλοιπες μονάδες. Από την πρώτη μέρα οι μαίες ήταν πολύ ενθαρρυντικές και βοηθητικές ως προς τον θηλασμό και μου εξηγούσαν τα οφέλη του μητρικού γάλακτος ειδικά στα πρόωρα. Εγώ είχα ήδη πάρει την απόφασή μου και έτσι νοίκιασα επαγγελματικό θήλαστρο προτού ακόμη βγω από το νοσοκομείο. Να ’ναι καλά η μαία μου και μια φίλη μου που μου είχαν πει να νοικιάσω επαγγελματικό. Στον θάλαμο του μαιευτηρίου η μία κοπέλα που έκανε το τρίτο παιδάκι της ζήτησε μόνη της να κόψει το γάλα αμέσως με χάπι, για να έχει το κεφάλι της ήσυχο. Εγώ δεν την κατάλαβα, αλλά συζητώντας μαζί της συμφωνήσαμε ότι είναι κάτι προσωπικό και αποκλειστικά επιλογή της κάθε μητέρας.

Η άλλη κοπέλα δίπλα μου είχε γεννήσει φυσιολογικά ένα υγιέστατο μωράκι και πραγματικά λέω ότι όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο, γιατί σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελα να είμαι στη θέση της. Έφερναν το μωράκι της να το θηλάσει και την ώρα που έπρεπε να επικεντρωθεί σε αυτό το πλασματάκι και να αναπτύξει την πιο ιερή σχέση του θηλασμού και της επαφής, παρεμβάλλονταν η μάνα, ο πατέρας και όλο το σύμπαν να της λέει: «Πεινάει, δεν πεινάει, δεν το κρατάς καλά, καλά το κρατάς, μην αγχώνεσαι, αγχώσου, να του δώσουν ξένο, να μην του δώσουν ξένο, να τους πούμε να το φέρουν, να τους πούμε να το πάρουν» και άλλα που μετέδιδαν φοβερό εκνευρισμό σε εκείνη και στο παιδί. Ένα θα σας πω. Μέχρι κι εγώ κόντεψα να πάθω παράκρουση. 

Και ξαναλέω. Όλα συμβαίνουν για κάποιον λόγο. Εγώ πήγα σπίτι αγκαλιά με το θήλαστρο, με την ησυχία μου και το ξυπνητήρι μου και κατάφερα να βγάλω 30 λίτρα μέχρι να πάρω τα μωρά αγκαλιά. Και βέβαια όλη η χαρά και η αγωνία του να ξεκινήσουν από τα 3 ml στα 5 ml, στα 10 ml, στα πισωγυρίσματα και όλα τα σχετικά. Η μεγάλη μου χαρά και η έκπληξή μου ήταν όταν για πρώτη φορά πήρα τον γιο μου αγκαλιά και μου είπαν οι κοπέλες ότι μπορούσα να τον θηλάσω κιόλας. Ένα σαμιαμιδάκι 1.800 γρ. τράβαγε με μανία το στήθος μου στη μονάδα 1 - για πολύ λίγο βέβαια αλλά εμένα μου φάνηκε μια υπέροχη αιωνιότητα. 

Παρόλα αυτά όταν ήρθαν σπίτι, λόγω της δικής μου ανασφάλειας ότι «πρέπει να βλέπω πόσο τρώνε τα παιδιά για να πάρουν βάρος», για τη δική μου ευκολία και γιατί είχα αναπτύξει μια καλή σχέση με το θήλαστρο, τα τάιζα με το μπιμπερό κάθε 2,5 ώρες και μετά καθόμουν άλλα 20 λεπτά να κάνω τη χαρωπή αγελάδα. Φυσικά όποτε είχαν γκρίνια τα έβαζα κατευθείαν στο στήθος και ηρεμούσαν με την πρώτη ρουφηξιά. Και με τα 30 λίτρα κατάφερα να τους δίνω αποκλειστικά δικό μου γάλα μέχρι τον 6ο μήνα. 

Και εξηγούμαι: Αν είχα τα μωρά στο σπίτι πιθανότατα δεν θα προλάβαινα να βγάζω γάλα και μπορεί να μην είχα ούτε κουράγιο να τα θηλάσω τόσο πολύ. Δεν λέω ότι δεν γίνεται αλλά ότι εγώ πιθανότατα δεν θα μπορούσα. Έπειτα θα είχα όλους τους «επαγγελματίες», μαμάδες και πεθερές, που σίγουρα θα με έφερναν στην κατάσταση της κοπέλας οπότε δεν θα ήθελα κιόλας. Και βέβαια δεν χαίρομαι που κινδύνεψαν τα μωρά μου τόσο, μόνο για να καυχιέμαι ότι θήλασα, αλλά αυτή είναι η ιστορία μου και ήθελα να σας πω όσα αποκόμισα από αυτή: Το μητρικό γάλα είναι μαγικό ελιξίριο και είναι κρίμα να μην προσπαθεί μια μάνα έστω και στο ελάχιστο να το καταφέρει. Το ένστικτο της μάνας βέβαια είναι ιερό και πρέπει να είναι σεβαστό από όλους γιατί πάνω από όλα προέχει η ηρεμία της και η γαλήνη που χρειάζονται οι μικρές ψυχούλες για να ενταχθούν σε αυτόν το δύσκολο κόσμο. Εύχομαι όλες οι μητέρες, θηλάζουσες και μη, να έχουν γερά παιδιά και να τα αγαπάνε συνειδητά με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την καθεμία!

Κωνσταντίνα

Υ.Γ. Θα ήθελα πολύ να ήξερα τότε ότι υπάρχει τράπεζα γάλακτος γιατί πολλές φορές συζήταγα με τις άλλες μάνες να τους κεράσω λίγο γαλατάκι για τα μικρά τους και πραγματικά θα το έκανα αν και αυτές ήθελαν. Πρέπει οι τράπεζες γάλακτος να λειτουργούν σε όλα τα μαιευτήρια.

Οι σταγόνες και το κύπελλο (της αποτυχίας)

Με το κεφάλαιο «θηλασμός» τέλος δεν υπάρχει. Και αφού αυτήν εδώ την εβδομάδα, την πρώτη του Νοέμβρη, στην Ελλάδα γιορτάζουμε τον θηλασμό, θέλω να το ξαναπιάσω και να σταθώ σε μια πονεμένη φράση: «δεν τα κατάφερα».

«Δεν τα κατάφερα, αρρώστησα βαριά στις 45 μέρες και έπρεπε να διακόψω τον θηλασμό. Δεν γινόταν αλλιώς, το έψαξα καλά. Με έχει στενοχωρήσει πολύ αυτό». Έχει μόλις επιστρέψει στη δουλειά, έχει ένα τελειόμηνο μωρό, όλα πήγαν καλά, αλλά εκείνη έχει θλιμμένα μάτια όταν μου μιλάει για τον θηλασμό (τρου στόρι Νο1).

Τρου στόρι Νο2: «Το γεγονός ότι δεν θήλασα ενώ τόσο το ήθελα, μου δημιούργησε κατάθλιψη. Δεν αισθανόμουν τίποτε. Ήθελα μόνο να αντλώ για να μην δώσω ξένο. Και τι κατάφερα; Έχανα τις στιγμές με το μωρό μου. Γράφοντας αυτή την ιστορία δεν θέλω να πω στις γυναίκες να μην αντλούν και να μην θηλάζουν. Θέλω να πω ότι το να δώσεις ξένο γάλα στο παιδί σου και το να αισθάνεσαι πιο ξεκούραστη επειδή δεν αντλείς συνέχεια, δεν σε κάνει κακή μάνα» διαβάζω σε ένα από τα σχετικά γκρουπ υποστήριξης του θηλασμού και την χειροκροτώ για το θάρρος της να μιλήσει έτσι.

«Το να έχει προσπαθήσει μια μητέρα το θεωρώ αναντικατάστατο. Έρευνες έχουν δείξει πως αν μια γυναίκα αισθάνεται ότι δεν αξιοποίησε όλες τις ευκαιρίες και δεν έκανε όσα ήθελε ή μπορούσε, τότε νιώθει άσχημα και είναι κρίμα» μου λέει η IBCLC Κατερίνα Μιχαηλίδου, όταν τη ρωτάω μέχρι πού πρέπει να πιεστεί μια μητέρα (πρόωρου) να θηλάσει. Και λέει αλήθεια. Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά ευρήματα, ο θηλασμός ρίχνει τα ποσοστά της κατάθλιψης στις μητέρες, αλλά η ενδεχόμενη αποτυχία του από εκείνες που το ήθελαν αλλά δεν το κατάφεραν οδηγεί τελικά στην κατάθλιψη.

Φαύλος κύκλος; Όχι. Το πράγμα με τον θηλασμό είναι πολύ απλό. Μια μαθηματική εξίσωση. Μια λεπτή γραμμή σε χωρίζει από το μαύρο. Και την γραμμή αυτή την ξέρεις μόνο εσύ. Είναι το σημείο που η υπόθεση θηλασμός σε πιέζει αφόρητα, καθημερινά και για πολύ καιρό και φτάνει να μοιάζει με εφιάλτη στις επίμονες σκέψεις σου. Ο θηλασμός είναι αδιαμφισβήτητα ωφέλιμος για το παιδί, αλλά πολύ φοβάμαι ότι εξίσου σημαντική είναι η ψυχολογική κατάσταση της μητέρας και ότι ένας παράγοντας στον οποίο δεν έχει δοθεί σημασία είναι το όφελος που θα αποκομίσει η ίδια. Προσωπικά, ο θηλασμός με βοήθησε. Να νιώσω ότι προσφέρω κάτι στο παιδί μου, ότι του στέλνω τη δύναμη και την αγάπη μου στο αφιλόξενο πρώτο σπίτι του, ότι κουβαλάω το σωτήριο φάρμακο μέσα στα αποστειρωμένα πλαστικά μπουκαλάκια μου. Και όταν την είδα να κερδίζει τις μάχες, έδωσα ένα κρέντιτ και σε μένα και συνέχισα. Κι όταν την είδα να πέφτει με λαχτάρα στην αγκαλιά μου και να κολλάει εκεί σα να ήταν κάτι που γνώριζε χρόνια να κάνει (στην πραγματικότητα δισεκατομμύρια, από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος και όλα τα θηλαστικά) συνέχισα. 

Τώρα που ξέρω περισσότερες τεχνικές πληροφορίες για την εδραίωση του θηλασμού, νομίζω ότι αν μου ξανατύχαινε θα τα κατάφερνα καλύτερα, ίσως και αποκλειστικά. Όμως όσο θυμάμαι τα όσα ήξερα και κυρίως τα όσα ένιωθα τότε είμαι σίγουρη ότι έκανα το καλύτερο που μπορούσα. Ότι αν πιεζόμουν παραπάνω θα ξεπερνούσα αυτή τη λεπτή γραμμή που οδηγεί στο αβάσταχτο. Γι’ αυτό και δεν θα ξεχάσω ποτέ τη φράση - κατακλείδα μιας από τις μητέρες που μου έστειλαν την ιστορία τους: «Το ήθελα πολύ, δεν απογοητεύτηκα από την ποσότητα, δεν αγχώθηκα, δεν σήμαινε κάτι για μένα και αν δεν τα κατάφερνα τελικά».

Όχι, δεν σημαίνει τίποτε για σένα, αν δεν τα καταφέρεις. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να ενημερωθείς και να προσπαθήσεις μέχρι εκεί που θες, αντέχεις και μπορείς. Ο θηλασμός δεν είναι αυτοσκοπός. Δεν είναι πραγμάτωση της μητρότητας. Είναι ένα κομμάτι της. Δεν υπάρχει «δεν τα κατάφερα», υπάρχει μόνο «προσπάθησα».

Το ερχόμενο Σάββατο, στις 8 Νοεμβρίου, μιλάμε για τον θηλασμό στο Playgroup Hellas με τη συνδιοργάνωση του BabyFeat. Προσωπικά θα αναφερθώ στον θηλασμό των πρόωρων, θα αναρωτηθώ μεγαλοφώνως αν τα κατάφερα (και τι σημαίνει τελικά «δεν τα κατάφερα») και θα μοιράσω το σχετικό έντυπο που έφτιαξα με τη βοήθεια του art director Νίκου Ανδριόπουλου. Σας περιμένω.

