Ο νεογνολόγος που προασπίζεται τον θηλασμό*

Το συγκλονιστικότερο ίσως όλων στην κουβέντα που ακολουθεί με τον Γιώργο Λιόση, διευθυντή του Νεογνολογικού Τμήματος του νοσοκομείου «Έλενα Βενιζέλου» και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Θηλασμού, είναι η πληροφορία πως η μοναδική τράπεζα μητρικού γάλακτος που υπάρχει στην Ελλάδα, λειτουργεί από το 1947. Και από τότε μέχρι σήμερα, σχεδόν 70 χρόνια μετά, δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια να φτιαχτεί άλλη. Έτσι, η πλειονότητα των μωρών που χρειάζονται συμπλήρωμα για διάφορους λόγους, τρέφεται με φόρμουλα, εκτός από εκείνα που έτυχε να γεννηθούν στο Έλενα. Επαναλαμβάνω: εδώ και 60+ χρόνια. Δεν θα αναφερθώ τώρα στη σημασία ύπαρξης τραπεζών γάλακτος (επιφυλάσσομαι για το μέλλον), διότι θα βαρεθείτε να διαβάσετε τη συνέντευξη που ακολουθεί με τον κατεξοχήν προασπιστή του θηλασμού των πρόωρων. 

Ο Γιώργος Λιόσης είναι ο νεογνολόγος, από τον οποίο δεν θα ακούσετε μάλλον ποτέ «δώσε λίγο ξένο να πάρει λίγο βάρος και βλέπουμε». Είναι ο άνθρωπος που άκουσα με καημό να λέει πως στην Ελλάδα υστερούμε σημαντικά στην ψυχολογική υποστήριξη των γονέων όσο το νεογνό νοσηλεύεται αλλά και στο μετά, αφού τα μωρά βγουν από τις ΜΕΝΝ σε μια συνέντευξη Τύπου. Είναι ο ίδιος που μου έδωσε τουλάχιστον έναν ξεκάθαρο λόγο για τον οποίο το μητρικό γάλα αποτελεί φάρμακο για τα βιαστικά μωρά και με πληροφόρησε πως πλέον τα πρόωρα νεογνά μπορούν να σιτίζονται από την πρώτη κιόλας μέρα και να μπαίνουν στο στήθος από την 28η εβδομάδα (κύησης). Τέλος, μου επιβεβαίωσε αυτά που είχα στο μυαλό μου: πως όχι τυχαία το παιδί μου πήρε τα πάνω του από τη στιγμή που τράφηκε με το γάλα μου και πως εντελώς δικαιολογημένα η άντληση γάλακτος και ο στόχος μου να της το δώσω, με βοήθησε ψυχολογικά. 

Πολλές φορές ακούμε ότι μόλις το παιδί αρχίζει να σιτίζεται με μητρικό γάλα, παίρνει αμέσως τα πάνω του στη θερμοκοιτίδα. Ισχύει ή είναι ιδέα μας;

Σαφώς και ισχύει και οι πιο πρόσφατες έρευνες το καταδεικνύουν. Γι’ αυτό και πλέον ξεκινάμε τη σίτιση με μητρικό γάλα, από την πρώτη κιόλας μέρα, ακόμη και στα εξαιρετικά πρόωρα βρέφη, ακόμη και σε εκείνα που παλιότερα θα κρίναμε ότι έπρεπε να σιτιστούν μόνο παρεντερικά. Αρχίζουμε με μόλις 0,5 ml και αυξάνουμε προοδευτικά. Μια τελευταία δική μας έρευνα, που έγινε από το τμήμα προώρων του μαιευτηρίου «Έλενα Βενιζέλου» σε 600 βρέφη, έδειξε πως εκείνα που σιτίστηκαν με μητρικό γάλα παρουσίασαν πολύ λιγότερες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, βγήκαν πολύ γρηγορότερα από το τμήμα προώρων και μετά την έξοδο είχαν πολύ χαμηλότερα ποσοστά λοιμώξεων στους πρώτους μήνες. Η έρευνά μας έδειξε επίσης ότι τα παιδιά που πήραν μητρικό γάλα, είχαν πολύ χαμηλά ποσοστά μιας πολύ σοβαρής κατάστασης που προσβάλλει τα μικρά πρόωρα και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε τύφλωση. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας. Τα νέα δεδομένα, που επιβεβαιώθηκαν και από τη μελέτη μας, λένε ότι τα παιδιά από την 28^η κιόλας εβδομάδα μπορούν να μπουν στο στήθος, καθώς οι θηλαστικές κινήσεις μοιάζουν με αυτές που κάνουν στην κοιλιά της μητέρας τους πίνοντας αμνιακό υγρό. Στο μαιευτήριο που εργάζομαι εδώ και 25 χρόνια στο «Έλενα Ε Βενιζέλου», κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να μην δίνουμε γάλα από μπιμπερό και να βάζουμε από νωρίς τα μωρά στην αγκαλιά της μητέρας ακόμα και εάν βρίσκονται σε αναπνευστική υποστήριξη ή δεν μπορούν ακόμα να θηλάσουν. Η ενέργεια αυτή τα βοηθά να αρχίζουν πολύ γρήγορα τις προσπάθειες για θηλασμό και τελικά να θηλάζουν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Αν μπορούσατε να ξεχωρίσετε έναν μόνο λόγο για τον οποίο θα συμβουλεύατε μια μητέρα πρόωρου να θηλάσει, ποιος θα ήταν;