To πρόγραμμα της ημερίδας, το βρίσκετε εδώ.

Αύγουστος, ο θηλαστικός

Πίσω από γερμένα πεύκα προβάλλουν αμμουδερές παραλίες, έθνικ παρεό ριγμένα τάχα μου δίπλα σε σαγιονάρες, παιδικές πατούσες με λίγη άμμο, παιδικά χεράκια με επιμελώς ατιμέλητα μακραμέ βραχιόλια, ένα κουβαδάκι εκεί που σκάει το κύμα, κανένα ηλιοβασίλεμα, μια φέτα καρπούζι, ξέρεις τώρα, όλα αυτά που συνθέτουν το μεγαλειώδες ελληνικό καλοκαίρι. Πού να βγεις να πεις ότι η πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου, η πιο ελληνικά καλοκαιρινή, είναι διεθνώς η Εβδομάδα Θηλασμού; Πριν από ενάμιση μήνα, ξεκίνησα μια προσπάθεια ενημέρωσης για αυτό το ζόρικο θέμα που λέγεται Θηλασμός Πρόωρων. Και όλα αυτά τα κείμενα, που πολύ θα ήθελα να είχα διαβάσει πριν από 4 χρόνια, τα μάζεψα, τα συμμάζεψα και σκέφτηκα να τα ρίξω όλα μαζί σαν ένα στα πελάγη του ελληνικού διαδικτύου αυτή την πρώτη εβδομάδα του μαγευτικού Αυγούστου. Ύστερα όμως σκέφτηκα ότι τα πελάγη αυτές τις μέρες είναι πολύ γαλανά και το σημείωμα θα χαθεί. Προτού λοιπόν το στείλω σε γυάλινο μπουκάλι με την ελπίδα ότι τουλάχιστον μία θα το βρει, φτιάχνω εδώ έναν μικρό επίλογο με όλα αυτά που ίσως θέλετε να βρείτε, αναζητώντας τα δύσκολα του θηλασμού – σε περίπτωση που εσείς ή κάποια γνωστή σας προσπαθείτε να θηλάσετε το πρόωρο μωρό σας καλοκαιριάτικα. Σε αυτούς που σκέφτηκαν να μεταφέρουν την εβδομάδα των πανηγυρικών θηλασμών τον Νοέμβριο υποβάλλω τα σέβη μου, πλην όμως όσες γεννήσαμε πρόωρα, εκείνο τον μήνα έχουμε τα δικά μας θέματα. Κατά τα άλλα, καλό Αύγουστο. Με τις εικόνες που προανέφερα. Οι άλλες να γίνουν γρήγορα παρελθόν.

(και άλλα ερωτήματα)

Είναι ιδέα μου ή δεν με βοηθάνε αρκετά να θηλάσω; Εδώ.

Σε τι ωφελεί τελικά να θηλάσω το πρόωρο μωρό μου; Εδώ.

Μπορώ να δωρίσω το γάλα μου σε πρόωρα μωρά; Εδώ.

Γιατί με κάνουν να νιώθω άσχημα που δεν θήλασα; Εδώ.

Πώς μπορεί να βοηθήσει μία πιστοποιημένη σύμβουλος γαλουχίας IBCLC; Εδώ.

Μπορεί να θηλάσει αποκλειστικά μια μαμά με ένα πολύ πρόωρο μωρό; (και άλλες αλήθειες και ψέματα για τον θηλασμό των πρόωρων). Εδώ.

Υπάρχει δημόσιος φορέας που μπορώ να ζητήσω βοήθεια για τον θηλασμό; Εδώ.

Υπάρχει κάποια ομάδα στο Facebook που μπορεί να με βοηθήσει στην προσπάθειά μου να αντλήσω γάλα; Εδώ (Αν το αίτημά σας να μπείτε στην ομάδα καθυστερεί να εγκριθεί ή απορρίπτεται, επικοινωνήστε μαζί μου στο ίνμποξ του 31ebdomades).

Κάποιο site με βοηθητικό υλικό; Εδώ. 

Τι είναι το sns και πώς μπορώ να το εφαρμόσω; Εδώ.

Μπορεί κάποια μητέρα που θήλασε να μου δώσει πρακτικές συμβουλές, πώς να τα καταφέρω; Εδώ.

Υπάρχουν άλλες μητέρες που μπορούν να με εμπνεύσουν με την ιστορία τους; Ναι. Η Μαργαρίτα, η Αρτεμισία, η Χ. και η Κέλλυ.

Το 31 εβδομάδες ευχαριστεί ιδιαιτέρως όλους όσοι βοήθησαν για τη συγκέντρωση των πληροφοριών και του σχετικού υλικού και συγκεκριμένα: τους γιατρούς Γεώργιο Λιόση και Ιωάννα Αντωνιάδου-Κουμάτου. Τις IBCLC Κατερίνα Μιχαηλίδου και Βίκυ Φαρδογιάννη. Την ομάδα υποστήριξης Θήλαστρο & Θηλασμός και την Κωνσταντίνα Γιαννιώτη. Και φυσικά όλες τις μητέρες που μοιράστηκαν τις προσωπικές τους ιστορίες.

Kαλές διακοπές σε θηλάζουσες και μη!

10 + 1 αλήθειες και ψέματα για τον θηλασμό των πρόωρων

Η Κατερίνα Μιχαηλίδου, Διεθνώς Πιστοποιημένη Σύμβουλος IBCLC, μία από τις πρώτες που κάνουν αυτή τη δουλειά στην Ελλάδα, μου άνοιξε τα μάτια όσον αφορά τον θηλασμό των πρόωρων. Επειδή τα όσα μου είπε ήταν πραγματική αποκάλυψη, κατέγραψα την κουβέντα μας με αυτόν τον «περιοδικίστικο» τρόπο του σωστού-λάθους. Σε όλα απαντάει εκείνη. Ως εισαγωγή στο κείμενό της, αναφέρω τα όσα θα έκανα τώρα αν είχα μια δεύτερη ευκαιρία. Τώρα που ξέρω. Αυτά, τα κλειδιά της επιτυχίας, είναι όσα θα είχαν κάνει τη διαφορά όχι μόνο στη δική μου περίπτωση, αλλά και σε πολλές άλλες νομίζω.

1) Θα μιλούσα κατευθείαν με σύμβουλο γαλουχίας και θα την ενοχλούσα όσο συχνά χρειαζόμουν.

2) Θα χρησιμοποιούσα επαγγελματικό θήλαστρο με διπλή αντλία.

3) Θα ξυπνούσα μία φορά μέσα στη νύχτα για άντληση.

4) Θα είχα συνεχώς την κόρη μου αγκαλιά και δεν θα αποστειρωνόμουν τόσο πολύ από τη στιγμή που ήρθε στο σπίτι.

Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να διαβάσετε όλα όσα λέει, μόνο και μόνο για την καλύτερη ατάκα που έχω ακούσει ποτέ από ειδικό θηλασμού: «Το να είναι μια μητέρα δίπλα στο παιδί της είναι από μόνο του αναντικατάστατο και μια μητέρα που έχει ζήσει την προωρότητα είναι σίγουρα δίπλα στο παιδί της, και αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο. Και το παιδί το νιώθει».

1Ένα πρόωρο δεν μπορεί να θηλάσει αποκλειστικά

Λάθος. Από τις μητέρες με πρόωρα με τις οποίες έχω δουλέψει το 85% κατάφεραν να θηλάσουν αποκλειστικά. Και δεν εννοώ ότι τα μωρά πήραν μόνο μητρικό γάλα από το μπουκάλι, αλλά ότι έπιασαν και στήθος. Θυμάμαι μια πολύ δύσκολη περίπτωση, με μωρό 600 γρ. που κατάφερε να το θηλάσει, όταν εκείνο έπιασε το κατάλληλο βάρος, αποκλειστικά, μέχρι 2 χρονών! Ήταν βέβαια μια πολύ τυπική και αυστηρή με το πρωτόκολλο των αντλήσεων* μαμά και είχε ένα πολύ υποστηρικτικό περιβάλλον. Διότι και στον θηλασμό παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες και ο συνδυασμός τους. Στις περιπτώσεις λοιπόν που το μωρό νοσηλεύεται στη ΜΕΝΝ, διατηρούμε την παραγωγή της μητέρας με αντλήσεις και όταν αργότερα είναι ώριμο, κάνουμε σταδιακά και με πολύ σεβασμό τη μετάβαση στο στήθος. Δεν ρισκάρουμε τη σίτιση του παιδιού και δεν θέλουμε να μειωθεί το γάλα της μαμάς. Και βέβαια δουλεύουμε με συνεχή ψυχολογική στήριξη στη μητέρα. Παίρνουμε το ιστορικό και βλέπουμε πώς έχει αντιδράσει το στήθος στις πρώτες μέρες. Όσο πιο κοντά είμαστε στη γέννα τόσο πιο πολλά πετυχαίνουμε όσον αφορά την παραγωγή. Μπαίνουμε σε ένα πρωτόκολλο αντλήσεων – περισσότερο ή λιγότερο επιθετικό – ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν και έχουμε ένα αποτέλεσμα μέσα σε 10-15 μέρες. Ξεκινάμε αντλήσεις κάθε 2-3 ώρες, ενώ το βράδυ οι μητέρες με τα πρόωρα πρέπει να έχουν ένα 4ωρο ύπνου επειδή έχουν πολύ ανάγκη να ξεκουραστούν ψυχολογικά. Επειδή όμως η προλακτίνη ανεβοκατεβαίνει δεν θέλουμε να μένει αδρανές το στήθος 5 ώρες. Το επαγγελματικό θήλαστρο σίγουρα βοηθάει πολύ. Λέω στις μητέρες να αντλούν στα επισκεπτήρια ή αν δεν έχουν τη δυνατότητα να νοικιάσουν επαγγελματικό να πάρουν δύο μικρά. Με το διπλό θήλαστρο ανεβαίνει η προλακτίνη πολύ περισσότερο και τελειώνει γρηγορότερα η μαμά.

2 Η μαμά ενός πρόωρου δεν χρειάζεται να πιεστεί

Εξαρτάται. Γενικά ο θηλασμός στα πρόωρα δεν θέλουμε να κουράσει ψυχολογικά τη μητέρα, διότι έχει άλλα στο μυαλό της. Δεν θέλουμε να είναι αυτοσκοπός. Πολλές φορές ωστόσο, οι επαγγελματίες υγείας συμβουλεύουν τις μητέρες να μην πιεστούν και να μην ταλαιπωρηθούν να θηλάσουν. Αυτό όμως σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι λάθος προσέγγιση. Διότι εξαρτάται από τη μητέρα που έχεις απέναντί σου, η οποία μπορεί να είναι πρόθυμη να κάνει μια υπερπροσπάθεια με λίγη καθοδήγηση. Γι’ αυτό και πρέπει να σεβόμαστε απόλυτα το τι θέλει εκείνη. Αν την βλέπουμε στα όρια της, της δίνουμε ένα περιθώριο να το ξανασκεφτεί και να ξεκουραστεί λίγο. Και πρέπει πάντα να βάζουμε μικρούς, ρεαλιστικούς στόχους. Διότι όταν η μητέρα δει τα οφέλη, πόσα αποκομίζει και η ίδια και το παιδί, καταλαβαίνει ότι σίγουρα αξίζει τον κόπο και αυτό την ενθαρρύνει Το νοσηλευτικό προσωπικό αρκεί να δίνει έστω και το λιγοστό γάλα μιας μητέρας και να αφήνει την προσπάθεια στους δικούς της ρυθμούς. Το να έχει προσπαθήσει μια μητέρα το θεωρώ αναντικατάστατο. Έρευνες έχουν δείξει πως αν μια γυναίκα αισθάνεται ότι δεν αξιοποίησε όλες τις ευκαιρίες και δεν έκανε όσα ήθελε ή μπορούσε, τότε νιώθει άσχημα και είναι κρίμα.