Αν σκεφτείτε ότι η νεκρωτική εντεροκολίτιδα είναι η βασικότερη αιτία θανάτου στα πρόωρα βρέφη και ότι το μητρικό γάλα με τους παράγοντες και τα στοιχεία που περιέχει συμβάλλει στην αποδυνάμωση της απειλητικής αυτής ασθένειας, θα έλεγα ότι ο θηλασμός μπορεί να είναι ζήτημα ζωής και θανάτου.

Πώς θα έπρεπε να προσεγγίσουμε μια μητέρα που έχει γεννήσει πρόωρα, προκειμένου να τη βοηθήσουμε να θηλάσει και όχι να την πιέσουμε;

Η προσπάθεια και η ενημέρωση πρέπει να αρχίζει πριν από τον τοκετό, καθώς ποτέ δεν ξέρεις με βεβαιότητα εάν μια γυναίκα τελικά γεννήσει πρόωρα. Αμέσως μετά τον τοκετό, θα πρέπει η υπεύθυνη μαία να επισκεφθεί την μητέρα και να της διδάξει πώς να βγάζει και να αποθηκεύει το γάλα της.

Είναι προτιμότερη η μεικτή διατροφή από την απουσία θηλασμού και γιατί;

Στο «Έλενα» δεν συστήνουμε φόρμουλα. Στην περίπτωση που η μητέρα για κάποιο λόγο - π.χ. διαμένει στην επαρχία - δεν μπορεί να δώσει το δικό της γάλα, χορηγούμε μητρικό γάλα από μητέρες που έχουν δωρίσει μέρος του γάλακτός τους που περισσεύει στην τράπεζα γάλακτος του τμήματος. Βέβαια οι δότριες έχου ελεγχθεί για την ύπαρξη μεταδοτικών ασθενειών και το γάλα παστεριώνεται και μπαίνει στην κατάψυξη. Ετσι τα πρόωρα θηλάζουν με μητρικό γάλα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα και εάν η μητέρα δεν μπορεί να χορηγήσει το δικό της γάλα.  Η προσπάθεια αυτή εξαπλώνεται σιγά σιγά, καθώς και άλλα μαιευτήρια γίνονται φιλικά προς τον μητρικό θηλασμό.

Πώς λειτουργεί η τράπεζα γάλακτος στο Έλενα και τι χρειάζεται για να αποκτήσουν όλα τα μαιευτήρια;

Η τράπεζα γάλακτος στο «Έλενα» λειτουργεί από το 1947, με μια διακοπή την περίοδο που είχε εμφανιστεί ο HIV. Οι μητέρες που δίνουν το γάλα τους υποβάλλονται σε μικροβιολογικές εξετάσεις. Ακόμη κι αν έχουν προσβληθεί από τον μεγαλοκυτταροϊό, που μπορεί να μολύνει ένα βρέφος κάτω των 33 εβδομάδων, το γάλα τους θα παστεριωθεί εδώ στην τράπεζα και θα χορηγηθεί άφοβα. Υπάρχει επίσης εξοπλισμός που μετράει την περιεκτικότητα του μητρικού γάλακτος σε λίπος και πρωτεΐνες και έχουμε τη δυνατότητα να το εμπλουτίσουμε, μόνον εάν χρειάζεται, με τα απαραίτητα στοιχεία, όπως πρωτεΐνη, ασβέστιο, φωσφόρο κ.λπ. Επομένως, κάθε υγιής γυναίκα που θηλάζει, αν εξεταστεί και ακολουθήσει τις οδηγίες υγιεινής μπορεί να δωρίσει το γάλα της, ακόμη κι αν το έχει συλλέξει στο σπίτι της. 