3 Η μαμά ενός πρόωρου δεν έχει γάλα

Λάθος. Άκουσα κάποτε μια μητέρα να λέει ότι δεν είχε γάλα και ύστερα έμαθα ότι αντλούσε μόνο 5 λεπτά. Τι θέλω να πω με αυτό; Ότι πρέπει να εξετάσεις προσεκτικά όλους τους παράγοντες για τους οποίους μια μητέρα ενδέχεται να μην έχει την απαιτούμενη παραγωγή. Καταρχάς, μια μητέρα πρόωρου τις 10 πρώτες μέρες είναι απολύτως φυσιολογικό να έχει λίγο γάλα. Αν αυτό συνεχιστεί πρέπει να αξιολογήσεις τι συμβαίνει. Μπορεί να οφείλεται σε κάτι πολύ απλό. Μπαίνει σωστά η χοάνη; Είναι στη σωστή ένταση; Μήπως έχει χαλάσει κάτι στο θήλαστρο; Αποκλείεις λοιπόν σενάρια. Μπορεί να χρειάζεται να δουλέψουμε πιο επιθετικά και για 2-3 μέρες να κάνουμε αντλήσεις κάθε 2 ώρες. Επίσης, δεν αντιδρούν όλες οι γυναίκες το ίδιο στο θήλαστρο. Αν θες να τις στηρίξεις, πρέπει να κάνεις και κάποια άλλα πράγματα. Να κρατάει π.χ. μια φωτογραφία του μωρού την ώρα της άντλησης. Και στις κλινικές θα έπρεπε σιγά σιγά να βάλουν λίγο τις μαμάδες στο παιχνίδι. Θα βοηθούσε πολύ στον θηλασμό. Συμπερασματικά, αν μια μητέρα κάνει 6-8 αντλήσεις την ημέρα και όλοι οι άλλοι παράγοντες είναι αποκλεισμένοι, τότε συνήθως αλλάζουμε πρωτόκολλα αντλήσεων. Προσοχή όμως, πρέπει να περάσουν 7-10 μέρες με το ίδιο πρωτόκολλο.

4 Η στενοχώρια μειώνει την παραγωγή γάλακτος

Εξαρτάται. Η στενοχώρια μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή, αλλά όχι σε σημαντικό βαθμό. Είναι ο συνδυασμός όλων που επηρεάζει. Είναι η αντλία, αντί για το μωρό, είναι η αγωνία, είναι και οι ευαίσθητες ορμόνες. Οι ισορροπίες είναι πιο λεπτές ειδικά όταν είμαστε προς την εδραίωση** και δεν γίνεται σωστή διέγερση. Αν δηλαδή κάνουμε λίγες αντλήσεις - καθώς η προλακτίνη παρουσιάζει μια περιοδικότητα κάθε 3 ώρες – και παράλληλα επέλθει ένα σοκ στη μαμά, τότε μπορεί το σύστημα να μπλοκάρει πολύ και η κατάσταση να μην είναι αναστρέψιμη, αν και δεν είναι κάτι που συνηθίζεται.

5 Ο θηλασμός στην υιοθεσία είναι εφικτός

Σωστό. Σας ακούγεται υπερβολικό, πριν από 10 χρόνια θα έμοιαζε εξωπραγματικό, αλλά συμβαίνει. Υπάρχουν συστηματικές αναφορές στα διεθνή και ευρωπαϊκά συνέδρια περιπτώσεων υιοθεσίας που επιτυγχάνεται γαλουχία σε καλό ποσοστό, η λεγόμενη πρόκλητη γαλουχία (induced lactation). Αν μπορεί λοιπόν να συμβεί σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί στις περισσότερες «δύσκολες» περιπτώσεις.

6 Ο θηλασμός βοηθάει ψυχολογικά τη μητέρα ενός πρόωρου

Σωστό. Αποδεδειγμένα η μητέρα επωφελείται από τις ορμόνες του θηλασμού, αφού αυτές, δηλαδή η ωκυτοκίνη και η προλακτίνη, ονομάζονται και ορμόνες της αγάπης και της χαλάρωσης και βοηθούν τις μητέρες να αντεπεξέλθουν στον νέο τους ρόλο. Πόσω μάλλον όταν έχουν να αντιμετωπίσουν την αγωνία της ΜΕΝΝ. Επιπλέον, η μητέρα με πρόωρο παιδί, όταν δει τα οφέλη του μητρικού γάλακτος μετά από λίγες ημέρες, αρχίζει να νιώθει πως προσφέρει κάτι σημαντικό στο παιδί και αυτό τη στηρίζει από μόνο του.

7 Η μαγιά μπίρας βοηθάει τη γαλουχία

Λάθος. Ναι μεν υπάρχει οίδημα στο στήθος και μια βελτίωση στη ροή τις πρώτες μέρες, αλλά μακροπρόθεσμα η μαγιά δεν δίνει το αποτέλεσμα που θέλουμε. Διότι προκαλεί κολικούς στο βρέφος, αλλοιώνει τη γεύση του γάλακτος και θρέφει μύκητες, ειδικά αν μια μητέρα έχει πάρει αντιβίωση. Διατροφικά μπορούμε να κάνουμε πράγματα για να αυξήσουμε το γάλα. Πάντα σε συνεργασία με τον γιατρό φυσικά. Για παράδειγμα, βοηθάνε οι πρωτεΐνες, η βρόμη, ο τραχανάς - και γενικά το σιτάρι - και τα μαυρομάτικα, αλλά όχι τα γαλακτοκομικά. Φυσικά, η κάθε περίπτωση εξετάζεται ξεχωριστά, βάσει ιστορικού, καθώς θα πρέπει να διαπιστώσουμε αν υπάρχει ενδεχόμενο αλλεργιών κ.λπ. 

8 Το πρόωρο που θα πιει από μπιμπερό δεν θα μπορέσει να θηλάσει

Λάθος. Η σίτιση με μπιμπερό ενδέχεται να μπερδέψει οποιοδήποτε βρέφος, αλλά όχι όλα, ανεξαρτήτως προωρότητας. Όμως, στα πρόωρα μωρά πολλές φορές δεν γίνεται αλλιώς, πρέπει να δουλέψεις και με μπιμπερό. Αρχικά, θα πρέπει να εξετάσουμε τι ταιριάζει σε κάθε περίπτωση, πώς ανταποκρίνεται το μωρό, αλλά και τι θέλει και τι μπορεί η μητέρα να δουλέψει. Προσωπικά, προτείνω εναλλακτικές, και όχι μόνο μπιμπερό, ώστε να μην συνηθίζουν τα μωρά σε κανέναν τρόπο σίτισης. Για παράδειγμα, sns το οποίο το βάζουμε σε ένα μεταβατικό στάδιο, λίγο προτού πιάσει στήθος το μωρό. Αποτελεσματική είναι και η σίτιση με το δάχτυλο, βάζουμε δηλαδή στο στόμα του μωρού το δάχτυλο, μαζί με το σωληνάκι του sns. Η αρχή βέβαια καλό είναι να γίνεται μέσα στην κλινική.

9 Το πρόωρο δεν μπορεί να πιάσει εύκολα στήθος

Εξαρτάται. Έχω δει πρόωρα μωρά που έπιασαν χωρίς καμία ιδιαίτερη προσπάθεια και άλλα που δυσκολεύτηκαν πολύ. Η αλήθεια είναι ότι στη μετάβαση από το μπιμπερό στο στήθος, τα περισσότερα πρόωρα θέλουν λίγο παραπάνω χρόνο και προσπάθεια. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να γίνεται ποτέ απότομα. Προτιμάμε το παιδί να παίρνει μισό μισό γάλα από το θήλαστρο και το στήθος, ενώ παράλληλα διατηρούμε τις αντλήσεις, όχι όμως για τα ίδια χρονικά διαστήματα. Σταδιακά αυξάνουμε την ώρα που το μωρό μπαίνει στο στήθος και απαλείφουμε τις αντλήσεις. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται μια αξιολόγηση από έμπειρο IBCLC ότι όντως το μωρό θηλάζει σωστά, κάνει ενεργητικό θηλασμό, μπορεί να κρατήσει την παραγωγή της μαμάς και μετά να μπει στο στήθος.

10 Μια μεικτή διατροφή 50% μητρικό, 50% ξένο, δεν μπορεί να είναι αναστρέψιμη

Εξαρτάται. Είναι πράγματι δύσκολο σε αυτές τις περιπτώσεις να περάσουμε στον αποκλειστικό θηλασμό, δεν είναι όμως πάντοτε ακατόρθωτο. Το σημαντικό είναι να έχει γίνει καλή αρχή και να μπορέσει να εδραιωθεί ο θηλασμός και να μην χάσει το παιδί το ενδιαφέρον του. Ακόμη όμως και αυτό να μην έχει λειτουργήσει και να γίνεται επικουρικά ο θηλασμός, το μητρικό γάλα για ένα πρόωρο είναι φάρμακο, διότι όπως θα ξέρετε έχει άλλη σύσταση. Γι’ αυτό στις μητέρες λέω πάντα πως αξίζει τον κόπο.

11 Μια μητέρα που δεν θήλασε, δεν πρόσφερε στο μωρό της όσα μπορούσε

Λάθος. Μια γυναίκα που γέννησε πρόωρα και δεν κατάφερε να θηλάσει έκανε σίγουρα το καλύτερο που μπορούσε στη δεδομένη φάση που πέρασε και με όσα γνώριζε τότε. Τώρα, πρέπει να κοιτάξει μπροστά, τι άλλο δηλαδή μπορεί να δώσει στο παιδί διατροφικά. Δεν χρειάζεται να προσκολληθεί στο παρελθόν και τη λύπη της. Το να είναι μια μητέρα δίπλα στο παιδί της είναι από μόνο του αναντικατάστατο και μια μητέρα που έχει ζήσει την προωρότητα είναι σίγουρα «δίπλα» στο παιδί της, και αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο. Και το παιδί το νιώθει. Τη μητέρα που δεν θήλασε, τη συμβουλεύω να αποκομίσει τα οφέλη από τη skin-to-skin επαφή και το baby wearing. Διότι, ξέρετε, αυτές τις μητέρες τις βάζουν σε ένα τριπ απόστασης, να κοιμάται μόνο του το μωρό, να του δίνουμε πιπίλα και όλα αυτά που δεν χρειάζεται επ’ ουδενί να συνεχιστούν. Η μαμά πρέπει να παίρνει συνεχώς το παιδί επάνω της. Και να χαλαρώσει από τον φόβο ότι θα του μεταφέρει τα μικρόβιά της, το βρέφος πρέπει να έρθει σε επαφή με τα μικρόβια των γονιών του.

*Πρωτόκολλο αντλήσεων: το συγκεκριμένο πρόγραμμα τακτικών αντλήσεων με θήλαστρο.

** Εδραίωση θηλασμού: η επίτευξη της παραγωγής γάλακτος που χρειάζεται το  μωρό.

Το κείμενο αφορά τον θηλασμό των πρόωρων και γράφτηκε σε συνέχεια της ανάρτησής μου για τον θηλασμό.

Αν θέλετε να ρωτήσετε κάτι την Κατερίνα Μιχαηλίδου ή να τη συμβουλευτείτε, χρησιμοποιήστε τον χώρο των σχολίων κάτω από αυτό εδώ το κείμενο. 

Άλλη μια ιστορία (και θηλασμού)

H ιστορία μιας μητέρας που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμη.