Τι πιστεύετε ότι λείπει από το ελληνικό σύστημα υγείας όσον αφορά τον θηλασμό των πρόωρων;

Δεν πιστεύω ότι είναι θέμα του συστήματος, αλλά του κάθε ιδρύματος. Η κάθε μονάδα νοσηλείας, το κάθε μαιευτήριο, πρέπει με προσπάθεια και υπερβαίνοντας πολλές δυσκολίες να διεκδικήσει και να δημιουργήσει συνθήκες φιλικές προς τον θηλασμό. Όπως σας είπα και πριν όλο και περισσότερα μαιευτήρια γίνονται φιλικά προς τον θηλασμό. Εκτός από το «Αττικό» και το «Έλενα», έγινε πρόσφατα και το «Μητέρα» (δεν έχει δοθεί ακόμα επίσημα η πιστοποίηση), ενώ και στο «Ιασώ» αλλά και σε όλα τα μαιευτήρια γίνονται σημαντικά βήματα  

Γιατί δίνονται αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με τον θηλασμό στα πρόωρα;

Πιστεύω ότι υπάρχουν πλέον κανόνες που ακολουθούνται από τα περισσότερα τμήματα προώρων.

Τι πρέπει πραγματικά να προσέχει μια μητέρα που αποθηκεύει το γάλα της για το πρόωρο μωρό της και τι όταν τελικά του το δίνει;

Όχι πολλά στην πραγματικότητα, αφού το μητρικό γάλα, πολύ δύσκολα μολύνεται. Χρειάζεται μόνο να πλένει το στήθος και τα χέρια της και να αποθηκεύει το γάλα σε αποστειρωμένα δοχεία.

Ποιο είναι το συχνότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ένα πρόωρο μωρό που προσπαθεί να θηλάσει και πώς το αντιμετωπίζετε εσείς ως νεογνολόγος;

Το συχνότερο πρόβλημα είναι ο μετεωρισμός της κοιλιάς, επειδή το βρέφος δυσκολεύεται να χωνέψει. Ωστόσο ούτε σε αυτή την περίπτωση δεν διακόπτουμε πλέον τη σίτιση με μητρικό γάλα. Το ξένο γάλα είναι που επιδεινώνει την κατάσταση. Ένα άλλο σύνηθες πρόβλημα είναι η έλλειψη καλού αντανακλαστικού θηλασμού. Σε αυτή την περίπτωση που στην αρχή το παιδί δεν μπορεί σιτιστεί, το βάζουμε να «θηλάσει» σε κενό στήθος, δηλαδή αφού η μητέρα έχει βγάλει με θήλαστρο πρώτα το γάλα. Η τεχνική αυτή βοηθά πολύ το παιδί να μάθει και να αρχίσει τον θηλασμό χωρίς πρόβλημα.

Τι θα συμβουλεύατε μια μητέρα πρόωρου που έχει κουραστεί από την αγωνία και θέλει να διακόψει τη συλλογή γάλακτος;

Θα προσπαθούσα να την πείσω, χωρίς όμως να την πιέσω, για τα οφέλη του μητρικού γάλακτος, που λειτουργεί πραγματικά  σαν φάρμακο στα πρόωρα βρέφη. Κατανοώ τη δύσκολη ψυχολογία μιας μητέρας που απέκτησε πρόωρο μωρό, αλλά αυτή η ψυχολογία μπορεί και να συνεχιστεί. Ο θηλασμός όμως είναι σημαντικό να διατηρηθεί από την αρχή.

Πόσο σημαντική είναι η ψυχολογική υγεία μιας μητέρας; Πότε θα της προτείνατε να δώσει ξένο γάλα; (για το καλό το δικό της και πότε για το καλό του παιδιού;).

Φυσικά, η ψυχολογία της μητέρας είναι πολύ σημαντική. Πιστεύω όμως ότι η προσπάθειά της να διατηρήσει το γάλα της μπορεί τελικά να λειτουργήσει θετικά στην ψυχολογία της. Μια μητέρα που θλίβεται επειδή για πρακτικούς λόγους δεν μπορεί να προσφέρει βοήθεια στο παιδί της, θα αρχίσει να νιώθει πως κάνει κάτι χρήσιμο και έτσι θα αισθάνεται και η ίδια καλύτερα.

Τι θα λέγατε σε μια μητέρα που δεν κατάφερε να θηλάσει και αισθάνεται άσχημα γι’ αυτό;

Να μην αισθάνεται άσχημα. Το ότι είναι μητέρα αποτελεί από μόνο του μεγάλη προσφορά. Και η δική μου γυναίκα θήλασε μόνο 2 μήνες, αλλά η κόρη μας είναι ένα πανέξυπνο παιδί. Θα της έλεγα ωστόσο να προσπαθήσει να θηλάσει το δεύτερο παιδί της. 

* Σε συνέχεια της γνώμης μου για τον θηλασμό.


ΧΡΗΣΙΜΑ
_ Αν θέλετε να πάρετε συμβουλές για τον θηλασμό από το Έλενα, τηλ. 210 6462782 και 210 6402360.
_ Αν θέλετε να δωρίσετε γάλα στην τράπεζα γάλακτος, επικοινωνήστε με το μαιευτήριο στο τηλ. 213 2051360.
 

The big «Θ»

Το ποστ του θηλασμού το καθυστέρησα πολύ. Ήθελα να είναι απαλλαγμένο από θυμό και γεμάτο κατασταλαγμένη άποψη. Ίσως επειδή τις μέρες που έγραφα τίγκα στην οργή για τις καισαρικές, έπεσα επάνω σε μια ανάρτηση της ΚaPa που συμβούλευε: sleep on it. Την άκουσα. Άφησα να περάσουν οι μέρες και οι μήνες, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσα να βρω μια άκρη, έναν τρόπο για να οργανώσω μια ομάδα πρώτων βοηθειών για τις μητέρες με πρόωρα μωρά που θέλουν να θηλάσουν. Δυσκολεύτηκα πολύ. Στον δρόμο έμαθα πληροφορίες και άκουσα απόψεις που με στενοχώρησαν. Έμαθα όμως κι άλλα που μου έδιναν λόγο να συνεχίσω.

Τελικά τα κατάφερα. Αυτό το ποστ δεν βγάζει καπνούς απ’ τα ρουθούνια – οπότε αν το περιμένατε τέτοιο, σόρι. Βγάζει όμως μια κάποια λύπη. Γιατί λυπάμαι που συζητιέται ακόμη ο δημόσιος θηλασμός, λες κι είναι αυτό το θέμα. Λυπάμαι που υπάρχει διαμάχη – γιατί υπάρχει – ανάμεσα σε θηλάζουσες και μη και μια κόντρα σχετικά με το πόσο θα θηλάσει μια μητέρα (όσο γουστάρει, not?). Λυπάμαι να ακούω από μια μητέρα: «κορίτσια, μην λέτε ότι δεν έχετε γάλα, γιατί αυτό είναι μύθος, και έτσι μπορεί να αποθαρρύνετε και άλλες μητέρες από το να θηλάσουν» (και μέχρι εκεί οκ) και στο καπάκι, από το ίδιο στόμα: «μόνο όταν θήλασα αισθάνθηκα πραγματική μητέρα» (έτσι δεν παραπληροφορείς και δεν πληγώνεις τις γυναίκες που δεν μπόρεσαν;). Λυπάμαι να ακούω πως μια γυναίκα που δεν μπόρεσε, ενώ ήθελε και προσπάθησε, αισθάνεται να απολογείται κάθε φορά που στο τραπέζι του παιδότοπου πέφτει το φλέγον «Θ».

Και λυπάμαι για όλα αυτά, επειδή αν για τις περισσότερες μητέρες είναι δύσκολος ο θηλασμός (όπως λέει και η Not-Just-Mums), για τις μητέρες με πρόωρα είναι ακόμη δυσκολότερος. Και αν το μητρικό γάλα είναι super food για όλα τα παιδιά, για τα πρόωρα είναι σχεδόν φάρμακο. Και όχι, δεν θέλω να βγάλω στην απέξω τις μαμάδες με τελειόμηνα. Εντελώς μέσα θέλω να τις βάλω. Για να καταλάβουν κι εκείνες τι είναι σημαντικό και τι όχι. Για να συμπεριλάβουν και όλες εμάς που προσπαθήσαμε ή προσπαθούμε χωρίς μωρό στην αγκαλιά στα υποστηρικτικά τους πλάνα. Να φτιάξουν μια υποκατηγορία (πόσο τους κοστίζει δηλαδή;) που θα λέει ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΠΡΟΩΡΩΝ στις ομάδες τους, αλλά και στο κεφάλι τους. Για να προσεγγίσουν με ευαισθησία τη διπλανή μαμά στο πάρκο που κατεβάζει τα μούτρα όταν μιλάνε για θηλασμό και να μην την κρίνουν. Να κατανοήσουν ότι αυτή μπορεί να είχε ανάγκη από μια ειδικότερη μεταχείριση στον θηλασμό, όταν έβλεπε το ούτε 2 κιλών παιδί της να μπαίνει στο χειρουργείο κι εκείνη έπρεπε να κάτσει αγκαλιά με το θήλαστρο.