Έμεινα έγκυος τον Αύγουστο του 13. Όλα κυλούσαν ήρεμα, όλοι ήμασταν τρισευτυχισμένοι και κάναμε σχέδια. Φτάσαμε στην 31η εβδομάδα και όλα ήταν σχεδόν έτοιμα, ανυπομονούσα να έρθει η ώρα του τοκετού, να σπάσουν τα νερά, να ζήσω την κάθε στιγμή με τον άντρα μου, να δούμε τα ματάκια του μωρού μας και να ακούσουμε το πρώτο του κλάμα. Πριν κλείσω τις 32 εβδομάδες όμως ξαφνικά και χωρίς κάποιο λόγο με πιάνουν κάτι πετρώματα στην κοιλιά. Επικοινωνώ με την γυναικολόγο μου και καταλήγουμε στις συσπάσεις braxton hicks, ξεκούραση και ηρεμία. Έλα όμως που δεν περνούσαν με τίποτα και γίνονταν όλο και πιο συχνές. Φύγαμε εσπευσμένα να βρούμε τη γιατρό μου στην κλινική όπου θα γεννούσα εξ αρχής για να κάνουμε καρδιοτοκογράφημα. Τελικά ήταν αυτό που φοβόμασταν: συσπάσεις που έφταναν μέχρι το 90%. Μου έκαναν άρον άρον εισαγωγή και μου έβαλαν όρο για να ηρεμήσουν τη μήτρα, αφού πρώτα κάναμε τις ενέσεις κορτιζόνης για τα πνευμόνια του μωρού. «Κίνδυνος πρόωρου τοκετού» έγραφε η καρτέλα μου, το άγχος μου τεράστιο και οι συσπάσεις να χτυπάνε κόκκινο.Ο άντρας μου άφησε τα πάντα και ήταν μέρα-νύχτα μαζί μου, καθισμένος σε μία καρέκλα για τρία 24ωρα, ήταν το πρώτο μας μωράκι και ήμασταν τρομοκρατημένοι. Δεν ήξερα για ποιον να πρωτοκλάψω για μένα και την κακή μου μοίρα, για το μωρό ή για τον άντρα μου που είχε γίνει ένα ράκος. 

Μετά από 3 μέρες και μια αγωγή που δεν έπιανε η γιατρός, μας συμβούλεψε να μπούμε σε δημόσιο νοσοκομείο γιατί ως πρόωρο το μωράκι θα χρειαζόταν μια εξειδικευμένη μονάδα νεογνών. Φύγαμε αμέσως και μπήκαμε σε μεγάλο δημόσιο νοσοκομείο της πόλης, κανένας γιατρός δεν πίστευε πως με συσπάσεις σχεδόν 100% δεν είχα καθόλου πόνους και καμία αλλαγή στον τράχηλο. Κάθε πρωί που περνούσαν οι γιατροί με εξέταζαν για διαστολή μιας και κανένα φάρμακο δεν με έπιανε. Ώσπου φτάσαμε στην 34η εβδομάδα. Όλα έδειχναν καλά παρά τις συσπάσεις. Ένα πρωινό όμως ξύπνησα με διαστολή και βουρ στην αίθουσα τοκετών. Το άγχος τεράστιο, ίσα ίσα πρόλαβα να ειδοποιήσω τους δικούς μου. Ο γιατρός αποφάσισε να προσπαθήσουμε να γεννήσω φυσιολογικά - επιτέλους κάτι πήγαινε όπως το ονειρευόμουν. Όχι για πολύ όμως, μετά από 3 ώρες συσπάσεων και διαστολή 6 το μωρό άρχισε να ρίχνει παλμούς, άρχισαν να ακούγονται σειρήνες, στα μεγάφωνα ούρλιαζαν για επείγουσα καισαρική και οι νεογνολόγοι απο τη ΜΕΝΝ έτρεχαν σαν τρελοί - όχι και πολύ ευχάριστο για μια μητέρα που έτρεμε από τον φόβο της. Όλα έγιναν πολύ γρήγορα και το τελευταίο πράγμα που θυμάμαι ήταν εμένα να κλαίω και να σκέφτομαι τα χειρότερα και τη γιατρό να φωνάζει στην αναισθησιολόγο «Γρήγορα! Κόβω!».

Όταν ξύπνησα πια βρισκόμουν στην αίθουσα ανάνηψης, το μόνο που κατάφερα να ψελλίσω ήταν πώς είναι το μωρό. Ο άνδρας μου μου είπε ότι είναι καλά, αλλά μέσα στη ζάλη μου δεν παρατήρησα το ανήσυχο πρόσωπο του. Το απόγευμα ήθελα να πάω στη ΜΕΝΝ να δω τον μικρό, αλλά δεν με άφησαν. «Καλύτερα να ξεκουραστείς» μου είπαν και πήγε μόνος του ο σύζυγος. «Όλα καλά» μου είπε φεύγοντας, «έχουμε έναν πανέμορφο πρίγκιπα!». Την άλλη μέρα με πήγε ο άντρας μου με το καροτσάκι να τον δω. Μπήκαμε στη ΜΕΝΝ, ντυθήκαμε και αποστειρωθήκαμε. Μου έκανε εντύπωση το εντελώς αφιλόξενο περιβάλλον ενός χώρου που φιλοξενεί μωράκια και αγχωμένους γονείς. Όταν τον είδα, κόντεψα να λιποθυμήσω. Είχε σωληνάκια παντού, δεν θα την ξεχάσω πότε αυτή την εικόνα. Ήθελα τόσο πολύ να κλάψω, να του μιλήσω να τον χαϊδέψω, δεν έκανα τίποτα όμως. Καθόμουν εκεί και τον κοιτούσα κοκκαλωμένη. Ο άντρας μου μου είπε να του μιλήσω για να καταλάβει ότι είμαι εκεί, αλλά δεν έβγαινε λέξη, δεν ήξερα τι να πω και αυτό με στενοχωρούσε περισσότερο. 

Γύρισα στο δωμάτιο και εκεί με περίμενε κάτι ακόμη χειρότερο, μια άλλη μαμά να θηλάζει το μωράκι της. Ένιωσα να μου μπήγουν το μαχαίρι στη καρδιά. Πώς μπορούν να το κάνουν αυτό; Δεν σκέφτονται καθόλου την ψυχολογία των λεχώνων; Ευτυχώς, η κοπέλα ήταν γλυκύτατη και με έναν πρόωρο τοκετό στο ιστορικό της, με στήριξε πολύ και μου έδωσε δύναμη. Μετά τις πολύωρες συζητήσεις μας, με έπεισε να πάω να δω τον μικρό και μόνη μου, κάτι που δεν τολμούσα χωρίς τον άντρα μου. Στάθηκα έξω από την πόρτα της ΜΕΝΝ και έτρεμα. Τελικά μπήκα μέσα, τον πλησίασα αργα αργά, ήταν τόσο μικρούλης και τόσο όμορφος, μου ερχόταν να κλάψω αλλά κρατήθηκα. Είναι κρίμα που δεν υπάρχουν προσωπικοί χώροι για κάθε μωράκι, ώστε να μπορούν οι γονείς να εκφράζονται ελεύθερα. Έφυγα όπως όπως και νιώθω ενοχές που δεν μπόρεσα να στηρίξω το μωράκι μου τις πρώτες μέρες. 

Γυρνώντας στο δωμάτιο είδα ότι ήμουν μόνη. Ξέσπασα επιτέλους, έκλαιγα για ώρα, τα έβαλα με μένα, με τον Θεό, γιατί στο δικό μου αγγελούδι, γιατί αφού όλα ήταν φυσιολογικά... Πήρα τηλέφωνο τον άντρα μου και ήρθε αμέσως, έκλαιγα σαν παιδί στην αγκαλιά του. Εκείνη τη μέρα βρήκα τη δύναμη και τον ρώτησα τι έγινε στο χειρουργείο και πώς είναι το μωρό. Ο μικρός μου μαχητής βγήκε 2.400 γρ. και 49 πόντους, μεγάλο μωράκι για την ηλικία του ευτυχώς. Γεννήθηκε όμως μελανιασμένος, δεν έκλαψε και δεν ανέπνευσε, μόνο η καρδούλα του χτυπούσε, στην κλίμακα apgar είχε 2/10. Χάρη στους νεογνολόγους όμως το παιδί επανήλθε στο δεκάλεπτο. Eίχε όμως μία παράλυση στο αριστερό του χεράκι. Κανείς δεν μου είπε τίποτα για αυτό, ο άντρας μου και οι συγγενείς μου πέρασαν δύο εφιαλτικές μέρες μέχρι να καταλήξουν οι γιατροί ότι ήταν προσωρινό, αφού το παιδί είχε ζοριστεί στη γέννα. Μέχρι που μάλωσε με μια αναίσθητη νοσηλεύτρια στη ΜΕΝΝ η οποία μπροστά του σήκωνε το χεράκι του παιδιού και το άφηνε να πέσει κάτω για να πει στο τέλος «Δεν το βλέπεις; Είναι ανάπηρο!». Αν είναι δυνατόν τέτοια αναισθησία, αν ήμουν εκεί θα την είχα πνίξει, τέτοιοι άνθρωποι δεν πρέπει να δουλεύουν σε τέτοια μέρη. Στο τσακ γλιτώσαμε το παιδί, θα το χάναμε αν αργούσαμε λίγο ακόμα, ευγνωμονώ τη γιατρό για τη γρήγορη αντίδρασή της και τους νεογνολόγους για την επιμονή τους. 

Ο μικρός ήταν καλά, εμείς ηρεμήσαμε όσπου να αρχίσει ο επόμενος Γολγοθάς. ΘΗΛΑΣΜΟΣ. Στο νοσοκομείο είχαν ξεχάσει πως υπάρχω, πως το πρωτόγαλά μου είναι σημαντικό για το πρόωρο μωράκι μου. Ευτυχώς μίλησα με τον παιδίατρο μας-σύμβουλο θηλασμού και μου είπε τι να κάνω. Άρχισα αντλήσεις τη 2η μέρα μετά την καισαρική. Το ένα μου στήθος έβγαζε αίμα παρ' όλο που δεν φαινόταν πληγωμένο. Πήγαινα το γάλα στις μαίες και τις έβλεπα να το πετάνε γιατί ήταν αιματηρό όπως έλεγαν. Καμιά όμως δεν μπήκε στον κόπο να μου πει γιατί βγαίνει έτσι, να με βοηθήσει, να με καθησυχάσει. Αντλούσα και έκλαιγα, ούτε για αυτό δεν ήμουν ικανή, ένιωθα υπεύθυνη για όλα. Ώσπου την 3η μέρα επιτέλους το γάλα καθάρισε και το πήγαινα κάθε 3 ώρες στο μωρό μου, για να το ταΐζω με μπιμπερό - φυσικά για θηλασμό ούτε λόγος. Την 4η μέρα έφυγα με βαριά καρδιά αφού άφηνα το μωρό μου πίσω. Το αντικατέστησα όμως με ένα θήλαστρο και πολλά πήγαινε-έλα στο νοσοκομείο. Δεν σκεφτόμουν τίποτε άλλο, μόνο πώς θα προλάβω τα ωράρια του γαλακτοκομείου. 

Μια βδομάδα μετά μάς παίρνουν τηλέφωνο να πάμε να τον πάρουμε. Ετοιμαστήκαμε και λίγο πριν ξεκινήσουμε με παίρνουν τηλέφωνο από τη ΜΕΝΝ. Μου κόπηκαν τα πόδια, νόμιζα ότι κάτι έπαθε ο μικρός μου, «μην έρθετε να τον πάρετε, είναι οριακά για ίκτερο», άντε πάλι κλάμα και απογοήτευση. Τελικά τον πήραμε δύο μέρες μετά. Το αγγελούδι μου ήταν τόσο ήσυχο και όμορφο. Με τον θηλασμό όμως τι γίνεται; Το ήθελα τόσο πολύ και κάθε μέρα που χανόταν ήταν πολύτιμη. Η σύμβουλος θηλασμού μου είπε να επιμένω να τον βάζω στο στήθος κι ας σπαράζει ο μικρός. Επαφή δέρμα με δέρμα, τίποτε όμως, δεν έπιανε, είχα σχεδόν χάσει το παιχνίδι. Δεν τα παράτησα όμως. Δοκίμασα ψευδοθηλές ως έσχατη λύση και τα καταφέραμε επιτέλους. Η χαρά μου δεν περιγράφονταν, τουλάχιστον θα ξεφορτωνόμουν το απρόσωπο θήλαστρο. Συνέχισε μου είπε ο παιδίατρος, βγάζε λίγο λίγο τις ψευδοθηλές και κάποια στιγμή θα πιάσει. Όπως και έγινε. Δυόμιση μηνών ξαφνικά έπιασε. Ήμουν τόσο ευτυχισμένη. Τα καταφέραμε! Ο μικρός μου μαχητής κέρδισε και αυτή τη μάχη!