Ίσως πείτε ότι έχω θυμώσει με τις μαμάδες που θήλασαν το τελειόμηνο μωρό τους. Καθόλου. Γιατί όλες ανεξαιρέτως – φανατικές και μη του θηλασμού – με συγχαίρουν, όταν ακούνε την ιστορία μου (που σιγά τα ωά δηλαδή). Ακριβώς επειδή μια μαμά τις περισσότερες φορές μπορεί να καταλάβει. Αλλά πρέπει και να ξέρει. Κι εγώ τα λέω για να τα μάθει. Γιατί μόνο τότε πάμε παρακάτω, αφήνοντας στην άκρη χαζές διαμάχες και αντιπαλότητες.

Και θέλω επίσης να μάθετε ότι ο θηλασμός των πρόωρων στην Ελλάδα είναι ακόμη πιο δύσκολος απ’ ότι σε άλλες χώρες. Διότι δεν υπάρχει ενιαία πολιτική στις μονάδες. Και αν στη μία επιτρέπεται να βγάλεις γάλα στο σπίτι σου και να το πας στο επισκεπτήριο, σε μια άλλη απαγορεύεται από τους κανόνες υγιεινής και πρέπει να το αντλήσεις εκεί. Κι αν στα μαιευτήρια υπάρχουν εξειδικευμένες μαίες που ενδέχεται να σε καθοδηγήσουν σωστά, στις μονάδες των παιδιατρικών νοσηλευτικών ιδρυμάτων - που συχνά φιλοξενούνται δύσκολα περιστατικά -, υπάρχουν μόνο νοσηλεύτριες κι ούτε καν δωμάτιο άντλησης γάλακτος. Να συνεχίσω; Ναι, διότι δεν είναι όλα τα μαιευτήρια φιλικά προς τα βρέφη, πράγμα που σημαίνει ότι θα δώσουν με ευκολία ξένο γάλα και μάλιστα από μπιμπερό, κι αυτό ενδέχεται να προκαλέσει σύγχυση θηλών στο βρέφος. Αλλά και αυτά που είναι – ευτυχώς αυξάνουν – δεν διαθέτουν όλα τράπεζα μητρικού γάλακτος για να μπορέσει μια μητέρα να συμπληρώσει με ξένο μητρικό, πλήρως ελεγμένο και ακίνδυνο, και όχι με ξένο φόρμουλα. Ούτε βέβαια εφαρμόζουν τη θεραπευτική αγκαλιά του Καγκουρό που βοηθάει τον θηλασμό. Για να μην πιάσω τις αντικρουόμενες συμβουλές λόγω άγνοιας. Θα πω μόνο ότι είδα να πετάνε το γάλα μου, επειδή οι ενέσεις ηπαρίνης που έκανα μπορεί να ενέτειναν μια εγκεφαλική αιμορραγία στο παιδί, ενώ τώρα μαθαίνω ότι είναι εντελώς ακίνδυνες. Ξέρετε για παράδειγμα τι σημαίνει sns; Supplementing Nursing System. Να το ψάξετε.

Ίσως τώρα πείτε ότι έχω θυμώσει με τους γιατρούς και τα νοσοκομεία. Καθόλου. Χωρίς αυτούς δεν θα είχα τώρα μια κόρη τριών ετών. Τους είμαι ευγνώμων. Κάνουν πραγματικά εξαιρετική δουλειά, κόντρα σε αντίξοες συνθήκες. Το παράδοξο είναι ότι δεν έχω θυμώσει, έχω λίγο λυπηθεί. Που στην προσπάθειά μου να βρω ανθρώπους να στηρίξουν τον θηλασμό των πρόωρων, πολλοί γύρισαν το κεφάλι αλλού. Έχω λυπηθεί επειδή συνειδητοποίησα πόσο πίσω είμαστε. Έχω όμως χαρεί και λίγο επειδή στον δρόμο μου βρέθηκαν κάποιοι που δέχτηκαν να μου μιλήσουν, επειδή «έστω και μία γυναίκα να βοηθηθεί, θα είναι όφελος», επειδή «δεν είναι το θέμα πού θα δημοσιευτεί, κυρία Σώκου, το θέμα είναι να ενημερωθούν οι μητέρες», επειδή «θα χαρώ πολύ να βοηθήσω όπως μου πείτε». Αφού λοιπόν αυτό ξέρω, αυτό θα κάνω. Θα πιάσω τα δοκιμασμένα όπλα μου – της δημοσιογραφίας - και θα σας παρουσιάσω τους ανθρώπους που κάνουν κάτι για τον θηλασμό (και) των πρόωρων. Και ίσως έτσι, μαζί με τις δικές σας ιστορίες και εμπειρίες, ανοίξουμε μια κουβέντα. Η οποία εύχομαι να εξελιχθεί σε μια ομάδα πρώτων βοηθειών. 

Υ.Γ. 1 Α! Εννοείται πως θέλουμε μαζί και όσες δεν θήλασαν. Και κυρίως θέλουμε να αισθάνονται καλά. Λέω μάλιστα να φτιάξουμε την πρώτη ομάδα για τον θηλασμό που θα αποτελείται και από μητέρες που δεν θήλασαν. Διότι εμείς ξέρουμε καλύτερα ότι το παν δεν είναι ο θηλασμός. Στείλτε μου ιστορίες θηλασμού επιτυχείς ή όχι (ksokou@gmail.com), δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να βοηθήσουμε τις επόμενες. Και αν τώρα θηλάζετε ή αντλείτε γάλα, στείλτε μου τις απορίες σας στη σελίδα του 31εβδομάδες στο facebook. 

Υ.Γ. 2 Στις επόμενες αναρτήσεις, λοιπόν, θα φιλοξενήσω συνεντεύξεις και ιστορίες ανθρώπων φιλικών προς τα πρόωρα βρέφη.

Πώς να θηλάσεις ένα πρόωρο μωρό

Όταν ξεκίνησα αυτό το μπλογκ ήθελα, εκτός από το να μοιραστώ τα συναισθήματά μου για το μεγάλωμα του παιδιού μου, να φανώ και λίγο χρήσιμη στις μητέρες που έχουν πρόωρα μωρά. Και αυτό δεν γίνεται μόνο με το να εκφράσεις όσα μπορεί να νιώθει και ο άλλος, αλλά και με την παροχή χρήσιμων πληροφοριών. Αφού λοιπόν μελέτησα το θέμα του θηλασμού κι αφού κατάφερα σε έναν ικανοποιητικό βαθμό να θηλάσω την κόρη μου, έστω και με συμπλήρωμα ξένου γάλακτος, μέχρι την ηλικία των 5 μηνών, κατέληξα στη συλλογή μερικών συμπερασμάτων που μπορεί να σου φανούν χρήσιμα.

ΑΝ ΘΕΣ ΝΑ ΘΗΛΑΣΕΙΣ…

… μπορείς, όμως σε αυτή την περίπτωση δεν ισχύει το αντίστροφο. Αν δλδ δεν μπορέσεις να θηλάσεις, δεν σημαίνει ότι δεν το ήθελες ή ότι δεν το πάλεψες αρκετά. Οπότε ΜΗΝ νιώθεις τύψεις. Είναι απολύτως φυσιολογικό και αναμενόμενο, αν δεν έχεις επάνω σου το παιδί και αν είσαι στενοχωρημένη, το σύστημα να μην δουλέψει. Ενδέχεται όμως η επιθυμία σου να λειτουργήσει θετικά και δεν αποκλείεται να θηλάσεις και αποκλειστικά. Σου το εύχομαι.

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ

1) Ξεκίνα να αντλείς με το θήλαστρο γάλα μετά τον τοκετό. Το πρωτόγαλα είναι εξαιρετικά ωφέλιμο και θρεπτικό για κάθε μωρό – πόσo μάλλον για το δικό σου. Κατάψυξέ το για να το πιει όταν είναι έτοιμο. Όσο πιο σύντομα μετά τον τοκετό αρχίσεις να αντλείς γάλα, τόσο το καλύτερο για την ποσότητά του.

2) Ζήτα βοήθεια από τις μαίες. Ξανά και ξανά. Ζήτα τους να σου δείξουν πώς λειτουργεί το θήλαστρο, πώς αποθηκεύεται το γάλα, ποιους κανόνες υγιεινής να ακολουθείς.

3) Προτίμησε κάποιο θήλαστρο με διπλή αντλία. Βοηθάει στην άντληση περισσότερου γάλακτος και μειώνει τον χρόνο που θα περνάς μαζί του.

4) Οκτώ με 10 φορές μέσα στο 24ωρο πρέπει να βγάζεις γάλα και τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αν έχεις δίδυμα, κάντο 10 φορές. Ο νόμος της παραγωγής και της ζήτησης ισχύει και εδώ. Όσο συχνότερα αντλείς το γάλα σου, τόσο περισσότερο θα παράγεις.

5) Θα σου παίρνει περίπου μισή ώρα τη φορά, εκτός αν χρησιμοποιείς διπλή αντλία οπότε ο χρόνος μειώνεται στο μισό. Αν βλέπεις ότι το γάλα σου λιγοστεύει, χρησιμοποίησε το θήλαστρο εναλλάξ σε κάθε στήθος, επιστρέφοντας στο πρώτο μια και δυο φορές. Καθώς αντλείς, αλλά και προτού αρχίσεις, κάνε μασάζ στο στήθος σου (στο πλάι) για να βοηθήσεις το γάλα να βγει.