Αυτή την περίοδο ζούμε τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής μας. Οι πρωινές μας αγκαλίτσες, τα ναζάκια του και το χαμόγελό του μας κάνουν να ξεχνάμε τα πάντα. Υπάρχει βέβαια ακόμη το αγκαθάκι από την περιπέτειά μας στην καρδιά μου, αλλά εκείνος μου δίνει δύναμη και θα το ξεπεράσουμε μαζί. Ευχαριστώ πολύ τη γιατρό για την γρήγορη και σωστή αντιμετώπιση του περιστατικού μας και φυσικά τους νεογνολόγους που φρόντισαν το αγγελούδι μου, τη συγκάτοικό μου στο δωμάτιο του νοσοκομείου που με στήριξε και με βοήθησε πολύ κι ας μη πρόλαβα να της το πω και τέλος ένα μεγάλο ευχαριστώ στον άντρα μου που στάθηκε δίπλα σε μένα και στο μωρό μας. Χαίρομαι πολύ και είμαι πολύ τυχερή που έχω έναν τέτοιο άνθρωπο στη ζωή μου.

Πρώτες βοήθειες θηλασμού*

Πολύ προτού γεννήσω, όταν είχα αποφασίσει να θηλάσω το μωρό, μια φίλη που το δοκίμασε, προνόησε να μου δώσει το τηλέφωνο μιας σύμβουλου θηλασμού. Δεν αναρωτήθηκα ποτέ τι κάνει: βοηθάει μια γυναίκα όταν θηλάζει (not). Φύλαξα το νούμερό της για το καλοκαίρι. Με πρόλαβε όμως η άνοιξη. Και ήμουν πολύ στενοχωρημένη. Τρομαγμένη. Απελπισμένη. Η σύμβουλος θηλασμού δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό ως κάποια που θα μπορούσε να βοηθήσει. Άλλωστε εγώ δεν θήλαζα, απλώς αντλούσα γάλα. Αφού προσπάθησα να πάρω πληροφορίες για το πώς να αυξήσω την παραγωγή μου από τις μαίες του μαιευτηρίου και άκρη δεν έβγαλα, αποφάσισα να τηλεφωνήσω σε μια μαία ιδιώτη.

Πέρασε πολύς καιρός για να καταλάβω πόσα μπορεί να προσφέρει μια πιστοποιημένη σύμβουλος γαλουχίας, γιατί αυτός είναι ο σωστός τίτλος, στη μητέρα ενός πρόωρου που θέλει να θηλάσει και αντλεί γάλα όσο το μωρό της βρίσκεται στη ΜΕΝΝ. Αλλά και πόσο κρίσιμες είναι αυτές οι πρώτες ημέρες για την παραγωγή του γάλακτος και άρα για την εδραίωση και την επιτυχία του θηλασμού. Για το τι είναι μια πιστοποιημένη σύμβουλος θηλασμού και πού μπορεί να βοηθήσει, ρίξτε μια ματιά εδώ. Για να πάρετε μια γενική ιδέα, κάτι σαν Εισαγωγή στον Θηλασμό των Πρόωρων Α' εξαμήνου, και να μάθετε πώς, διαβάστε τις απαντήσεις που μου έδωσε η Βίκυ Φαρδογιάννη IBCLC.

Η Βίκυ, εκτός από το ότι βοηθάει τις μητέρες που θέλουν να θηλάσουν - και όχι που ήδη θηλάζουν όπως εσφαλμένα νόμιζα παλιά - στη Θεσσαλονίκη, είναι και δημιουργός μιας πολύ ενδιαφέρουσας σελίδας (www.thilasmos.com), στην οποία μπορείτε να βρείτε επιπλέον χρήσιμες πληροφορίες. Μου υποσχέθηκε μάλιστα ότι θα φτιάξει μια ειδική κατηγορία για τις μητέρες με πρόωρα, την οποία και το 31εβδομάδες θα τροφοδοτεί με σχετικές ειδήσεις. Η σελίδα της έχει ήδη δημοσιεύσει κάποιες από τις δικές μας ιστορίες θηλασμού και η Βίκυ περιμένει τις ερωτήσεις σας κάτω από αυτό εδώ το ποστ. Για αρχή.

1 Ποιο είναι το πιο σημαντικό πρόβλημα που έχουν οι μητέρες με πρόωρα και πώς μπορείς να βοηθήσεις;
Καταρχήν οι μητέρες των πρόωρων μωρών ανησυχούν πολύ περισσότερο για το βάρος του μωρού τους. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι όταν η μητέρα δεν έχει ενημερωθεί για το πώς να διατηρήσει την παραγωγή γάλακτος από το στήθος της. Μπορεί να έχουν περάσει αρκετές εβδομάδες από τον τοκετό κι αν η μητέρα δεν έχει φροντίσει για την παραγωγή της, τότε τα πράγματα πραγματικά είναι δύσκολα, αφού έχουμε πρόβλημα μειωμένης παραγωγής γάλακτος ή καθόλου παραγωγής. Άλλο πρόβλημα μπορεί να είναι η άρνηση του μωρού να θηλάσει και η μειωμένη πρόσληψη βάρους από το μωρό. Ένας σύμβουλος θηλασμού μπορεί να βοηθήσει σε όλα αυτά τα προβλήματα, με τις κατάλληλες τεχνικές.

2 Πότε ένα πρόωρο είναι έτοιμο να μπει στο στήθος;
Ένα πρόωρο μωρό μπορεί να μπει στο στήθος από την στιγμή που μπορεί να σιτιστεί από το στόμα. Μην ξεχνάμε ότι το έμβρυο κάνει θηλαστικές κινήσεις ήδη από την 20η εβδομάδα κύησης ή και νωρίτερα.

3 Τι μπορεί να κάνει μια μητέρα για να αυξήσει το γάλα της;
Προκειμένου μια μητέρα να αυξήσει ή/και να διατηρήσει την παραγωγή της, θα πρέπει να νοικιάσει ένα θήλαστρο νοσοκομειακού τύπου, διπλής άντλησης κατά προτίμηση, δηλαδή άντληση και από τα δύο στήθη ταυτόχρονα και να αντλεί γάλα κάθε 2 ώρες, για περίπου 20 λεπτά. Το πιο σημαντικό είναι να τηρεί αυστηρά αυτό το πρόγραμμα αντλήσεων (λέγεται πρωτόκολλο). Εάν μπορεί παράλληλα και να θηλάζει, τότε αυτό είναι το ιδανικό.

4 Πόσο σημαντική είναι η υποστήριξη στο σπίτι; Τι λες συνήθως σε μια μητέρα που αγωνιά για το βάρος του παιδιού της, αλλά θέλει και μπορεί να θηλάσει;
Η ψυχολογική υποστήριξη είναι το κλειδί της επιτυχίας του θηλασμού. Ο πατέρας και το συγγενικό περιβάλλον θα πρέπει να εμψυχώνουν, να ενθαρρύνουν και να υποστηρίζουν με κάθε τρόπο την μητέρα στην προσπάθειά της να θηλάσει το παιδί της. Να είναι δίπλα της αρωγοί και να αναλαμβάνουν όλες τις υπόλοιπες φροντίδες του σπιτιού ή των άλλων παιδιών αν υπάρχουν, ώστε να μπορέσει η μητέρα να αφοσιωθεί απερίσπαστη στην προσπάθειά της. Σε κάθε νέα μητέρα που το μωρό της έχει χαμηλό βάρος, λέω να φροντίζει να θηλάζει πολύ συχνά, να μην αφήνει το μωρό να κοιμάται πολλές ώρες και να ελέγχει τακτικά την πάνα του μωρού για ούρα και κενώσεις. Εάν το μωρό δεν παίρνει μπιμπερό, αυτός είναι ένας αξιόπιστος τρόπος για να βεβαιωθούμε ότι το μωρό θηλάζει καλά.

5 Ένα βρέφος που τρέφεται με μεικτή διατροφή στη μονάδα, μπορεί να περάσει στον αποκλειστικό θηλασμό στο σπίτι, πώς και με ποιες προϋποθέσεις;
Η μοναδική προϋπόθεση είναι η μητέρα να έχει φροντίσει να διατηρήσει την παραγωγή της σε καλά επίπεδα, με τη χρήση θήλαστρου. Εάν το έχει κάνει αυτό, ο αποκλειστικός θηλασμός είναι εφικτός.

6 Τι σημαίνει επαναγαλακτισμός και πώς τον πετυχαίνουμε;
Όταν η μητέρα έχει διακόψει την παραγωγή γάλακτος (συνήθως με χάπια, ή μειώνοντας σταδιακά τους θηλασμούς ή τις αντλήσεις) και κάποια στιγμή θέλει να την επαναφέρει, τότε μιλάμε για επαναγαλακτισμό. Η διαδικασία χρειάζεται πολύ υπομονή και επιμονή, με πρωτόκολλο αντλήσεων και ίσως και σύστημα συμπληρωματικής σίτισης από το στήθος (sns) και σε γενικές γραμμές χρειάζεται αρκετός χρόνος για να καταφέρει και πάλι η μητέρα να θηλάσει μερικώς ή αποκλειστικά.

7 Γιατί ακούμε τόσο διαφορετικές απόψεις για τον θηλασμό και ποια τελικά πρέπει να ακολουθούμε;
Οι επικρατούσες απόψεις όσον αφορά το θηλασμό είναι συχνά ανυπόστατες δοξασίες που καμία σχέση δεν έχουν με την σύγχρονη, επιστημονική τεκμηρίωση του θέματος. Μια έμπειρη μητέρα με προσωπική εμπειρία θηλασμού πολλές φορές μπορεί να βοηθήσει πιο αποτελεσματικά από έναν επαγγελματία υγείας που όμως δεν έχει γνώσεις περί θηλασμού.

8 Αν μια μητέρα σου τηλεφωνήσει απογοητευμένη αργά το βράδυ και σου πει ότι θέλει να διακόψει την προσπάθεια θηλασμού, τι θα της πεις;
Θα της πω ότι μπορεί να διακόψει τον θηλασμό ανά πάσα στιγμή, όμως ενώ δεν ξέρω καμία μητέρα που μετάνιωσε επειδή θήλασε το μωρό της, ξέρω πάρα πολλές που μετάνιωσαν επειδή δεν το έκαναν. Θα προσπαθήσω να την ενθαρρύνω να συνεχίσει, έστω και για μία μέρα ακόμα, θα προσπαθήσω να την κάνω να ξεκαθαρίσει στο μυαλό της το «γιατί» αυτής της απόφασης, θα το συζητήσω μαζί της αν θέλει, και θα καταστήσω σαφές ότι σέβομαι απολύτως την επιλογή της και θα τη βοηθήσω να το κάνει εάν επιμείνει στην απόφασή της.

9 Πόσες επισκέψεις χρειάζονται και ποιο το κόστος τους;  
Δεν χρειάζονται πολλές επισκέψεις, τις περισσότερες φορές αρκεί μία και μόνο επίσκεψη, σπανίως μπορεί να χρειαστεί να δούμε τη μητέρα και το μωρό και μία δεύτερη φορά. Τα κόστη ποικίλουν πολύ, οπότε δεν μπορώ να πω με σιγουριά…

10 Ποιο είναι το πιο ιδιαίτερο στοιχείο σχετικά με τον θηλασμό των πρόωρων που έχεις παρατηρήσει;
Τα πρόωρα μωρά, που έχουν στερηθεί τη μητρική αγκαλιά για μέρες ή εβδομάδες, είναι μωρά στερημένα και ταλαιπωρημένα και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, όταν συναντηθούν με τη μητέρα τους συνήθως γαντζώνονται από το στήθος της και δεν έχουν πρόβλημα με τον θηλασμό. Αυτή που χρειάζεται στήριξη, ενθάρρυνση και επιβεβαίωση είναι η μητέρα, η οποία συνήθως είναι τρομοκρατημένη και αισθάνεται αδύναμη και ανεπαρκής, και ως νέα μητέρα, αλλά και επειδή γέννησε πρόωρα το μωρό της.

Το κείμενο αφορά τον θηλασμό των πρόωρων και γράφτηκε σε συνέχεια της ανάρτησής μου για τον θηλασμό.