6) Η νυχτερινή άντληση είναι δυσβάσταχτη, όμως πρέπει να ξέρεις ότι το βράδυ παράγεται η ορμόνη που λέγεται προλακτίνη, βασική υπεύθυνη για την παραγωγή γάλακτος. Οπότε αξίζει να ξυπνήσεις τουλάχιστον μία φορά.

7) Θα παρατηρήσεις ότι μπαίνοντας στη μονάδα και ακούγοντας το κλάμα των μωρών το στήθος σου βαραίνει – έτσι λειτουργούν οι ορμόνες! Καλό είναι λοιπόν να βγάζεις γάλα όσο πιο κοντά στο παιδί σου γίνεται. Στα περισσότερα ελληνικά νοσοκομεία δεν επιτρέπεται να κάτσεις δίπλα στο μωρό για να κάνεις αυτή τη δουλειά, υπάρχει όμως ειδικό δωμάτιο. Ρύθμισε το πρόγραμμά σου έτσι, ώστε να βγάζεις γάλα κάθε φορά που πας να δεις το μωρό. Όταν αντλείς στο σπίτι, βοηθάει να βλέπεις μια φωτογραφία του παιδιού και να ακούς απαλή μουσική που θα σε χαλαρώνει.

8) Επιδίωξε την αγκαλιά του Καγκουρό. Μάθε τα πάντα γι’ αυτήν και ζήτα την από το προσωπικό επίμονα. Αυξάνει αποδεδειγμένα την παραγωγή γάλακτος, χώρια που βελτιώνει την υγεία του μωρού.

9) Αν το γάλα σου είναι λίγο ή μειώνεται, ζήτα τη βοήθεια κάποιας συμβούλου θηλασμού ή μιας μαίας. Θα σου δείξει τρόπους για να αυξηθεί. Βοηθάει πάντα να τρως καλά, τρόφιμα και γαλακτοκομικά πλήρη σε λιπαρά και πρωτεΐνες, όπως αβγά, κρέας με ζυμαρικά, αλλά και να προσλαμβάνεις αρκετή μαγιά μπίρας. 

10) Οι τελευταίες σταγόνες είναι πολύ ωφέλιμες, επειδή περιέχουν υψηλά ποσοστά λιπαρών. Σταμάτα την άντληση, μόνο αφού έχουν περάσει 1-2 λεπτά, χωρίς να τρέξει καμιά σταγόνα από το στήθος σου. 

+1) Ρώτησε το προσωπικό αν υπάρχει τράπεζα μητρικού γάλακτος (χλωμό, αλλά ποτέ δεν ξέρεις) απ’ όπου θα μπορούσες να πάρεις γάλα σε περίπτωση που το δικό σου δεν επαρκεί.

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΘΗΛΑΣΕΙΣ

1)  Θα βελτιώσει τη διάθεσή σου.

2)  Το γάλα των γυναικών που γέννησαν πρόωρα έχει ελαφρώς διαφορετική σύσταση από εκείνων που έκαναν τελειόμηνα παιδιά, τουλάχιστον τις πρώτες εβδομάδες. Είναι πλουσιότερο σε βιταμίνες και μέταλλα και περιέχει λίπη κατάλληλα να απορροφηθούν από το πιο ανώριμο πεπτικό σύστημα του μωρού.

3) Αν το μητρικό γάλα ωφελεί το ανοσοποιητικό σύστημα ενός μωρού, φαντάσου πόσο θα ωφελήσει το δικό σου μωρό που είναι εκτεθειμένο στις ενδονοσοκομειακές  λοιμώξεις.

4)  Οι θηλαστικές κινήσεις – όταν εντέλει βάλεις το μωρό στο στήθος - βοηθούν τους μυς του κεφαλιού να αναπτυχθούν ταχύτερα και να συμβάλλουν με τη σειρά τους στην ομαλότερη ανάπτυξη του κρανίου.

Θηλάζουν τα πρόωρα;

Θηλάζουν τα πρόωρα; Ρωτάω με αγωνία μια φίλη μαία. Εξαρτάται, μου λέει εκείνη. Είναι πια βέβαιο πως θα γεννήσω πρόωρα, αλλά δεν καταλαβαίνω τίποτε από τα γενικόλογα «εξαρτάται» της.

Θα θηλάσετε; Με ρωτάει η προϊσταμένη του ορόφου λίγες ώρες μετά τον τοκετό. Είναι αχώνευτη. Το ήθελα πολύ, αλλά τώρα δεν νομίζω. Νιώθω χάλια που δεν κατάφερα να την κρατήσω μέσα μου λίγες εβδομάδες παραπάνω, το βυζί με μάρανε. Μου αρχίζει μια ιστορία για μια γυναίκα, μπλα, μπλα, μπλα, που υιοθέτησε δύο παιδιά και τα έβαζε στο στήθος της συνέχεια κι εκείνο τελικά κατέβασε γάλα. Προσπαθεί να με πείσει ότι δεν έχει σημασία το μέγεθος του στήθους, το μωρό στην εντατική, τίποτε.  Επιμένει και η μάνα μου. Εσύ, που το ήθελες τόσο και άλλα τέτοια. Θέλω να βάλω τα κλάματα. Για να το βουλώσουν δέχομαι να επεξεργαστώ το θήλαστρο. Τι έχω να χάσω, όταν μπορεί να χάσω τα πάντα; 

Από τη θέση του σήμερα πια, μπορώ να πω ότι αυτή η σκηνή του τότε ήταν μία από εκείνες τις μικρές, απειροελάχιστες στιγμές, το τσακ, που σου αλλάζει τη ζωή. Από τότε και για τους επόμενους δυόμισι μήνες το πρόγραμμά μου καθόριζε μια μικρή πλαστική συσκευή. Κάθε 3-4 ώρες έβγαζε το γάλα μου, παριστάνοντας το στόμα του μωρού που δεν μπορούσα να κρατήσω στην αγκαλιά μου – φυσικά δεν ήταν το ίδιο. Το μόνο που μπορούσε να μπει ανάμεσα σε μένα και το θήλαστρο ήταν οι ώρες του επισκεπτηρίου στη μονάδα εντατικής νοσηλείας των νεογνών. Δυστυχώς, εκείνη έπρεπε να μείνει κι άλλο εκεί και η ώρα να πιει γάλα δεν έφτανε. Από την άλλη, τα σακουλάκια με το κατεψυγμένο αυξάνονταν στον καταψύκτη μου. Είχα έναν στόχο: να της το δώσω.

Δεν μπόρεσα να θηλάσω την κόρη μου αποκλειστικά. Οι ανάγκες της ήταν μεγαλύτερες ήδη από τη μονάδα, όπου και της έδωσαν, εκτός από το δικό μου, και ξένο γάλα. Μπόρεσα όμως να τη θηλάσω, δίνοντας και συμπλήρωμα, μέχρι την ηλικία των 5 μηνών. Ενα βράδυ που στρίγκλιζε από την πείνα, την ακούμπησα στο στήθος μου εντελώς αυθόρμητα κι εκείνη το έπιασε αβίαστα σαν να το έκανε χρόνια. Ποτέ δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα ήταν τόσο απλό. Δεν της έκανα καμία ειδική λαβή, δεν είχα προλάβει να κάνω κανένα μάθημα. Στη δική μας περίπτωση λειτούργησε μάλλον θετικά το ότι μας στέρησαν την επαφή δυόμισι μήνες κι έτσι πέσαμε με λαχτάρα η μία στην αγκαλιά της άλλης. Και κάπως έτσι μαλάκωσε και η θλίψη μου.

Ξέρω άλλα πρόωρα που δεν κατάφεραν να πιάσουν τη θηλή της μητέρας τους, αλλά ήπιαν το γάλα της από το μπιμπερό. Άλλα που θήλασαν αποκλειστικά, μιας και δεν χρειάστηκε να νοσηλευτούν πολύ. Ξέρω και μητέρες που έκοψαν το γάλα τους, γιατί δεν άντεξαν τη στενοχώρια. Γνωρίζω μητέρες με τελειόμηνα μωρά που δεν θέλησαν να θηλάσουν. Άλλες που ζορίστηκαν και τα παράτησαν κι άλλες που ζορίστηκαν πολύ, αλλά το έκαναν. Τις καταλαβαίνω όλες. Απεχθάνομαι όμως όσες είχαν την τύχη να θηλάσουν ένα τελειόμηνο και δημιουργούν τύψεις σε εκείνες που δεν τα κατάφεραν. Και νιώθω έτσι επειδή έχω διαβάσει για τις μητέρες που δώρισαν το γάλα τους, επειδή δεν μπόρεσαν ποτέ να το δώσουν στα παιδιά τους (http://www.post-gazette.com/stories/local/region/breast-milk-donations-a-gift-of-life-to-preemies-662621).  

Και αυτό για όσες θέλουν να δοκιμάσουν: Τελευταίες έρευνες έδειξαν πως το γάλα των μητέρων που γεννούν πρόωρα έχει περισσότερα λευκώματα, αντισώματα, λίπη και άλατα από το γάλα των μητέρων που γεννούν τελειόμηνα παιδιά. Για τον λόγο αυτό η διακοπή της γαλουχίας στις μητέρες που γεννούν πρόωρα παιδιά είναι περισσότερο επιζήμια στα πρόωρα απ’ ό,τι στα τελειόμηνα.
(http://www.hygeia.gr/page.aspx?p_id=449)