Αν θέλετε να ρωτήσετε κάτι τη Βίκυ Φαρδογιάννη ή να τη συμβουλευτείτε, χρησιμοποιήστε τον χώρο των σχολίων κάτω από αυτό εδώ το κείμενο.

Αλκυονίδες μέρες*

Όταν έχεις γεννήσει πρόωρα και έχεις κάνει το δύσκολο ταξίδι του θηλασμού - επιτυχώς ή όχι δεν έχει σημασία - δεν θέλεις προπαντός να ακούσεις ψέματα. Διότι ξέρεις. Και αν για κάτι παραδέχομαι την Ιωάννα Αντωνιάδου-Κουμάτου, παιδίατρο-αναπτυξιολόγο, διευθύντρια κοινωνικής και αναπτυξιακής παιδιατρικής, υπεύθυνη του εθνικού προγράμματος προώθησης του θηλασμού «Αλκυόνη», πέρα φυσικά από το ίδιο το έργο της, είναι ότι δεν κρύφτηκε πίσω από το δάχτυλό της. 

Στη συζήτηση που είχα μαζί της παραδέχτηκε ότι οι ίδιοι οι παιδίατροι πρέπει πρωτίστως να εκπαιδευτούν στον θηλασμό και οι νεογνολόγοι να μάθουν να μη φοβούνται πως το παιδί θα μολυνθεί από την αγκαλιά της μητέρας του στη μονάδα. Ύστερα, εκείνη, η υπέρμαχος του θηλασμού με λόγο και με έργο, η ίδια που θυμώνει επειδή το Νοσοκομείο Παίδων δεν έχει δωμάτιο θηλασμού και άντλησης, στάθηκε με συγκατάβαση απέναντι στη μητέρα, που αποφασίζει να μη θηλάσει, ενώ δεν συντρέχει κάποιος ιατρικός λόγος και μου εξήγησε γιατί η κριτική και η εχθρότητα στο θέμα του θηλασμού μπορεί να φέρουν ακόμη και το αντίθετο αποτέλεσμα.

Η Αλκυόνη, με εκείνη επικεφαλής, μοιάζει λίγο με τις ζεστές αλκυονίδες μέσα στο κρύο του Γενάρη και αυτό μας δίνει κάποια ελπίδα. Όπως και τα σχέδιά της για την υποστήριξη του θηλασμού στα πρόωρα, για τα οποία όμως δυστυχώς δεν μπόρεσε να μας αποκαλύψει περισσότερα. Δεν θα μπορούσα παρά να είμαι φαν της οποιασδήποτε τέτοιας προσπάθειας, γι' αυτό και όταν έφυγα από το γραφείο της δώσαμε τα χέρια: το 31 εβδομάδες να τη στηρίξει και η Αλκυόνη να αγκαλιάσει, με όποια μέσα διαθέτει προς το παρόν, τις μητέρες που γέννησαν πρόωρα και θέλουν να θηλάσουν.

Ποιος είναι ο ρόλος και το έργο της Αλκυόνης;

Στόχος της  Αλκυόνης είναι η αύξηση του πολύ χαμηλού ποσοστού του μητρικού θηλασμού στην Ελλάδα.Έτσι στοχεύει στο να στηρίξει τις γυναίκες να θηλάσουν αλλά και τους επαγγελματίες της υγείας να το υποστηρίξουν. Οργανώνει  ή υποστηρίζει διοργανώσεις άλλων φορέων για την προώθηση του θηλασμού, εκπαιδευτικές ή ενημερωτικές, και στέκεται απέναντι στο κράτος με πολύ συγκεκριμένες διεκδικήσεις. Η μία είναι να γίνει πιο θεσμικός ο κώδικας εμπορίας υποκατάστατων μητρικού γάλακτος, να γίνει με άλλα λόγια η κατευθυντήρια οδηγία νόμος. Από την άλλη, απευθυνόμαστε τόσο στα κρατικά νοσηλευτικά ιδρύματα όσο και στην ιδιωτική πρωτοβουλία και διεκδικούμε καλύτερες συνθήκες για τον θηλασμό. Ζητάμε ένα δωμάτιο για να μπορούν να θηλάζουν οι μητέρες ή και να αντλούν γάλα. Και το ζητάμε από εμπορικά κέντρα, αεροδρόμια, σταθμούς, εταιρείες με πολλούς εργαζόμενους και - όσο κι αν σας φαίνεται παράξενο - από νοσοκομεία. Δεν είναι δυνατόν το Νοσοκομείο Παίδων να μην έχει ένα δωμάτιο θηλασμού και ένα δωμάτιο άντλησης. Μέχρι στιγμής στο κάλεσμά μας έχουν ανταποκριθεί δυο-τρία νοσοκομεία της επαρχίας και ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο. Κανένα άλλο. Είναι τραγικό. Είναι τραγική η βραδυκινησία του συστήματος.

Πού θεωρείτε ότι οφείλεται;

Στο ότι μετράνε τα πάντα σε χρήμα, ειδικά αυτή την εποχή. Και στο ότι βλέπουν σε έναν βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Λένε π.χ. οι επιχειρηματίες «αυτό το δωμάτιο προτιμώ να το νοικιάσω ως αποθήκη» και δεν καταλαβαίνουν ότι ένας χώρος θηλασμού ευνοεί τα ψώνια στο εμπορικό κέντρο.

Η προώθηση του θηλασμού όμως δεν πρέπει να ξεκινάει από το ιατρικό προσωπικό; Συχνά οι συμβουλές τους είναι αντικρουόμενες και μπερδεύουν μια πρωτάρα μαμά.

Φυσικά. Θα σας πω το εξής: Ενώ η πρόθεση θηλασμού στις μαμάδες είναι 90%, την πρώτη εβδομάδα θηλάζει αποκλειστικά το 41% και τον πρώτο μήνα μόλις το 20%. Ξέρετε τι καταδεικνύει αυτή η πτώση; Την ανυπαρξία ενός συστήματος υγείας. Το ότι δεν υπάρχουν υποστηρικτικές υποδομές, μαίες στις περιφέρειες, ιατρεία θηλασμού, μονάδες που να υποστηρίζουν τον θηλασμό προτού ακόμη γεννήσει η μαμά, αλλά και παιδίατροι που να είναι εκπαιδευμένοι στον μητρικό θηλασμό και να έχουν και τον χρόνο να ασχοληθούν με αυτό. Γιατί αν είμαι ένας ιδιώτης παιδίατρος και μια μαμά με παίρνει 25 φορές την ημέρα και μου λέει «κλαίει», γιατί στην αρχή έτσι είναι, είναι πολύ πιθανό να κουραστώ ή από ανασφάλεια να πω «δώσε λίγο συμπλήρωμα». Γι’ αυτό και εμείς στην Αλκυόνη ετοιμάζουμε ένα e-learning πρόγραμμα εκπαίδευσης επαγγελματιών υγείας και στον χώρο της παιδιατρικής και στον χώρο της γυναικολογίας, το οποίο θα προσπαθήσουμε να γίνει προαπαιτούμενο για τη λήψη της ειδικότητας.

Πόσο λάθος είναι να δώσει κανείς συμπλήρωμα; Το ρωτάω αυτό γιατί στα πρόωρα μωρά συμβαίνει κατά κόρον. Είναι αδύνατον μετά να επανέλθουμε στον θηλασμό;

Όχι, δεν είναι αδύνατον, αλλά αυτά πρέπει να γίνονται προγραμματισμένα και με κάποια υποστήριξη στη μαμά. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι η μαμά δικαιούται και να κοιμηθεί ώστε να μπορεί να είναι «καλύτερη» με το μωρό της. Το πρώτο διάστημα, ακόμη και στα τελειόμηνα παιδιά, είναι δύσκολο. Δεν υπάρχουν ωστόσο υποστηρικτικές δομές. Μία από τις δράσεις της Αλκυόνης είναι να φτιάξει ένα σύστημα υποστήριξης για το οποίο πρέπει να πω ότι δεν βρίσκω πολλούς υπέρμαχους. Έχουμε κάνει μια γραμμή θηλασμού, το 10525, μέχρι τις 5 το απόγευμα και Σάββατο πρωί - δεν έχω τη δυνατότητα στελέχωσής του και τη νύχτα - και ετοιμάζουμε ενημερωτικό υλικό που θα ανέβει σε ένα site το οποίο θα αφορά τους γονείς αλλά και τους γιατρούς, ώστε να μην είναι αγχωμένοι με το βάρος του παιδιού και την επάρκεια του γάλακτος που είναι η συχνότερη αιτία διακοπής.

Πειράζει τελικά να χάσει λίγο βάρος το μωρό;

Όχι δεν πειράζει. Αλλά αυτός είναι ο λόγος αγωνίας γονιών και γιατρών. Ο παιδίατρος θα το συνεκτιμήσει και με άλλα στοιχεία

Πόσο σημαντική είναι η ψυχολογική υγεία μιας μητέρας; Πότε θα της προτείνατε να δώσει ξένο γάλα;

Δεν είναι πολύ διακριτό το όριο. Είναι μια συνεκτίμηση παραγόντων. Πόσο παροδική ή πόσο βαθιά είναι η θλίψη που περνάει μια μητέρα, η κούραση της, πόσο υποστηρικτικό σύστημα έχει, αν βλέπεις ότι έχει επιλόχειο κατάθλιψη ή είναι οι πρώτες «μαυρίλες» που αντιμετωπίζει μια μαμά μετά τον τοκετό. Αν έχεις ένα παιδί που είναι στην κόψη του ξυραφιού από πλευράς πρόσληψης τροφής και βάρους ή αν το ίδιο το παιδί σου δίνει το περιθώριο να περιμένεις. Είναι πολλές οι παράμετροι που πρέπει να συνεκτιμηθούν ανά περίπτωση. Δεν είναι μια διαχωριστική γραμμή που λες από εδώ και πριν θηλασμός από εκεί και πέρα συμπλήρωμα.

Αφού τα πράγματα δεν είναι τόσο ευδιάκριτα ούτε για εσάς τους γιατρούς, γιατί οι μητέρες είναι τόσο αυστηρές μεταξύ τους; Γιατί υπάρχει αντιπαλότητα ανάμεσα σε θηλάζουσες και μη;

Πιστεύω ότι οφείλεται στο έλλειμμα της κουλτούρας και της συνεχούς πορείας του θηλασμού και θα σας πω αμέσως τι εννοώ. Τρεις γενιές πίσω τα παιδιά των αγροτικών οικογενειών στα χωριά μας θήλαζαν, των αστικών είχαν τη δυνατότητα ακόμη και να έχουν παραμάνες. Αλλά ακόμη και στα χωριά υπήρχε ο θεσμός της παραμάνας. Υπήρχε κάποια γυναίκα που χωρίς πληρωμή μπορούσε να θηλάσει και το παιδί μιας άλλης είτε επειδή εκείνη δεν είχε γάλα, είτε επειδή ήταν άρρωστη, είτε επειδή είχε πεθάνει, διότι αυτό συνέβαινε συχνότερα, όπως φαντάζεστε. Αυτά καταργήθηκαν κάποια στιγμή. Η αστυφιλία μας απέτρεψε από τον θηλασμό, η διαφήμιση του γάλακτος ήρθε να μας πείσει, γιατρούς και μαμάδες, ότι το υποκατάστατο είναι καλύτερο και έτσι εδώ και περίπου 3 γενιές οι μητέρες δεν έχουν θηλάσει. Οι μαμάδες της δικής σας γενιάς δεν έχουν καμία εμπειρία θηλασμού, ούτε της δικής μου. Άρα αυτή τη στιγμή όχι μόνο η γιαγιά αλλά και η προγιαγιά του παιδιού που γεννιέται δεν έχει εμπειρία θηλασμού. Εμείς λοιπόν τώρα πρέπει να κινητοποιήσουμε μια εμπειρία αντίστροφη.

Δεν συμβαίνει αυτό; Δεν είναι σήμερα οι γυναίκες πιο συνειδητοποιημένες;

Οι μητέρες που βλέπουμε να θηλάζουν είναι η κορυφή του παγόβουνου. Ίσως επειδή υπάρχουν αρκετές ομάδες υποστήριξης του θηλασμού, δίνεται μια ψευδαίσθηση ότι όλες αυτές οι κινητοποιημένες μαμάδες -που είναι ένα κίνημα- μεταβάλλουν τα ποσοστά του θηλασμού. Δυστυχώς δεν είναι έτσι. Από κάτω υπάρχουν μαμάδες που θέλουν μια κινητοποίηση για να θηλάσουν. Και αυτό είναι φυσιολογικό διότι από τον μητρικό θηλασμό έχουμε αποστασιοποιηθεί. Και σε αυτό οφείλεται άλλωστε και η αντιπαλότητα για την οποία συζητούσαμε προηγουμένως. Η αποστασιοποίηση αυτή κάνει τις γυναίκες που θηλάζουν να νιώθουν πολύ περισσότερο περήφανες απ’ όσο δικαιούνται - στο κάτω κάτω μία φυσική διαδικασία είναι. Οι υπόλοιπες που δεν θηλάζουν από την άλλη πλευρά, βιώνουν ενοχή, κριτική και άρα θυμό. Είναι φυσικά αυτά τα συναισθήματα, αλλά οφείλουν να μην υπάρχουν. Η επιθετικότητα των μεν προς τις δε είναι απαράδεκτη. Ο καθένας κάνει το καλύτερο που μπορεί για το παιδί του. Στη ζωή μου σαν παιδίατρος εδώ και 40 χρόνια, έχω καταλάβει ότι οι μητέρες που δεν έχουν απολύτως καλή πρόθεση απέναντι στο παιδί τους είναι ελάχιστες. Είναι σπανιότατο φαινόμενο. Η μαμά είναι μαγεμένη από τη φύση απέναντι στο παιδί και είναι εκεί για να του προσφέρει τα πάντα, οι δυο τους είναι ένα ισχυρό δίδυμο. Χρειάζεται όμως ο κατάλληλος άνθρωπος για να την υποστηρίξει και να της δείξει πώς να θηλάσει. Κανένας δεν δικαιούται θυμό. Ακόμη και η μητέρα, που αποφασίζει να μη θηλάσει, ενώ δεν συντρέχει κάποιος ιατρικός λόγος, έχει τους δικούς της λόγους. Το να σταθώ κριτικά απέναντί της δεν έχει κανένα νόημα. Να την υποστηρίξω έχει νόημα. Να τη βοηθήσω να αλλάξει γνώμη κι αν δεν αλλάξει γνώμη να τη στηρίξω σε αυτή της την επιλογή. Ξέρετε, αυτός ο θυμός και ο φανατισμός είναι που μειώνει ίσως τα ποσοστά θηλασμού.

Τι  θα λέγατε σε μια μητέρα που γέννησε πρόωρα για να τη στηρίξετε να θηλάσει και πώς μπορείτε να τη βοηθήσετε στην Αλκυόνη;

Θα προσπαθούσα να την πείσω ότι ο θηλασμός θα βοηθήσει πολύ το παιδί της. Τόσο το μητρικό γάλα από μόνο του, όσο και η σωματική επαφή, αν αργότερα το μωρό καταφέρει να πιάσει το στήθος. Όμως σέβομαι και αντιλαμβάνομαι το να μην τα καταφέρει κάποια μαμά που έχει ένα πρόωρο παιδί. Εκεί νομίζω ότι χρειάζεται ένα έμπειρο προσωπικό, μαζί και ψυχολόγος, διότι αυτή η μητέρα χρειάζεται και πρακτική και ψυχολογική στήριξη. Στο ιατρείο θηλασμού της Αλκυόνης υπάρχει και ψυχολόγος και μια μητέρα μπορεί να πάρει συμβουλές από το τηλέφωνο, τόσο την περίοδο που αντλεί γάλα επειδή το παιδί της βρίσκεται στη μονάδα όσο και όταν τελικά το πάρει στο σπίτι. Ωστόσο, το σημαντικό για τη μητέρα αυτή είναι να πάρει βοήθεια στον χώρο που βρίσκεται το παιδί της.

Λίγα πράγματα γίνονται όμως προς αυτή την κατεύθυνση στα ελληνικά ιδρύματα.

Έχετε δίκιο. Για τους γιατρούς των μονάδων έχει μεγαλύτερη σημασία η επιβίωση του βρέφους και τη μαμά σε αυτόν τον αγώνα την κάνουν λίγο στην άκρη. Ωστόσο, εξ ορισμού πρέπει να ενισχύεται ο θηλασμός και η σχέση της μαμάς με το παιδί. Και η αγκαλιά. Να το πάρει στα χέρια της, με τους τραχειοσωλήνες και όλα τα σωληνάκια, να το πιάσει, να το χαϊδέψει, να του μιλήσει, να ξαναθυμηθεί αυτό το μωράκι τις ενδομήτριες εμπειρίες του. Αυτό στα αλήθεια είναι ένα έλλειμμα στις μονάδες, παρ’ όλο που οι έρευνες αποδεικνύουν ότι τα μωρά που έχουν επαφή με τους γονείς έχουν καλύτερη έκβαση. Γι’ αυτό όμως χρειάζεται υποδομή, τεχνογνωσία και εκπαίδευση, όχι μόνο των νοσηλευτών αλλά και των γιατρών. Εμείς πρώτοι πρέπει να μάθουμε να μην φοβόμαστε ότι θα πάθει κάτι το παιδί από τον γονιό που πάει να το πιάσει.

Όσον αφορά το κομμάτι της ψυχολογικής στήριξης μέσα στις μονάδες, πόσο απαραίτητο το θεωρείτε;

Απολύτως. Κοιτάξτε, οι γονείς των πρόωρων έρχονται αντιμέτωποι με την πιο σκληρή ιατρική, την ιατρική στις εντατικές. Ορισμένοι φοβούνται να επενδύσουν συναισθηματικά σε ένα πλάσμα που μπορεί να χαθεί. Υπάρχει μια κατηγορία γονιού που λέει «εγώ είμαι εδώ και το παιδί μου θα ζήσει». Μια άλλη είναι ακινητοποιημένη, λέει: «θα ζήσει ή δεν θα ζήσει κι αν ζήσει τι παιδί θα είναι;». Και μια τρίτη δεν θέλει να κάνει δεσμό με το παιδί, γιατί φοβάται περισσότερο τον πόνο της απώλειας. Αυτά είναι απολύτως θεμιτά και ακουμπάνε πάνω σε παλιότερα θέματα. Εκεί είναι που χρειάζεται υποστήριξη το ζευγάρι.

Τι θα μπορούσε να γίνει για να λειτουργήσουν τράπεζες γάλακτος και σε άλλα μαιευτήρια εκτός από το Έλενα;

Είναι δύσκολο κάτι τέτοιο στις μέρες μας, διότι οι φορείς είναι διστακτικοί, λόγω των χρημάτων που απαιτούνται. Ωστόσο αν κάνει κανείς μια μακροχρόνια ανάλυση, τα οφέλη από τον μητρικό θηλασμό είναι τεράστια. Και δεν μιλώ μόνο για τα ατομικά, τα οφέλη για την οικογένεια, αλλά και για τα οικονομικά οφέλη σε ένα κράτος. Αν καθίσει κάποιος και υπολογίσει αρρώστιες, απουσίες από την εργασία κ.λπ. θα δει ότι ο μητρικός θηλασμός μόνο οικονομία είναι. Μόνο όφελος έχει η υποστήριξή του σε οποιοδήποτε κράτος. Όμως όσο βλέπουμε βραχυπρόθεσμα τα πράγματα, οι δομές που απαιτούν χρήματα δεν θα μπορέσουν να στηριχτούν.

Πόσο πιθανή βλέπετε στο μέλλον τη δημιουργία μιας πρωτοβουλίας για τη στήριξη του θηλασμού στα πρόωρα;

Είναι μέσα στις σκέψεις μας και μάλιστα έχω στο νου μου να δουλέψω ένα πρόγραμμα στήριξης σε μία από τις μονάδες. Επίσης έχει αρχίσει διεθνώς να γίνεται μια προσπάθεια προτυποποίησης μιας τέτοιας πράξης και σκέφτομαι να συνεργαστούμε με τους ανάλογους εταίρους ώστε να εφαρμοστεί σε μια μονάδα και να μεταλαμπαδευτεί. Διότι χρειάζεται μόνο διάθεση, κέφι και επιθυμία. Δεν χρειάζονται παραπάνω χρήματα.


* Σε συνέχεια της γνώμης μου για τον θηλασμό. 

ΧΡΗΣΙΜΑ
Στην Αλκυόνη μπορείτε να βρείτε υποστήριξη ακόμη κι αν προς το παρόν αντλείτε γάλα. Μπορείτε να βοηθηθείτε έστω και μόνο ψυχολογικά. Μπορείτε ακόμη να συγκροτήσετε μια ομάδα μαζί με άλλες μητέρες που γνωρίσατε στη ΜΕΝΝ και προσπαθείτε να θηλάσετε.

_Τηλεφωνήστε στο 210 7701.557 καθημερινά (9 π.μ. - 2 μ.μ.) και κλείστε ραντεβού στο ιατρείο θηλασμού της Αλκυόνης (λειτουργεί κάθε Δευτέρα 3 μ.μ. - 5 μ.μ.).

_Τηλεφωνήστε καθημερινές 9 π.μ. - 5.μ.μ και τα πρωινά του Σαββάτου στο 10525 για στήριξη του θηλασμού σε όποια φάση κι αν βρίσκεστε. 

Η προσπάθεια θηλασμού* αξίζει

Η Μαργαρίτα γέννησε στις 31 εβδομάδες και είδε το πρωτόγαλά της να πετιέται, γιατί κανείς δεν σκέφτηκε να τη βοηθήσει να το στείλει στο μωρό της που νοσηλευόταν σε άλλο ίδρυμα. Με πολλή προσπάθεια και λίγη τύχη κατάφερε και θήλασε. Και μας διηγείται την ιστορία της.


«Ήταν Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου βράδυ και είχαμε φύγει από το γραφείο του γυναικολόγου κλαίγοντας. Ήμουν έγκυος 31 εβδομάδων και το μωρό δεν μεγάλωνε. Δεν είχα καν μεγάλη κοιλιά. Δεν είχα συνειδητοποιήσει τίποτα και το μωρό έπρεπε να γεννηθεί. Βάρος 1180 γρ. Γέννησα με καισαρική, 1024 γρ., είδα το μωρό για δευτερόλεπτα και θα το έβλεπα σε τρεις μέρες ξανά. Είχε πάει στο Παίδων. Εγώ σε άλλη κλινική. Δεν ένιωθα μητέρα με τίποτα.

Το δωμάτιο τετράκλινο. Το επόμενο πρωί, ήρθε μια μαία και μου είπε ότι για να μην πρηστεί το στήθος μου πρέπει να βγάλω το γάλα με θήλαστρο. Είχα μια βασική ενημέρωση και έτσι ζητούσα το θήλαστρο κάθε τρεις ώρες. Το γάλα που έβγαλα την πρώτη ημέρα γέμισε ένα μπουκάλι. Το γάλα αυτό πετάχτηκε. Πετάχτηκε γιατί δεν είχαν σκεφτεί να μου δώσουν αποστηρωμένο φιαλίδιο. Γιατί το μωρό
ήταν μακριά και δεν σκέφτηκαν ότι μπορεί να ήθελα να δώσω το πρωτόγαλά μου στο πρόωρο παιδί μου. Εγώ πάλι δεν σκέφτηκα ότι θα μου έδιναν μη αποστειρωμένο φιαλίδιο.

Έβγαζα το γάλα κάθε τρεις ώρες, με κόσμο να μπαινοβγαίνει στο ιδιωτικό μαιευτήριο και να με κοιτάει παράξενα που ήμουν με το στήθος έξω και ένα μηχάνημα με αστείο ήχο να βγάζει το γάλα. Με κοιτούσαν περίεργα και ψιθύριζαν. Τη δεύτερη μέρα δεν άντεξα. Σηκώθηκα, πήγα και υπέγραψα και έφυγα.

Πήγα να δω το παιδί δύο μέρες αφότου γέννησα. Στο Παίδων μόλις με είδαν, άκουσα τον εφημερεύοντα ιατρό στη ΜΕΝΝ να λέει «Τι ήρθε αυτή δεύτερη μέρα εδώ; Έχει γούστο να μας
λιποθυμήσει». Χωρίς σχόλια... Κάπως έφτασε στα χέρια μου ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για δημιουργία τράπεζας γάλακτος. Ήθελα να νιώσω μητέρα. Ήθελα να δεθώ με τον γιο μου και δεν μπορούσα. Το μόνο που μπορούσα και όφειλα να κάνω είναι να βγάζω το γάλα μου και να του το δίνω. Από εκείνη την ημέρα, μέχρι που βγήκε από τη μονάδα, έναν μήνα αργότερα, και μέχρι που πέρασαν 6 μήνες, έβγαζα το γάλα με ενοικιαζόμενο διπλό θήλαστρο, έτσι ώστε να αυξήσω το γάλα, κάθε 3 ώρες το 24ωρο.

Όταν τον πήρα στο σπίτι προσπαθούσα να πιάσει το στήθος, αλλά δεν μπορούσε. Στην αρχή ήταν μικρός, μετά είχε μάθει το μπουκάλι. Είχα δει όλα τα σχετικά βίντεο στο διαδίκτυο, με οδηγίες θηλασμού. Τα ήξερα απέξω. Αλλά δεν... Τελικά, αποφάσισα να πάω σε σύμβουλο θηλασμού. Την πρώτη μέρα που πήγα στο γραφείο της μου έδειξε το αυτονόητο. Μου έδειξε πώς να κρατάω το παιδί σωστά κάτι που θα ορκιζόμουν ότι κάνω σωστά αλλά δεν έκανα. Το παιδί θήλασε εκείνη την στιγμή για πρώτη φορά, στο γραφείο της ιατρού-σύμβουλου IBCLC.

Ναι, στο δικό μου μυαλό, έγινα μητέρα. Ναι, τα κατάφερα. Ναι, δέθηκα με το παιδί. Ναι, μίσησα το θήλαστρο. Κουράστηκα. Ήταν ό,τι πιο δύσκολο έχω κάνει αλλά θα το έκανα ξανά. Καμιά δεν γεννήθηκε μητέρα. Καμιά δεν γεννήθηκε γνωρίζοντας πώς να θηλάσει. Είναι δύσκολο. Με υπομονή και τύχη τα κατάφερα. Δεν μπορώ να πω σε καμία μητέρα ότι θα τα καταφέρει σίγουρα. Μπορώ όμως να πώ ότι η προσπάθεια ΑΞΙΖΕΙ. Καλή επιτυχία σε όλες τις μαμάδες, πρόωρων ή τελειόμηνων μωρών!».


Μαργαρίτα Συντίλα



* Σε συνέχεια της γνώμης μου για τον θηλασμό.

Στείλτε μου ιστορίες θηλασμού επιτυχείς ή όχι (ksokou@gmail.com), δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να βοηθήσουμε τις επόμενες. Και αν τώρα θηλάζετε ή αντλείτε γάλα, στείλτε μου τις απορίες σας στη σελίδα του 31εβδομάδες στο facebook. Ίσως έτσι, μαζί με τις δικές σας ιστορίες και εμπειρίες, ανοίξουμε μια κουβέντα. Η οποία εύχομαι να εξελιχθεί σε μια ομάδα πρώτων βοηθειών. 

Μια ιστορία θηλασμού*

Υπάρχουν δύο τρόποι προσέγγισης για να ενθαρρύνεις μια μητέρα να θηλάσει. Και οι δύο προαπαιτούν την ενημέρωση. Ο πρώτος όμως εστιάζει μόνο σε αυτή και «μαλώνει» για τις συνέπειες του μη θηλασμού στην υγεία του παιδιού. Στις περιπτώσεις των πρόωρων νεογνών ταιριάζει μόνο ο δεύτερος: εκείνος που δεν θα τρομάξει τη μητέρα, δεν θα τη φορτώσει ενοχές, αλλά θα της δείξει τον δρόμο, αγκαλιάζοντας με αγάπη τις προσπάθειες και τις επιλογές της. Σαν το παραμύθι με τον άνεμο και τον ήλιο, που τελικά κάνει κάποιον να βγάλει το παλτό του. Πένα στην Αρτεμισία.

«Έμεινα έγκυος σε δίδυμα τον Φεβρουάριο του 2011. Τελική ημερομηνία ήταν η 11η Νοεμβρίου. Γέννησα τα παιδιά μου προγραμματισμένα στις 37 εβδομάδες, επειδή ο γιατρός με φόβισε στις 36 εβδομάδες ότι δεν έχουν πάρει πολύ βάρος. Έτσι, είχα αρχίζει να προετοιμαζόμαι παρ' όλο που η μαία απο τη "Φαιναρέτη" (στην οποία πήγαινα για να ενημερωθώ και να προετοιμαστώ για το θηλασμό) επέμενε ότι δεν είναι καλή εβδομάδα η 37η και ότι αφού δεν έχω κάποιο θέμα να περιμένω να γεννήσω κανονικά. Εγώ όμως φοβόμουν να παρακούσω το γιατρό και επειδή είχα δύο ζωές να σκεφτώ, εκτός από μένα, έκανα τυφλά και άκριτα ό,τι μου έλεγε.

Γέννησα στις 37 εβδομάδες. Οκ, θεωρητικά τελειόμηνα θα μου πείτε. Μπήκαν όμως θερμοκοιτίδα, γιατί ο μικρός είχε ταχύπνοια και η μικρή ζύγιζε 2260 γρ. (ενώ αυτός 2540 γρ). Έμειναν μία εβδομάδα στη θερμοκοιτίδα. Από τη δεύτερη μέρα που ήξερα από τη μαία ότι γίνεται η σπαργάνωση (κατεβαίνει το γάλα) ζητούσα από το μαιευτήριο το θήλαστρο. Δεν υπήρχε πάντα διαθέσιμο. Είχα το νου μου να το ζητάω κάθε τρεις ώρες και να επιμένω αν δεν είχαν διαθέσιμο κάθε τέταρτο. Έβγαζα ελάχιστο γάλα και ούτε έμαθα ποτέ αν έφτανε στα παιδιά. Ήξερα ότι τους έδιναν ξένο. Με τρόμο είδα ότι είχαν και πιπίλα δίπλα τους. Έλεγα πάει. Πίνουν από μπιμπερό, τους δίνουν πιπίλα, θα τα πάρω σπίτι μετά από μέρες άντε να πιάσουν τη θηλή. Συνέχιζα όμως να βγάζω καθε τρεις ώρες γάλα. Δεν ήξερα αν θα βγω μαζι με τα παιδιά.

Τελικά βγήκα μόνη μου. Ευτυχώς την προηγούμενη μέρα τηλεφώνησα σε μια εταιρεία που νοικιάζει θήλαστρα γιατί ήθελα ένα διπλό λόγω των διδύμων. Έτσι, όταν έφυγα για το σπίτι, είχα το απαραίτητο εργαλείο. Επιπλέον γέννησα σε μαιευτήριο κοντά στο σπίτι πράγμα που μου επέτρεπε να πηγαίνω και στα δύο επισκεπτήρια όσο γάλα είχα αποθήκευσει και να τους το δίνω από μπουκάλι. Το θετικό ήταν ότι χωρίς να έχω μαζί μου τα παιδιά ξυπνούσα σα να τα έχω, είχα μπει στο νόημα του ωραρίου αναγκαστικά και το τήρησα κι ας μην ήξερα αν θα πιάσουν θηλή. Έλεγα, έστω ας βγάζω και ας το δίνω μετά. Γενικά, δεν είχα αγχωθεί. Έκανα την προσπάθεια όπως μου έβγαινε και την ένιωθα και αν δεν πήγαινε κατ' ευχήν, θα το σταματούσα. Πήγαινα λοιπόν με τα γάλατα στο ψυγειάκι, στα αποστειρωμένα μπουκάλακια και ενίοτε με το θήλαστρο, απ' όπου έβγαζα και έδινα γάλα. Αυτό κράτησε 4 μέρες που μου φάνηκαν αιώνας.

Όταν τα πήραμε στο σπίτι κοιμόντουσαν. Μετά από λίγο ο γιος μου άρχισε να κλαίει. Θα πεινάει, σκέφτηκα. Πήγα μόνη μου στο δωμάτιο, κάθισα στην άκρη του διπλού κρεβατιού, έβγαλα δειλά το στήθος μου και το θαύμα έγινε! Έπιασε τη θηλή και θήλασε σα να το ήξερε από πάντα! Έφαγε μια χαρά και κοιμήθηκε! Η κόρη μου κι αυτή θήλασε τελικά, αλλά την πρώτη εβδομάδα της έδινα και συμπλήρωμα, γιατί βαριόταν να θηλάσει. Τελικά, μόλις βρήκαμε το ρυθμό μας κατάφερα να θηλάσω αποκλειστικά 6 μήνες.

Στους 2 μήνες επέστρεψα στη δουλειά μου - εννοείται μαζί με το θήλαστρο - και είχα τράπεζα γάλακτος στο ψυγείο για παν ενδεχόμενο. Δεν λέω ότι ήταν εύκολο, αλλά το ήθελα από πριν και έλεγα αφού δεν θα γεννήσω φυσιολογικά έστω ας κάνω αυτό. Για εκείνα το έκανα. Υπήρχαν στιγμές κούρασης αλλά και στιγμές ευτυχίας, όπως σε όλα τα πράγματα. Μετά τους 6 μήνες που κόβονται δύο γεύματα είναι πολύ εύκολο να το συνεχίσεις, αλλά φοβήθηκα μήπως δύσκολα απογαλακτιστούν και το σταμάτησα σταδιακά μόνη μου, χωρίς φάρμακα, όπως με συμβούλευσε η μαία.

Θέλω να πω λοιπόν ότι όλα πήγαν καλά τελικά, αλλά συντέλεσαν και κάποιοι παράγοντες:
1. Είχα ενημερωθεί σωστά, ήξερα πώς λειτουργεί ο θηλασμός και τι να περιμένω.
2. Είχα θηλές προς τα έξω.
3. Δεν είχα θυροειδή ή άλλα προβλήματα υγείας.
4. Παρ' όλο που μπήκαν θερμοκοιτίδα, έμενα κοντά και μπορούσα να πηγαίνω σε κάθε επισκεπτήριο.
5. Είχα αμέριστη βοήθεια από το περιβάλλον μου.
6. Τα παιδιά μου δεν μπερδεύτηκαν από τις διαφορετικές θηλές.
7. Το ήθελα πολύ, δεν απογοητεύτηκα από την ποσότητα, δεν αγχώθηκα, δεν σήμαινε κάτι για μένα και αν δεν τα κατάφερνα τελικά.
8. Το επαγγελματικό θήλαστρο βοήθησε πολύ στην «παραγωγή». Χαλάλι τα 60 ευρώ το μήνα! Σκεφτείτε πόσα χρήματα γλίτωσα από το να έδινα σε δύο παιδιά κάθε 3 ώρες σκόνη.

Αυτό που θέλω να πω κλείνοντας είναι ότι τα παιδιά μας εμάς ξέρουν ως μητέρες τους και εμάς αγαπάνε. Δεν μπορούν να συγκρίνουν και να βγάλουν συμπεράσματα για τις άλλες μητέρες και στην τελική δεν τους νοιάζει! Αγάπη! Μόνο αυτό τους νοιάζει!».

Αρτεμισία Μεγάλου

* Σε συνέχεια της γνώμης μου για τον θηλασμό.

Στείλτε μου ιστορίες θηλασμού επιτυχείς ή όχι (ksokou@gmail.com), δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να βοηθήσουμε τις επόμενες. Και αν τώρα θηλάζετε ή αντλείτε γάλα, στείλτε μου τις απορίες σας στη σελίδα του 31εβδομάδες στο facebook. Ίσως έτσι, μαζί με τις δικές σας ιστορίες και εμπειρίες, ανοίξουμε μια κουβέντα. Η οποία εύχομαι να εξελιχθεί σε μια ομάδα πρώτων βοηθειών.